Zapalenie oskrzeli. Jak rozpoznać, że chorują oskrzela?

Zapalenie oskrzeli przyczyny

Zapalenie oskrzeli to choroba układu oddechowego, za której powstanie najczęściej odpowiadają wirusy. Rzadziej wywołują ją bakterie.

– W 90 proc. przypadków przyczyną choroby są wirusy oddechowe – grypy A i B, paragrypy, wirus RSV, adeno- i rhinowirusy. Zakażenia bakteryjne występują u mniej niż 10 proc. chorych. Najczęściej są to bakterie krztuśca, mikoplazmy i chlamydia – informuje lek. med. Agnieszka Motyl, specjalista medycyny rodzinnej i epidemiolog Medicover.

Przyczyną choroby może być też nieodpowiedni tryb życia: uzależnienie od nikotyny i praca zanieczyszczonym środowisku, wśród pyłu, spalin czy chemikaliów.

Zapalenie oskrzeli objawy 

Zapalenie oskrzeli, zwłaszcza w początkowej fazie, można pomylić z grypą, w późniejszej z zapaleniem płuc.

– Objawy zapalenia oskrzeli to gorączka, bóle mięśni, kaszel z wykrztuszaniem ropnej lub śluzowej wydzieliny, czasem świszczący oddech – wymienia lek. med. Agnieszka Motyl.

Szczególnie w pierwszych dniach chory odczuwa osłabienie i ogólne rozbicie. Tym objawom towarzyszy kaszel, utrzymujący się nawet kilka tygodni, oraz niekiedy duszności. Podczas odkrztuszania chory może zaobserwować pojawienie się żółtawej bądź zielonkawej plwociny.

Częste są również problemy z przełykaniem oraz ból gardła. W przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli kaszel utrzymuje się przez trzy miesiące w ciągu roku i przybiera na sile tuż po przebudzeniu. Pojawia się obfita, śluzowa wydzielina, która, w przeciwieństwie do zapalenia ostrego, jest bezbarwna.

Zapalenie oskrzeli u dzieci

Bardzo często na zapalenie oskrzeli chorują dzieci. Podobnie jak dorosłych, choroba w znacznej większości przypadków jest wynikiem infekcji wirusowej, rzadziej bakteryjnej. Najmłodsi najczęściej zarażają się chorobą w przedszkolu lub od rodzeństwa.

Zapalenie oskrzeli objawia się gorączką, zwykle niewysoką, i kaszlem. U dzieci jest on najpierw suchy, później zmienia się w wilgotny z obfitym odkrztuszaniem żółtozielonej wydzieliny ropnej. Bywa, że maluchy ją połykają, stąd możliwość wystąpienia nudności i wymiotów.

Tym objawom towarzyszy utrata apetytu, osłabienie, przyspieszony oddech. Leczenie zapalenia oskrzeli u dzieci przebiega objawowo. Zaleca się przyjmowanie leków uławiających odkrztuszanie i przeciwgorączkowych.

Przy infekcji bakteryjnej lekarz może zalecić antybiotykoterapię. W czasie choroby dziecku powinno się podawać dużo płynów. Z jednej strony, by zapobiec odwodnieniu organizmu, z drugiej, by ułatwić pozbywanie się zalegającej wydzieliny.

Warto mieć pod ręką syropy, które rozrzedzają śluz i ułatwiają odkrztuszanie. Wskazany jest też zakup nawilżacza powietrza. Chłodne powietrze zmniejsza obrzęk błon śluzowych dróg oddechowych. Dziecko powinno dużo odpoczywać i zostać na czas choroby w łóżku.

Zapalenie oskrzeli u najmłodszych ma tendencję do nawracania, dlatego lekarz może zalecić podawanie leków przeciwhistaminowych, rozkurczowych oraz sterydów wziewnych. Powinny być one podawane systematycznie i dosyć długo – nawet kilka miesięcy.

• Szybkie badanie w kierunku RSV (test antygenowy)

Ostre, podostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli

Ze względu na czas trwania choroby i przyczynę jej powstania, zapalenie oskrzeli dzieli się na ostre, podostre i przewlekłe.

Ostre zapalenie oskrzeli

Ostre zapalenie oskrzeli najczęściej jest spowodowane infekcją wirusową bądź nieleczoną grypą. Na infekcyjne zapalenie oskrzeli narażone są przede wszystkim osoby z osłabioną odpornością, stąd bardzo często cierpią na nią ludzie starsi i dzieci, a zachorowalność wzrasta w okresie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Zapalenie oskrzeli na tle wirusowym może rozwinąć się bardzo szybko (doba-dwie), ale jego objawy utrzymują się długo, nawet trzy tygodnie.

Podostre zapalenie oskrzeli

Podostre zapalenie oskrzeli bywa skutkiem nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu. Powodują je bakterie, najczęściej tzw. atypowe lub pałeczki krztuśca. Objawy podostrego zapalenia utrzymują się od 3 do 8 tygodni.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

Znacznie dłużej trwa przewlekłe zapalenie oskrzeli. To choroba, której przyczyną jest nieodpowiedni tryb życia. Najczęściej dotyka osób, pracujących w zanieczyszczonym środowisku: w kopalniach, zakładach produkcyjnych, chemicznych, wśród spalin. Ale też nałogowych palaczy. Substancje toksyczne drażnią delikatny nabłonek oddechowy, uszkadzają go i obniżają jego funkcjonalność jako bariery ochronnej. To powoduje rozwój zapalenia, którego objawy utrzymują się wiele miesięcy.

Zapalenie oskrzeli groźne powikłania 

Pierwsze objawy choroby powinny skłonić do wizyty u lekarza. Specjalista diagnozuje jednostkę chorobową po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego oraz badania fizykalnego. W zależności od diagnozy, wdraża odpowiednie leczenie.

– W większości przypadków, ze względu na tło wirusowe infekcji, wystarczające jest leczenie objawowe, czyli podawanie leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych i przeciwkaszlowych. Podczas epidemii grypy można zastosować dodatkowo lek przeciwwirusowy. Antybiotyki są wskazane jedynie przy infekcjach bakteryjnych, szczególnie przy zakażeniu krztuścem. Niekiedy kaszel i świsty utrzymują się po zakończeniu infekcji – jest to tzw. nadreaktywność oskrzeli, która ustępuje w ciągu kilku tygodni – mówi lek. med. Agnieszka Motyl.

W czasie choroby należy dużo odpoczywać, bezwzględnie do czasu rekonwalescencji zostać w domu.

– Zdecydowana większość przypadków dobrze reaguje na leczenie w warunkach ambulatoryjnych. Jeżeli stan pacjenta pogarsza się, pojawia się duszność, tachykardia, utrzymuje się wysoka gorączka, należy wykonać rtg klatki piersiowej, aby wykluczyć zapalenie płuc – informuje specjalista.

W przypadku wysokiej gorączki należy zadbać o nawadnianie organizmu, a kaszel, w zależności od fazy infekcji, łagodzić lekami przeciwkaszlowymi lub ułatwiającymi odkrztuszanie. Leczenie w przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli polega przede wszystkim na wyeliminowaniu czynnika chorobowego, czyli rzuceniu palenia i, o ile to możliwe, zmianie warunków pracy.

Zapalenie oskrzeli jak zapobiegać ?

Zapalenie oskrzeli jest bardzo uciążliwe, zwłaszcza że męczący kaszel utrzymuje się nawet kilka tygodni. Przed tą chorobą można się jednak skutecznie obronić. Ostrego zapalenia oskrzeli można uniknąć, dbając o swoją odporność. Przede wszystkim dostarczając organizmowi odpowiednich witamin i minerałów, ale też, przykładając dużą uwagę do ubioru.

Pogoda wczesną wiosną bywa zdradliwa. Warto ubierać się na tzw. cebulkę. Nie powinno się ani przegrzewać, ani wyziębiać organizmu.

Należy też dobrze leczyć przeziębienie i grypę. Niedoleczone mogą rozwinąć się właśnie w postaci zapalenia oskrzeli. Warto rozważyć też przyjęcie szczepienia przeciwko grypie i krztuścowi. Pomogą uniknąć choroby na tle infekcyjnym.

Przed zapaleniem oskrzeli o charakterze przewlekłym można się natomiast obronić, rzucając palenie, jeśli to ono jest przyczyną choroby.

Jeśli natomiast powoduje ją praca w zanieczyszczonych warunkach środowiskowych, należy pomyśleć o zmianie miejsca pracy. Profilaktyka ma ogromne znaczenie w przypadku dzieci.

Aby wzmocnić ich odporność i zmniejszyć ryzyko zachorowania, rodzice powinni hartować pociechy. Starać się ich nie przegrzewać i zapewniać codzienną porcję ruchu na świeżym powietrzu. Na zwiększenie odporności wpływ ma dieta dziecka.

Powinna być urozmaicona, bogata w warzywa, owoce, ryby, nabiał oraz mięso. Dzieci ze skłonnością do zapaleń oskrzeli powinny unikać zatłoczonych i zadymionych pomieszczeń, zwłaszcza w okresie wzmożonej zachorowalności na grypę i przeziębienie.

Jeśli ataki choroby u dzieci się powtarzają, warto rozważyć wyjazd z pociechą w miejsce o innym klimacie. Palący rodzice powinni rzucić palenie, aby nie narażać swoich dzieci na drażniące i toksyczne działanie dymu tytoniowego oraz na zwiększoną zachorowalność na infekcje dróg oddechowych.

Dowiedz się więcej

Wpływ warunków pogodowych na zachorowalność i umieralność mieszkańców Warszawy

http://rcin.org.pl/igipz/Content/589/Wa51_3564_r2001-nr180_Prace-Geogr.pdf#page=73/a>

Zapalenie płuc i inne infekcje związane z wentylacją mechaniczną

https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/Zapalenie_pluc_i_inne_infekcje_zwiazane.pdf

Rozpoznawanie i leczenie zaostrzeń przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli u chorych w podeszłym wieku

https://journals.viamedica.pl/medycyna_wieku_podeszlego/article/view/18754