CBCT zębów
- stożkowa tomografia komputerowa

Co to jest CBCT?

Tomografia komputerowa z wiązką stożkową (CBCT) to metoda umożliwiająca dokładne trójwymiarowe (3D) obrazowanie struktur tkanek szczęki i jej okolic. CBCT jest w stanie - przy krótszym czasie naświetlania - uzyskać obrazy o wyższej jakości diagnostycznej. Podczas badania dawka promieniowania, na którą wystawiany jest pacjent, jest 10 razy mniejsza w porównaniu z tradycyjną tomografią komputerową szczękowo-twarzową.

Podczas tomografii, wiązka promieniowania rentgenowskiego w kształcie stożka przemieszcza się wokół pacjenta, tworząc dużą liczbę obrazów (widoków). Te następnie służą do generowania obrazów 3D wysokiej jakości.

W wyniku badania uzyskuje się trójwymiarowy obraz struktur zębowych oraz kości w okolicy czaszkowo-twarzowej w jednym skanie, co pozwala na bardziej precyzyjne planowanie leczenia. CBCT dostarcza szczegółowych informacji o tkankach twardych. Nie dostarcza pełnych informacji dotyczących tkanek miękkich, takich jak węzły chłonne, nerwy, mięśnie.

Kiedy wykonuje się CBCT?

CBCT stosuje się najczęściej, gdy dentysta zdecyduje, że pantomogram, będący badaniem 2D, nie dostarczy wystarczającej liczby informacji i potrzebujemy dokładniejszego trójwymiarowego obrazowania badanych struktur. Badanie jest wykonywane w celu oceny zdrowia szczęki, uzębienia, kości twarzy, jamy nosowej i zatok. Stożkowa tomografia komputerowa jest pomocna w diagnozowaniu zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, planowaniu dokładnego umieszczenia implantów dentystycznych, wykrywaniu, mierzeniu i leczeniu guzów szczęki. Jest również stosowana do określania budowy kości oraz orientacji zęba. Dzięki temu stomatolog może dokładnie zlokalizować źródło patologii i bólu.

CBCT żuchwy i szczęki nie jest techniką rezonansu magnetycznego, więc możliwe jest stosowanie badania w przypadku ran postrzałowych, fragmentów ciał obcych zatopionych w szczęce w wyniku wypadku samochodowego lub przemysłowego oraz do lokalizacji złamanych igieł dentystycznych podczas zabiegów.

Tomografia stożkowa może być stosowana do pomiaru liczby korzeni zębów, określenia ich morfologii, badania kanałów korzeniowych. Jest niezawodna w przedoperacyjnej ocenie zębów i struktur ich otaczających, ustalaniu wielkości i zasięgu zmian poprzez bardzo dokładne pomiary. Badanie pomaga postawić właściwą diagnozę w celu ustalenia najbardziej odpowiedniego sposobu leczenia pacjenta.

Tomografia stożkowa jest metodą z wyboru w planowaniu implantacji, dając poza gęstością kości (możliwa w klasycznym badaniu tomokomputerowym) pełny zakres informacji niezbędnych do przeprowadzenia zabiegu implantologicznego. A w połączeniu ze skanami zewnątrzustnymi i specjalnymi programami komputerowymi, umożliwia projektowanie i wykonywanie szablonów do nawigowanej implantacji.

Tomografia stożkowa - jak się przygotować?

Tomografia CBCT nie wymaga wcześniejszego przygotowania. Przed samym badaniem osoba, która je wykonuje, poprosi nas o zdjęcie wszystkich metalowych przedmiotów, np. okularów, spinek do włosów, biżuterii czy aparatu słuchowego. Przedmioty te mogłyby zakłócić badanie, a uzyskane zdjęcie nie byłoby czytelne.

Jak często się robi CBCT?

Częstotliwość wykonywania badania CBCT powinna być dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta, jego wieku, stanu zdrowia oraz objawów zaobserwowanych przez lekarza podczas wizyty w gabinecie stomatologicznym. Każde wątpliwości dotyczące badania należy zgłaszać swojemu lekarzowi.

Kobiety powinny zawsze poinformować swojego lekarza o ewentualnej ciąży. Nie powinny być poddawane tomografii komputerowej oraz innym badaniom wykorzystującym promieniowanie. W przypadku absolutnej konieczności wykonania tomografii stożkowej u ciężarnych pacjentek, lekarz musi zastosować dodatkowe środki ostrożności.

Zdjęcie CBCT - czy potrzebne jest skierowanie?

Zarówno w przypadku tomografii komputerowej, cefalogramu oraz pantomogramu, niezbędne jest skierowanie na wykonanie badania. Obecne prawo ma na celu zapobieganie nadużywania wymienionych metod i ograniczenie promieniowania, na jakie wystawione zostaje ludzkie ciało. Należy zaznaczyć, że stomatolog kieruje pacjentów na badanie tylko wtedy, kiedy jest ono konieczne. Nowoczesne aparaty stosowane w klinikach zostały stworzone tak, by zminimalizować ilość promieniowania potrzebnego do przeprowadzenia stożkowej tomografii komputerowej. Skierowanie może wystawić stomatolog lub inny lekarz specjalista. W przypadku rentgena punktowego zęba skierowanie nie jest potrzebne.

Ile kosztuje CBCT?

Cena CBCT szczęki zmienia się w zależności od miasta, w którym znajduje się centrum, a także od jakości aparatu posiadanego przez daną pracownię. Aktualne koszty tomografii stożkowej można znaleźć na naszej stronie internetowej. Warto jednak pamiętać, że ceny będą zależały przede wszystkim od zakresu badania - najmniej zapłacimy za tzw. tomografię wycinkową, która obejmuje obszar 3-4 zębów. Z większymi kosztami należy się liczyć w przypadku np. tomografii stawów skroniowo-żuchwowych. Niektóre placówki wliczają koszt badania w cenę zabiegów stomatologicznych.

Technologia CBCT szczęki jest powszechnie dostępna w praktyce dentystycznej. Rozszerza możliwości diagnozowania i leczenia pacjentów. Metoda powinna być stosowana po dokładnym badaniu pacjenta, gdy inne techniki, takie jak obrazowanie 2D, nie są wystarczające. Podstawową zasadą używania stożkowej tomografii komputerowej w stomatologii jest maksymalizacja korzyści dla pacjenta przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka promieniowania jonizującego.

Bibliografia:

• Kumar M., Shanavas M. i inni. Cone Beam Computed Tomography - Know its Secrets. J Int Oral Health. 2015 Feb; 7(2): 64–68.
• Pauwels R. What Is CBCT and How Does It Work? Maxillofacial Cone Beam Computed Tomography. 2018 Jan; pp 13-42.

Dowiedz się więcej

Cefalometria
- RTG cefalometryczne

Pantomogram

RTG u dentysty.
Rodzaje zdjęć rentgenowskich zębów

RTG zębów