Uczulenie na słońce – objawy i leczenie alergii słonecznej

Co to jest uczulenie (alergia) na słońce?

Zmiany skórne pojawiające się po przebywaniu na słońcu mogą mieć różną przyczynę i postać. Bywają reakcją alergiczną na nieznany alergen wyzwalany pod wpływem promieniowania UV. Czasem skórę uwrażliwiają na słońce zażywane leki czy zioła oraz stosowane kosmetyki.

Są też schorzenia uwarunkowane gene­tycznie, które powodują nadwrażliwość na światło słoneczne takie jak:

• Porfirie – choroby związane z nieprawidłowym działaniem enzymów. Objawami porfirii są uszkodzenia naskórka, czerwonawe zabarwienie zębów i paznokci, obfite owłosienie ciała i inne.
• Toczeń rumieniowaty układowy (SLE)
• Ogniskowa postać tocznia (DLE)

Dodatkowo zawsze trzeba brać pod uwagę, że zbieżność pojawienia się zmian skórnych z przebywaniem na słońcu może być przypadkowa. Dlatego postawienie diagnozy pozostawmy lekarzom i skorzystajmy z konsultacji u internisty lub dermatologa.

Każde większe zmiany pojawiające się na skórze wymagają kontaktu z lekarzem. Dokładny wywiad pomoże ustalić, czy przyczyną tych zmian nie są zażywane leki lub stosowane kosmetyki.

Trzeba pamiętać, że również kremy przeznaczone do ochrony przed działaniem słońca, zawierające chemiczne filtry przeciwsłoneczne, mogą u niektórych maluchów powodować fotoalergię. Wówczas dermatolog lub farmaceuta może pomóc wybrać odpowiedni kosmetyk o niealergizującym składzie. 

Rozpoznanie nadwrażliwości na światło słoneczne lekarz może ustalić na podstawie wywiadu. Niekiedy przeprowadza się fototesty przy użyciu specjalnych lamp. Najważniejszym elementem leczenia jest identyfikacja czynnika, który powoduje odczyny skórne, a następnie jego eliminacja. Jest to istotne ze względu na możliwość występowania przetrwałej nadwrażliwości na światło i wiążącego się z nim uogól­nionego zajęcia skóry przez zmiany chorobowe.

W leczeniu fotodermatoz wykorzystywane są leki przeciwuczuleniowe i przeciwzapalne, niekiedy maści sterydowe β-karoten oraz specjalne naświetlania.

Aby uchronić się przed wystąpieniem alergii (uczulenia) na słońce, musimy zwrócić szczególną uwagę na zażywane leki i zioła. Uczulać na słońce mogą np. niektóre antybiotyki, leki moczopędne, przeciwzapalne czy przeciwpadaczkowe. Dlatego ważne jest, aby dokładnie czytać ulotki leków, również tych bez recepty.

Na promienie słoneczne mogą uwrażliwiać też niektóre zioła:

• płucnica islandzka,
• dziurawiec,
• arcydzięgiel,
• ruta,
• bergamota.

Równie często fotoalergizujące są składniki wykorzystywane w kosmetykach:

• alkohol,
• środki przeciwbakteryjne,
• olejki eteryczne,
• substancje zapachowe.

Przed wyjściem na zewnątrz w słoneczne dni powstrzymajmy się od używania bezpośrednio na skórę perfum, a także balsamów, kremów czy emulsji, które nie są przeznaczone dla alergików.

W przypadku pojawienia się objawów uczulenia (alergii) na słońce, należy skorzystać z konsultacji dermatologa. Zanim udamy się do lekarza, można stosować chłodne okłady przyno­szące skórze ulgę. W przypadku bardzo małych dzieci możemy przyłożyć w objęte zmianami miejsce namoczoną w letniej wodzie pieluszkę.

Jeśli doszło do poparzenia słonecznego, nie należy nakładać na skórę tłustych kremów. Nie wolno robić też żadnych opatrunków. Można użyć łagodzących preparatów z panthenolem dostępnych w aptece bez recepty.

Jeśli nie mamy takich środków, starszym dzieciom można posmarować skórę żelem na ukąszenia, który działa chłodząco i kojąco. Nie wolno trzeć podrażnionej skóry. Jeśli dziecko płacze i skarży się na ból, można podać mu środek przeciwbólowy, np. paracetamol. Przed podaniem leku upewnij się, że dawka preparatu jest odpowiednia. Nie zwiększaj samodzielnie dawek ani nie modyfikuj schematu ich podawania.  

W razie oparzenia skóry u dziecka, malec musi unikać słońca do czasu wygojenia skóry. Jeśli jednak poparzenie przebiega z rozległymi pęcherzami, dziecko ma gorączkę, jest nadmiernie senne lub osłabione, musimy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza. 

Aby uchronić dzieci  przed wystąpieniem uczulenia (alergii) na słońce, musimy pamiętać o stosowaniu na co dzień filtrów przeciw promieniom UVA i UVB przeznaczonych specjalnie dla dzieci.

W godzinach największego nasłonecznienia maluchy powinny bawić się w cieniu, bądź pozostać w pomieszczeniach. Każdorazowo podczas zabawy na zewnątrz należy chronić ich ciało przed poparzeniem słonecznym ubraniem i nakryciem głowy. W tym celu najlepiej sprawdzą się lekkie, przewiewne ubranka z długim rękawem i długimi nogawkami, oraz kapelusze i chustki nie ograniczające pola widzenia czy swobody ruchów.

Nie zapominajmy również o okularach słonecznych z filtrem UV, chronią oczy i część delikatnej skóry twarzy przed uszkodzeniami światła UV.

Działania te zapobiegną też poparzeniom słonecznym. Warto im zapobiegać zwłaszcza u dzieci, bo im mniej oparzeń słonecznych, tym mniejsze ryzyko zapadnięcia na raka skóry w późniejszym wieku.

Dowiedz się więcej:

Zdrowa skóra a słońce

http://www.jms.ump.edu.pl/uploads/2012/3/214_3_81_2012.pdf

Pozytywne i negatywne skutki promieniowania słonecznego

http://www.nantes.com.pl/wp-content/uploads/2011/05/93-97.pdf

Działanie promieniowania ultrafioletowego – aktualna wiedza w aspekcie dermatologicznym i alergologicznym