Trądzik różowaty – leczenie, objawy trądziku różowatego

Trądzik różowaty (łac. rosacea), to przewlekła choroba będąca zespołem objawów o różnej etiologii, należącą do nerwic naczynioworuchowych skóry. Trądzik różowaty jest przewlekłą zapalną chorobą skóry twarzy. Najczęściej dotyczy osób w wieku dojrzałym, który polega na występowaniu wykwitów rumieniowych, krostkowych i grudkowych. Rozwija się gwałtownie, na podłożu łojotoku oraz zaburzeń naczyniowych. Trądzik różowaty jest chorobą przebiegającą z okresami zaostrzenia i remisji. Jak przygotować skórę do codziennej pielęgnacji przy tym schorzeniu?
Co nasila objawy trądziku różowatego?

Co to jest trądzik różowaty?

Po raz pierwszy trądzik różowaty został opisany przez francuskiego chirurga Guya de Chauhae w XIV wieku. Pozostawił on dokładny opis objawów choroby i nazwał ją couperose, co oznacza w tłumaczeniu „czerwona kropelka”. Do czasów współczesnych nazwa ta pozostała w języku potocznym i medycznym we Francji. Według różnych statystyk na trądzik różowaty choruje od 0,5 do 10 pro. populacji. Najczęściej pierwsze objawy występują po 30 roku życia. Chorują głównie kobiety, stanowią aż 75 proc. chorych z rozpoznaniem trądziku różowatego, jednak to u mężczyzn zwykle przebieg choroby jest najcięższy.

Kto choruje na trądzik różowaty?

Na trądzik różowaty chorują osoby o celtyckim typie urody, prezentujące I i II fototyp skóry. Obserwuje się też rodzinne występowanie choroby, często chorzy to osoby nerwowe i nadpobudliwe.  Z badań wynika, że postać rumieniowo-grudkowo-krostkowa u kobiet pojawia się na tle zaburzeń hormonalnych. Wzmożona zapadalność występuje również w okresie ciąży, pokwitania, owulacji i menstruacji. Ryzyko zachorowania na trądzik różowaty jest większe u osób ze zdiagnozowanym łojotokowym zapaleniem skóry oraz u tych, które przeszły trądzik młodzieńczy.

Leczenie trądziku różowatego

Leczenie trądziku różowatego przeprowadza się miejscowo oraz ogólnie. Do leczenia miejscowego  stosuje się preparaty z metronizolem, kwasem azelainowym oraz antybiotyki w roztworach i kremach. Kwas azelainowy redukuje zmiany zapalne – grudki i krosty. Preparaty z 10 proc. sulfacetamidem oraz 5 proc. siarką wzbogacone o nadtlenek benzoilu redukują występowanie zmian zapalnych grudkowo-krostkowych mogą być stosowane u osób dotkniętych postacią grudkowo-krostkową i ziarniniakową. Spośród stosowanych zewnętrznie antybiotyków szczególnie dobrze na stan skóry chorego wpływają makrolity oraz tetracyklina.

Szukasz dermatologa w swoim mieście? Zobacz naszych specjalistów:
Warszawa | Kraków | Wrocław | Poznań

Leczenie ogólne polega na usuwaniu czynników przyczynowych: niedokwasoty soku żołądkowego, zaburzeń hormonalnych, zakażenia Helicobacter pylori. Leki stosowane przy współistnieniu chorób ze strony przewodu pokarmowego nie działają bezpośrednio na zmiany chorobowe, lecz zmniejszają objawy poprzez eliminowanie czynników predysponujących. W leczeniu ogólnym stosuje się antybiotyki – erytromycynę, klarytomycynę, azytromycynę. W leczeniu ogólnym podaje się również  leki - metronidazol oraz witaminy B2, B3 i kwas askorbinowy. Chorym, u których zawiodły tradycyjne metody leczenia zaleca się izotretynoinę. Leczenie ogólne retinoidami wiąże się z działaniami niepożądanymi:

  • suchością warg,
  • suchością błon śluzowych,
  • zmianami w jamie ustnej, nosie,
  • zaburzeniami przemiany lipidów,
  • wypadaniem włosów.

Co prawda efekty uboczne są dla pacjentów dużą uciążliwością jednak efekty leczenia rekompensują niedogodności. W leczeniu trądziku różowatego szczególnie odmiany przerostowej stosuje się laseroterapię i fototerapię. Leczenie operacyjne może być stosowane przy postaciach rhinophyma (uszkodzeniu tkanki nosa), w leczeniu operacyjnym stosuje się zwykle nóż elektryczny lub laser CO2.

Rokowanie i powikłania w trądziku różowatym

Pacjenci często zadają sobie pytanie – czy całkowite wyleczenie choroby jest możliwe? Osiągnięcie całkowitego wyleczenia jest trudne do osiągnięcia. Trzeba pamiętać, że jest to przewlekła, zapalna choroba skóry.  Stosując odpowiednie leczenie preparatami miejscowymi, lekami ogólnymi, zabiegami chirurgicznymi można zminimalizować postęp choroby. Trądzik różowaty należy leczyć, ale obecnie na rynku nie ma preparatów, które na zawsze zwalczą chorobę. Celem terapii jest zmniejszenie istniejących objawów i zapobieganie pojawieniu się nowych zmian. Skóra w trądziku różowatym jest bardzo wrażliwa, wymaga specjalnej pielęgnacji i mycia twarzy.

Przyczyny trądziku różowatego

Etiopatogeneza choroby jest wieloczynnikowa i nadal nie jest w pełni wyjaśniona. Na całokształt choroby ma wpływ informacja genetyczna (budowa naczyń) i uwarunkowania odpornościowe oraz hormonalne. Nie bez znaczenia jest styl życia, codzienne nawyki i dieta. Ryzyko wystąpienia trądziku zwiększa:

  • Spożywanie ciężkostrawnych potraw oraz alkoholu,
  • Częste korzystanie z sauny, pływanie w chlorowanej wodzie,
  • Stosowanie leków obniżających poziom cholesterolu,
  • Przyjmowanie w dużych dawkach witamin: B12 i B6,
  • Współwystępowanie zaburzeń endokrynologicznych, zaburzenia miesiączkowania, choroby tarczycy,
  • Stosowanie zewnętrznych preparatów glikokortykosteroidowych na skórę twarzy,
  • Występowanie opryszczki wargowej.

Dowiedziono, że w powstawaniu zmian największą rolę mają zjawiska immunologiczne, zaburzenia naczynioruchowe – trądzik różowaty określa się, jako nerwicę małych naczyń skórnych. Przyczyną trądziku różowatego mogą być również zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nieżyt żołądka, niedokwasota).

Zakażenie bakterią Helicobakter pylori nasila wykwity skórne. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia tej jednostki chorobowej jest promieniowanie ultrafioletowe, promieniowanie z ekranów monitorów, wysoka temperatura, intensywny wysiłek fizyczny, niewłaściwa pielęgnacja (kosmetyki zawierające alkohol, mentol, aceton).

Trądzik różowaty objawy

Kryteria diagnostyczne trądziku różowatego podzielono na pierwszorzędowe oraz drugorzędowe. Wśród kryteriów pierwszorzędowych wymienić należy:

  • Rumień przelotny,
  • Rumień stały,
  • Zmiany skórne – krostki, grudki,

Do kryteriów drugorzędowych zalicza się uczucie pieczenia lub szczypania skóry w obrębie zmian skórnych, wysuszenie skóry, objawy oczne, objawy zlokalizowane poza twarzą.

Trądzik różowaty przyczyny.

Początkowe objawy trądziku różowatego

W początkowym stadium rozwoju choroby charakterystyczne jest występowanie na twarzy przemijającego rumienia. W późniejszym czasie pojawiają się zmiany grudkowe, krosty i rozszerzone naczynia krwionośne, co jest objawem różnicującym chorobę.

W zaawansowanym stadium rozwoju trądziku różowatego pojawiają się zmiany przerostowe. U mężczyzn często dochodzi do przerostu gruczołów łojowych, powstawania guzów i nacieków. Objawom głównym może towarzyszyć pieczenie i świąd skóry.

Zmiany najczęściej lokalizują się w centralnej części twarzy (czoło, broda, nos, policzki). Zmiany mogą umiejscawiać się również na plecach i dekolcie, mogą zajmować okolice zauszne i brzegi powiek.

Z uwagi na różne obrazy choroby u poszczególnych chorych wyróżnia się następujące postaci choroby:

  • Postać rumieniowa – u osób dotkniętych tym rodzajem trądziku występuje rumień przelotny lub przetrwały, zmiany lokalizują się na twarzy. Okresowo dochodzi do rozwoju grudek i krostek.
  • Postać grudkowo-krostowa – w tej postaci choroby rumień występuje przetrwale. Zwykle obejmuje środkową część twarzy. Okresowo na skórze chorego pojawiają się krostki i grudki.
  • Postać przerostowo-naciekowa – skóra u osób chorujących na postać przerostowo-naciekową jest pogrubiała, jej powierzchnia jest nieregularna. Obecne są zmiany guzowate. Postać przerostowo-naciekowa najczęściej manifestuje się w postaci zmian w okolicy nosa, czoła, policzków i brody. U chorych dochodzi do zapalenia mieszków włosowych w obrębie zmian przerostowych.
  • Postać oczna – jest najtrudniejsza do zdiagnozowania. Pacjenci najczęściej trafiają do okulisty, zgłaszają przewlekłe stany zapalne brzegów powiek, rogówek i spojówek. Choroba objawia się łzawieniem, przekrwieniem spojówek, swędzeniem, pieczeniem oczu. Może występować światłowstręt i uczucie ciała obcego w oku. Objawy towarzyszące to zapalenie gruczołów Meiboma, nawracające jęczmienie i gradówki. Może występować infekcja gronkowcowa.
  • Postać ziarniniakowa – objawia się występowaniem żółtych, brązowych, czerwonych grudek i guzków, które mogą prowadzić do bliznowacenia. Zmainy występują wraz z niewielkim stanem zapalnym lub w skórze niezmienionej.

Zalecane postępowanie w przypadku trądziku różowatego

Trądzik różowaty występuje u osób z predyspozycją genetyczną lub u osób ze skłonnością osobniczą. W celu polepszenia stanu skóry:

  • Przestrzegaj zaleceń lekarza.
  • Nie modyfikuj samodzielnie dawek leków i częstości ich przyjmowania.
  • Stosuj dermokosmetyki do skóry wrażliwej, mające w swoim składzie substancje zmiękczające i nawilżające, które nie niszczą ochronnej warstwy lipidowej.
  • Nigdy nie zapominaj o ochronie przeciwsłonecznej. Wybieraj preparaty (kremy, balsamy, logiony, mleczka) z filtrami fizycznymi.
  • Zrezygnuj z zabiegów z użyciem kwasów owocowych, trójchlorowych i salicylowych. Kwasy powodują przekrwienie skóry, co nasila i utrwala rumień, a także płatowe złuszczanie, uczucie pieczenia i palenia warstwy skóry.
  • Unikaj tarcia i ucisku. Po myciu delikatnie osusz skórę ręcznikiem.
  • Unikaj pikantnych potraw oraz ostrych przypraw.
  • Powstrzymaj się od spożywania alkoholu.
  • Naucz się sposobów radzenia sobie ze stresem.
  • Unikaj przebywania w miejscach silnie nasłonecznionych, dbaj o ochronę przeciwsłoneczną – przewiewne ubrania z długimi rękawami i nogawkami, kapelusz itp.
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 01.12.2017
Data ostatniej aktualizacji 20.10.2022