Rezonans magnetyczny (MRI) – kiedy robić rezonans?

Co to jest rezonans magnetyczny?

Rezonans magnetyczny (MRI – magnetic resonance imaging) to bardzo dokładne, nowoczesne badanie, które przedstawia obraz narządów wewnętrznych człowieka we wszystkich płaszczyznach.

Rezonans magnetyczny jest bezbolesny i nieinwazyjny.

• Sprawdź, jak zapisać się na rezonans magnetyczny

Na czym polega rezonans magnetyczny? MRI wykorzystuje naturalne właściwości magnetyczne ludzkiego ciała, które umieszcza się w polu magnetycznym 20 000 razy większym niż pole magnetyczne Ziemi. Mimo to badanie jest w pełni bezpieczne i nie ma żadnego szkodliwego wpływu na człowieka.

Rezonans magnetyczny wykorzystuje fakt, że atomy, z których składa się ciało człowieka, mają swoje właściwości magnetyczne.

Urządzenie wykorzystywane do rezonansu magnetycznego wytwarza silne pole magnetyczne, które pobudza protony wodoru w naszym ciele. Protony te zaś emitują fale odbierane przez to urządzenie, a następnie zamieniane są w komputerze na obraz naszych narządów wewnętrznych.

Aby sygnały wysyłane z ludzkiego ciała nie zostały zakłócone, system MRI musi być wolny od wszelkich zewnętrznych bodźców, jakimi są fale elektromagnetyczne, dlatego aparatura umieszczona jest w tzw. klatce Faradaya.

Rezonans magnetyczny a tomograf

Czym różni się rezonans magnetyczny od tomografu komputerowego? Rezonans w przeciwieństwie od tomografu nie wytwarza promieniowania, które jest szkodliwe dla zdrowia.

Jak często można robić rezonans magnetyczny?

Ponieważ badanie MRI jest w pełni bezpieczne i nie ma żadnego negatywnego wpływu na człowieka, nie ma żadnych ograniczeń co do częstotliwości wykonywania rezonansu magnetycznego.

Jedynym ograniczeniem może być koszt badania wynoszący ok. 1000 zł. Rezonans wykonuje się zatem tylko wtedy, gdy są ku temu wyraźne wskazania.

Kiedy robić rezonans?

Rezonans magnetyczny jest badaniem bardzo szczegółowym, które umożliwia diagnostykę np. szpiku kostnego, którego nie da się zbadać np. poprzez badanie RTG. MRI daje bardzo dokładny obraz układu mięśniowo-szkieletowego, szczególnie kręgosłupa (rezonans magnetyczny kręgosłupa) oraz naczyń krwionośnych, jamy serca, jamy brzusznej. Rezonans magnetyczny jest badaniem niezwykle przydatnym w rozpoznaniu raka i procesów zapalnych w organizmie.

Jakie są wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego?

• W chorobach ośrodkowego układu nerwowego
  • stwardnienie rozsiane i inne choroby demielinizacyjne
  • choroba Alzheimera i inne choroby otępienne
  • nowotwory mózgu
  • do oceny struktur okolicy przysadki mózgowej, oczodołu, tylnej części jamy czaszki, w tym do diagnostyki udarów mózgu
  • guzy rdzenia kręgowego
  • zmiany popromienne w ośrodkowym układzie nerwowym
  • zaburzenia neurologiczne o niewyjaśnionym pochodzeniu

• W chorobach tkanek miękkich:
  • guzy tkanek miękkich (zapalne, nowotworowe)
  • urazy tkanek miękkich (stawów, mięśni, więzadeł)

• W schorzeniach w ramach klatki piersiowej, śródpiersia i miednicy:
  • guzy serca
  • choroby dużych naczyń
  • guzy płuc naciekające ścianę klatki piersiowej
  • nowotwory narządów rodnych u kobiet
  • nowotwory gruczołu krokowego u mężczyzn

Rezonans głowy

Rezonans magnetyczny głowy wykonuje się najczęściej.

Rezonans głowy pomaga w diagnostyce:

• zawrotów i bólów głowy,
• zaburzeń widzenia.

Rezonans głowy pomaga w obrazowaniu:

• mózgowia,
• badaniu naczyniowym,
• diagnostyce udarów mózgu.

Rezonans kręgosłupa

MRI kręgosłupa wykonuje się na wszystkich jego odcinkach (najczęściej rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego, piersiowego i szyjnego).

MRI kręgosłupa zaleca się w diagnostyce:

• bólów kręgosłupa,
• pomaga w ocenie mięśni,
• więzadeł,
• stanów zapalnych,
• guzów,
• przerzutów,
• zmian zwyrodnieniowych.

Rezonans jamy brzusznej

MRI jamy brzusznej wykonuje się w diagnostyce narządów miąższowych takich jak:

• wątroba,
• śledziona,
• nerki,

MRI jamy brzusznej pomaga w ocenie:

• dróg żółciowych,
• naczyń krwionośnych.

Rezonans miednicy małej

MRI miednicy małej diagnozuje choroby w obrębie:

• macicy,
• szyjki macicy,
• jajników,
• gruczołu krokowego,
• odbytnicy.

Rezonans serca

MRI serca pozwala  na ocenę:

• morfologii mięśnia sercowego,
• wad zarówno nabytych jak i wrodzonych serca,

MRI serca wykorzystywany jest również:

• w diagnostyce procesów zapalnych mięśnia sercowego,
• w chorobie wieńcowej,
• w kardiomiopatii.

Rodzaje rezonansów magnetycznych

Rezonans magnetyczny wykonuje się również do oceny:

• stawów kolanowych,
• ramiennych,
• łokciowych,
• biodrowych,
• stawów stopy i ręki (najczęściej rezonans magnetyczny kolana,  rezonans magnetyczny nadgarstka, rezonans magnetyczny stawu biodrowego, rezonans magnetyczny stawu łokciowego, rezonans magnetyczny stawu skokowego, rezonans magnetyczny stawu barkowego).
• powierzchni stawowych,
• więzadeł,
• ilości płynu wewnątrzstawowego,
• zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych w obrębie struktur kostnych.

Jak wygląda rezonans magnetyczny

Pacjent podczas badania leży w tunelu, który działa jak skaner. Powinien przed badaniem położyć się w nim wygodnie, ponieważ podczas badania należy pozostać nieruchomym. Jeśli z jakichś powodów jest to niemożliwe, podaje mu się leki uspokajające, a w razie potrzeby również znieczulenie ogólne.

Tunel jest wąski, co może stanowić problem dla pacjentów cierpiących na klaustrofobię. Jednak dla poprawienia komfortu badanego, zainstalowane jest w nim światło i wentylacja.

Pacjent podczas badania ma stały kontakt z personelem medycznym za pośrednictwem kamery i mikrofonu.

Kiedy urządzenie zostaje uruchomione, wydaje dźwięk podobny do wirującej pralki, dlatego często pacjentowi podaje się zatyczki do uszu lub słuchawki tłumiące hałas.

Jeśli konieczne jest wykonanie obrazu w innej pozycji, to nie pacjent się rusza, ale to stół przesuwa się odpowiednio.

Po zakończeniu badania nie ma konieczności stosowania się do określonych wskazań. Można normalnie jeść, przyjmować leki, prowadzić samochód czy wrócić do pracy.

Jak się przygotować do rezonansu?

Skierowanie na rezonans magnetyczny wypisuje lekarz specjalista.

Często nie jest to jednak badanie pierwszego wyboru. Na MRI lekarz skieruje, kiedy inne badania, np. tomografia komputerowa nie pozwoliły na jednoznaczną diagnozę.

Po pierwsze należy zapytać lekarza, który kieruje nas na rezonans magnetyczny, czy powinniśmy przed badaniem brać leki, które zwykle przyjmujemy.

Po drugie należy się ubrać lekko i wygodnie. Podczas badania pacjent nie zdejmuje ubrania, jednak musi leżeć bez ruchu, więc nic nie powinno go uwierać.

Nie wolno mieć na sobie żadnych metalowych przedmiotów (biżuteria, spinki do włosów, zegarek, metalowe guziki, sprzączka od paska), bo mogą one wpływać na wyniki badania. Jeśli mamy jakieś metalowe implanty, należy o tym powiadomić lekarza.

Zalecane jest również nie stosowanie lakieru do włosów i makijażu. Kosmetyki mogą zawierać drobinki metali kolorowych, co również może zaburzyć badanie.

Generalnie nie ma wymogu, by pacjent podczas rezonansu magnetycznego był na czczo, jeśli nie ma wskazań do dożylnego podania kontrastu.

Rezonans magnetyczny kiedy na czczo?

Na czczo powinni do badania MRI przystępować pacjenci:

• u których konieczne będzie podanie środka kontrastującego,
• którym zostanie podane znieczulenie (nie dlatego, że badanie wywoła ból, ale dlatego, że z powodu choroby cierpią i nie mogliby wytrwać nieruchomo podczas badania).

Na czczo przed rezonansem magnetycznym oznacza nie przyjmowanie nie tylko jedzenia, ale również płynów co najmniej 6 godzin przed badaniem.

Rezonans magnetyczny z kontrastem

Czasem uzyskiwany w komputerze obraz naszych narządów wewnętrznych jest mało wyraźny – wtedy pacjentowi podaje się dożylnie kontrast. Dzięki niemu można ocenić nie tylko strukturę, ale również funkcje tkanek i narządów.

Kontrast w rezonansie magnetycznym stosuje się m.in. do badania:

• wydzielania nerkowego,
• ognisk zapaleń,
• ukrwienia tkanek i narządów.

Kontrasty używane w rezonansie magnetycznym są bezpieczne i mogą być również używane u pacjentów, którzy mają alergię na kontrasty stosowane w badaniach rentgenowskich.

Co ważne, przed rezonansem magnetycznym z kontrastem należy oznaczyć poziom kreatyniny i wskaźnik GFR.

Ile trwa rezonans?

To, ile czasu trwa rezonans, zależy od typu urządzenia. Zazwyczaj wykonanie rezonansu magnetycznego trwa od 15 do 90 minut. W tym czasie trzeba leżeć nieruchomo. Dla niektórych pacjentów badanie to może być niekomforotwe z powodu szumu i ciasnej przestrzeni. Jednak poza tym, nie powoduje żadnych dolegliwości, jest całkowicie bezbolesne.

Przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego

Kiedy nie można wykonać rezonansu magnetycznego? Przede wszystkim w przypadku, jeśli pacjent ma wszczepiony rozrusznik serca. Pole magnetyczne mogłoby zakłócić pracę rozrusznika, co byłoby zagrożeniem dla życia pacjenta. To samo dotyczy neurostymulatorów.

Przeciwwskazaniem do MRI są też metaliczne ciała obce, które mogą znajdować się w organizmie jako pozostałość urazu, np. opiłki żelaza w oczodole. Pole magnetyczne mogłoby spowodować przemieszczanie się ciała obcego i w efekcie uszkodzenie oka.

Względne przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego to także:

• sztuczna zastawka serca,
• protezy i klipsy naczyniowe,
• metaliczne implanty ortopedyczne (np. sztuczne stawy, druty, śruby, stabilizatory oraz antykoncepcyjna wkładka wewnątrzmaciczna, jeśli jest wykonana z metalu).

Przeciwwskazaniem może być także klaustrofobia, a więc uczucie lęku przed przebywaniem w zamkniętych niedużych pomieszczeniach.

Rezonans a ciąża i karmienie piersią

Kobiety w ciąży koniecznie powinny poinformować o tym lekarza zanim zostaną skierowane na rezonans magnetyczny.

W pierwszym trymestrze ciąży badanie RMI nie powinno być wykonywane.

W niektórych przypadkach konieczne jest podanie paramagnetycznych środków kontrastujących zawierających gadolin, którego kobiety ciężarne nie powinny przyjmować. Jeśli kobieta karmi piersią, to po przyjęciu tego preparatu powinna powstrzymać się od karmienia 24 godziny.

Cena rezonansu magnetycznego

Rezonans magnetyczny jest badaniem dość kosztownym. Zwykle długo czeka się także na termin badania. Średnio cena MRI to ok. 1000 zł, ale może różnić się znacząco w zależności od tego, jakiej części ciała dotyczy.

Rezonans magnetyczny głowy, kości czy jamy brzusznej to ok. 500-600 zł. Rezonans magnetyczny kręgosłupa to koszt od 200 do 600 zł w zależności od tego, jaki odcinek kręgosłupa jest badany.