Witamina B12 badanie

Witamina B12, czyli cyjanokobalamina jest istotna dla optymalnego funkcjonowania organizmu. Stanowi jeden ze związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, tworzenia krwinek czerwonych i syntezy DNA. Badanie laboratoryjne wykonywane na podstawie próbki krwi warto zrobić, gdy pojawią się oznaki jej niedoboru i zawsze wtedy, gdy zaleci to lekarz.

Spis treści:

1. Co to jest witamina B12?
2. Za co odpowiada?
3. Kiedy badać?
4. Jak się przygotować do badania?
5. Niedobór i nadmiar
6. Norma
7. Cena badania

Witamina B12 co to jest?

Witamina B12 nazywana jest także kobalaminą. Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. W pokarmach występuje w połączeniu z białkami. Gdy pokarm trafia do żołądka, pod wpływem działania kwasu solnego i proteaz żołądkowych (enzymów rozkładających białko) witamina zostaje uwolniona z połączeń z białkami.

Suplementy i produkty wzbogacane w ten składnik zawierają syntetyczną witaminę B12 czyli w formie wolnej, która od razu łączy się w żołądku z czynnikiem wewnętrznym (pomijając etap rozkładu kompleksu witamina-białko przy udziale kwasu solnego), w którym to połączeniu ulega wchłonięciu w jelicie cienkim.

Za co odpowiada witamina B12?

Rola kobalaminy w organizmie człowieka jest szeroka. Wśród jej najczęściej wymienianych funkcji wskazuje się udział w procesie produkcji krwinek czerwonych (erytrocytów). Odgrywa również istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Bierze bowiem aktywny udział w tworzeniu otaczającej nerwy osłonki mielinowej. W przypadku jej niedoboru może dochodzić do demielinizacji, co z kolei manifestuje się niepokojącymi objawami w obrębie układu nerwowego, jak np. neuropatią obwodową czy zaburzeniami pamięci.

Witamina B12 wchodzi w skład enzymów, które odpowiadają za metabolizm białek, tłuszczów oraz węglowodanów, a także biorących udział w syntezie hemoglobiny (białka transportującego tlen do komórek). Wskazuje się również, że odpowiednie stężenie witaminy i kwasu foliowego jest istotnym elementem regulacji stężenia homocysteiny, a hiperhomocysteinemia stanowi czynnik ryzyka rozwoju miażdżycy.

Foliany i kobalamina odgrywają ważną rolę w syntezie neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina adrenalina, noradrenalina i melatonina. Niedobór witaminy B12 w organizmie może prowadzić do zaburzeń neurologicznych i psychiatrycznych.

Witamina B12 badanie - kiedy badać?

Badanie wykonywane jest u pacjentów, zgodnie z zaleceniem lekarza. Najczęściej oznaczenie stężenia witaminy B12 we krwi związane jest z diagnostyką: niedokrwistości, gdy u pacjenta występują objawy neurologiczne, gdy lekarz podejrzewa tasiemczycę, w stanach po resekcji żołądka, a także u pacjentów, u których zachodzi podejrzenie problemów związanych z wchłanianiem kobalaminy.

Objawy niedoboru witaminy B12

Występowanie objawów mogących wskazywać na niedobór B12 również może być przesłanką do oznaczenia stężenia witaminy B12. Do objawów niedoboru należą m.in.: zaburzenia pamięci, w tym demencja, zaburzenia świadomości oraz zaburzenia funkcji nerwów, w tym neuropatia obwodowa.

Badanie witaminy B12 jak się przygotować?

Do oznaczenia nie trzeba przygotowywać się w sposób szczególny. Krew pobierana jest w godzinach porannych. Jedynym wymaganiem jest to, że pacjent musi być na czczo (około 6-8 godzin od ostatniego posiłku). Niektóre leki mogą wpływać na wynik badania, dlatego lekarz może zalecić ich tymczasowe odstawienie, przy czym nie należy przestawać przyjmować leków samodzielnie, bez decyzji specjalisty.

Witamina B12 niedobór i nadmiar

Zbyt niskie stężenie jest stanem niekorzystnym dla funkcjonowania organizmu. Przyczyn niedoboru może być wiele, ale często towarzyszy:

• anemii złośliwej,
• wrodzonemu braku wydzielania czynnika wewnętrznego (niezbędnego do wchłaniania witaminy B12 w jelicie cienkim),
• leukopenii,
• zaburzeniu wchłaniania spowodowanego resekcją jelita lub żołądka,
• stanom zapalnym jelit,
• zakażeniu wirusem HIV,
• chorobom związanym z zaburzeniem wchłaniania witaminy B12, np. chorobie Crohna, celiakii.
• nadmiernej produkcji ciepła przez organizm (np. przy nadczynności tarczycy),
• ciąży.

Do niedoboru może także dojść u osób, które przestrzegają ścisłej diety wegetariańskiej lub wegańskiej bez jednoczesnej suplementacji tej witaminy, lub przyjmują niektóre leki.

Nadmiar witaminy B12

Dzięki właściwości witaminy do rozpuszczania się w wodzie, do przekroczenia poziomu w surowicy krwi dochodzi bardzo rzadko, ponieważ jej nadmiar jest wydalany z moczem. Jeśli taki wynik pojawi się na badaniu, zwykle oznacza to, że prawdopodobnie została przyjęta zbyt duża dawka witaminy w suplementach lub diecie (bogatej produkty pochodzenia zwierzęcego: mięso i jaja).

Witamina B12 norma

Analiza wyników powinna opierać się na wartościach referencyjnych podanych przez laboratorium. Wyniki pomiaru należy skonsultować z lekarzem.

Witamina B12 cena badania

Koszt badania zależny jest od placówki, w której zostanie przeprowadzony test. Szczegółowy cennik można znaleźć na naszej stronie internetowej.

Czytaj także:

Niedokrwistość (anemia) z niedoboru witaminy B12 - przyczyny, objawy i leczenie