RTG to nazwa badań radiologicznych (potocznie nazywanymi prześwietleniem). Są to badania obrazowe, do których zalicza się tomografię komputerową, rentgeny czy mammografię. Podczas badania promienie X są precyzyjnie kierowane na konkretne miejsce. Przechodzą przez skórę, narządy i kości. Pozwalają uzyskać dokładny obraz badanego narządu. Aby zapisać się na badanie RTG, wymagane jest skierowanie od lekarza.
Spis treści:
Rodzaje badań RTG | Zdjęcie rentgenowskie a prześwietlenie | Jak przygotować się do badania RTG? | Czy badanie RTG jest szkodliwe? | Czy RTG w ciąży jest bezpieczne?
Rodzaje badań RTG
Radiologia to jedna z ważniejszych form diagnozowania. Służy do obrazowania ludzkiego ciała. Badanie rentgenowskie jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne.
Popularne badania RTG:
- Kolonografia
- Mammografia
- RTG jamy brzusznej
- RTG klatki piersiowej
- RTG kręgosłupa
- RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
- RTG przełyku
- RTG ręki
- RTG stopy
- RTG trzeciego migdalka
- RTG zębów
- RTG cefalometryczne (cefalometria)
- Urografia
- Tomografia komputerowa
- Rezonans magnetyczny
Zdjęcie rentgenowskie a prześwietlenie
Istnieje kilka sposobów prezentacji obrazu radiologicznego:
- tradycyjne zdjęcie rentgenowskie,
- radiografia cyfrowa (DR),
- prześwietlenie rentgenowskie,
- tomografia komputerowa (TK).
Dosyć często pojęcie „zdjęcie rentgenowskie” i „prześwietlenie” jest błędnie i zamiennie stosowane. Pomiędzy dwoma badaniami RTG istnieje znacząca różnica – czas ekspozycji na promienie rentgenowskie. Zdjęcie RTG wykonuje się szybko, obrazuje niczym fotografia. Prześwietlenie RTG polega na obserwacji obrazu dłuższy czas (np. badanie przewodu pokarmowego pacjenta).
Radiografia cyfrowa, w przeciwieństwie do tradycyjnych zdjęć rentgenowskich, umożliwia uzyskanie zapisu zdjęcia na nośniku w formie cyfrowej. Jest to szybsza metoda diagnostyczna.
Jak przygotować się do badania RTG?
Badanie RTG przygotowanie |
1. Pacjent powinien posiadać aktualne, prawidłowo wypełnione skierowania na badanie RTG – wystawione przez lekarza prowadzącego. |
2. Ponieważ promieniowanie rentgenowskie nie jest obojętne dla organizmu, badanie wykonywane jest tylko wówczas, gdy istnieją wyraźne wskazania do jego wykonania. |
3. Istotne jest, aby w trakcie wykonywania badania, pacjent stosował się do poleceń technika elektroradiologii lub elektroradiologa, w celu poprawnego wykonania zdjęcia lub prześwietlenia. Operator aparatu RTG minimalizuje tym samym ryzyko powtórzenia badania i wystawienia pacjenta na ponowne działanie promieniowania. Pacjent w trakcie badania nie może się poruszać, a jeśli jest to niezbędne – musi również wstrzymać na chwilę oddech. |
Dzięki sprawnej współpracy pacjenta i technika lub elektroradiologa, badanie wykonywane jest szybko. Nowoczesna aparatura pozwala wyświetlić zdjęcie cyfrowo, można również zapisać je na płycie CD. Po wykonanym badaniu lekarz radiolog sporządza analizę i opis obrazu, który zostaje dołączony do dokumentacji pacjenta.
Zalecenia przed wykonaniem badania RTG
- Należy przestrzegać zaleceń lekarza i pracowni radiologicznych, zwłaszcza gdy badanie wymaga użycia środków kontrastujących (środków chemicznych wprowadzanych do organizmu, w celu uzyskania lepszej widoczności np. zmian patologicznych).
- Przed badaniem nie zaleca się stosowania kosmetyków rozświetlających z tzw. drobinkami (kremy, balsamy do ciała), jak również dezodorantów, talku, maści.
- Pacjenci z otyłością powinni skonsultować w poradni możliwość wykonania badania (chodzi o optymalne dopasowanie aparatu).
- Nnależy zgłosić operatorowi posiadanie dużych znamion, brodawek, tatuaży oraz elementów metalowych (np. piercing).
Przykładowe zalecenia szczegółowe
Na dzień przez badaniem RTG jamy brzusznej czy RTG kręgosłupa należy stosować dietę lekkostrawną, z wyłączeniem jarzyn, owoców i ciemnego pieczywa, nie pić napojów gazowanych oraz przyjąć leki na wzdęcia. W dniu badania należy być na czczo i nie palić papierosów.
Czy badanie RTG jest szkodliwe?
Jonizacja to jedna z właściwości promieniowania rentgenowskiego. Z biologicznego punktu widzenia jest to zjawisko niekorzystne, a bezpieczeństwo zależy od dawki napromieniowania, wieku oraz rodzaju tkanki napromienionej (dlatego inne dawki promieniowania stosuje się w badaniu dzieci, a inne w przypadku dorosłych).
Organizmy żywe od zawsze miały i będą mieć styczność z promieniowaniem jonizującym (np. z radioizotopami skorupy ziemskiej, promieniowaniem kosmicznym, naturalnymi izotopami promieniotwórczymi z pokarmów i płynów, przemysłem chemicznym). Komórki ciała radzą sobie ze skutkami promieniowania m.in. poprzez odtwarzanie zniszczonych części.
Dawka promieniowania ma istotne znaczenie w diagnostyce i leczeniu. Miarą wielkości narażenia na negatywne skutki promieniowania jest dawka efektywna, mierzona jednostką siwert (Sv). Do pojedynczego badania RTG wykorzystuje się małe dawki szkodliwych promieni rentgenowskich. Negatywny wpływ promieni X wykorzystuje się np. w leczeniu nowotworów złośliwych (radioterapia).
Czy RTG w ciąży jest bezpieczne?
Kobiety podejrzewające ciążę oraz będące w ciąży (zwłaszcza w pierwszym trymestrze) mają obowiązek poinformowania o tym fakcie swojego lekarza oraz technika elektroradiologii lub elektroradiologa – należy także powiadomić o tym podczas rejestracji na badanie RTG.
Wykonywanie RTG ciężarnym jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy cele nadrzędne badania (korzyści) przewyższają potencjalne jego skutki (ryzyko). Podczas takiego badania stosuje się specjalne osłony, które minimalizują wpływ promieniowania na płód.
Przeczytaj:
PRZEJDŹ DO NASZEGO E-SKLEPU MEDISTORE.COM.PL I SPRAWDŹ LISTĘ WSZYSTKICH BADAŃ RTG |
Szybkie linki:
Często wykonywane badania | Jak przygotować się do badań? | Wyniki badań