Wiśnia - właściwości lecznicze wiśni

Właściwości odżywcze i lecznicze owoców wiśni są od dawna wykorzystywane w tradycyjnej medycynie ludowej, między innymi w łagodzeniu schorzeń pęcherza moczowego. Niedawno odkryto, że wiśnie są także znakomitym środkiem na bezsenność.

Wiśnia jako roślina lecznicza

Wiśnia jest bogatym źródłem flawonoidów, zwłaszcza:

• cyjanidyny,
• antocyjanidyny,
• proantocyjanidyn.

Związki te nadają owocom głęboką czerwono-niebieską barwę. Im ciemniejsze wiśnie, tym lepsze dla zdrowia, ponieważ zawierają wyższe stężenie tych substancji.

W wiśniach znajdziemy również:

• melatoninę,
• alkohol perillylowy,
• znaczne ilości różnych składników odżywczych, między innymi witaminy A i C, miedzi i manganu.

Właściwości i zastosowanie wiśni

Flawonoidy zawarte w wiśni wykazują szereg korzystnych właściwości. Naukowcy zbadali ich zdolność do działania antyoksydacyjnego i przeciwbólowego, polegającego na hamowaniu aktywności i wytwarzania czynników prozapalnych na poziomie komórkowym (cyklooksygenazy COX-1 i COX-2).

Większość tradycyjnych leków przeciwzapalnych, takich jak aspiryna czy ibuprofen, działa poprzez blokowanie aktywności cyklooksygenazy, przez co organizm nie sygnalizuje bólu i zapalenia.

Naukowcy z Michigan State University odkryli, że antocyjanidyny obecne w wiśniach są zdolne do blokowania zarówno enzymów COX-1, jak i enzymów COX-2.

Ze wszystkich przebadanych owoców wiśnia wykazała najwyższą zawartość tych kluczowych substancji (26,5 mg/100 g). Ich skuteczność przeciwbólowa okazała się porównywalna do skuteczności uzyskanej za pomocą ibuprofenu i naproksenu.

Inny flawonoid występujący w owocach wiśni – cyjanidyna – działa silniej niż aspiryna. Warto zwrócić uwagę na to, że stosowanie powszechnych środków przeciwbólowych wiąże się z występowaniem skutków ubocznych o różnym nasileniu. Wiśnia w żadnym badaniu nie wykazała podobnych negatywnych właściwości.

Jednocześnie dowiedziono, że antocyjanidyny znajdujące się w wiśni posiadają lepsze działanie antyoksydacyjne niż witamina E, dostarczana na tym samym poziomie.

Ponadto w cierpkich wiśniach wykryto znaczne ilości melatoniny, hormonu wpływającego na proces snu, który również jest bardzo silnym antyoksydantem. Wiśnie i melatonina mogą też zapewniać znaczącą ochronę przeciwnowotworową.

Kwaśne wiśnie zawierają alkohol perillylowy (POH), naturalny składnik wydający się niezmiernie skutecznym w ograniczaniu występowania wszelkich rodzajów nowotworów. Badania sugerują, że alkohol perillylowy powstrzymuje rozwój komórek nowotworowych, pozbawiając ich protein, których potrzebują, aby się rozmnażać.

Wiśnie są szczególnie przydatne w przypadku dny moczanowej. Choroba ta jest pewną odmianą zapalenia stawów, związaną z nieprawidłowym, wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi. Antocyjanidyny zawarte w wiśniach wykazują właściwości hamujące aktywność oksydazy ksantynowej, enzymu biorącego udział w produkcji kwasu moczowego.

Badania kliniczne pokazały, że spożywanie około 250 g świeżych wiśni dziennie bardzo skutecznie obniża poziomu kwasu moczowego i zapobiega atakom dny.

Działania niepożądane wiśni i przeciwwskazania

Wiśnie przeznaczone do spożycia nie powinny być nadpsute ani nadgniłe. Takie owoce zwierają rakotwórcze pleśnie, mykotoksyny, które mogą być przyczyną ostrych zatruć, alergii czy rozwoju grzybicy.

Z kolei w pestkach wiśni znajdują się bardzo szkodliwe substancje cyjanogenne (związki kwasu pruskiego). Samo połknięcie pestki wiśni nie jest groźne dla zdrowia. Zostanie ona po prostu wydalona. Groźniejsze jest jej rozbicie czy pogryzienie, co może zdarzyć się wśród dzieci, a także zwierząt domowych.

Zupełnie bezpieczne są natomiast suplementy zawierające w swoim składzie wyciąg z owoców wiśni. Przed ich zakupem warto jednak skorzystać z porady farmaceuty.

„Twój Farmaceuta” nr 6, lipiec/sierpień 2016