Rak prostaty co to
Rak prostaty po raku płuca jest drugim pod względem zachorowań i zgonów nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce. W 2013 roku zachorowało na niego 12 162 Polaków, a zmarło – 4281. Najwięcej zachorowań notuje się między 60. a 79. rokiem życia.
Rak prostaty objawy
Zazwyczaj rak prostaty w początkowym stadium rozwoju choroby nie powoduje żadnych objawów lub są one nieznacznie nasilone.
Wczesne objawy raka prostaty
- częste oddawanie moczu,
- konieczność przerywania snu w celu oddania moczu,
- trudna do opanowania potrzeba pilnego oddania moczu,
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- oddawanie moczu wąskim strumieniem.
W miarę powiększania się nowotworu może dochodzić do zalegania moczu w pęcherzu.
Zaawansowane objawy raka prostaty
- ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa,
- utrata apetytu,
- niewyjaśniona utrata masy ciała.
Rak prostaty leczenie
W zależności od stopnia zaawansowania choroby, stanu ogólnego i wieku chorego, lekarz wybiera odpowiedni sposób postępowania w porozumieniu z pacjentem.
Metody leczenia raka prostaty:
- leczenie chirurgiczne – prostatektomia,
- radioterapia,
- terapia hormonalna,
- chemioterapia.
Operację usunięcia prostaty wykonuje się głównie u chorych, u których szacowany czas przeżycia wynosi ponad 10 lat i nie występują przerzuty odległe.
Radioterapię zazwyczaj stosuje się, jako leczenie radykalne alternatywne do chirurgii lub jako uzupełnienie leczenia operacyjnego.
W przypadku, gdy choroba jest już zaawansowana, a operacja lub radioterapia nie jest możliwa, stosuje się terapię hormonalną. Polega ona na zablokowaniu działania męskich hormonów płciowych, które pobudzają komórki rakowe do wzrostu.
Efekt ten można uzyskać na dwa sposoby – poprzez usunięcie jąder (metoda historyczna) lub stosowanie leków hamujących oś hormonalną: przysadka mózgowa-jądra. Wraz z upływem czasu rak prostaty może stać się oporny na działanie hormonoterapii. Sięga się wtedy w niektórych przypadkach po chemioterapię.
W wybranych przypadkach raka prostaty nie stosuje się żadnych metod leczenia, a jedynie prowadzi ścisłą obserwację i kontrolę stanu zdrowia. Leczenie jest rozpoczynane dopiero, gdy w badaniach kontrolnych stwierdzony zostanie wyraźny rozwój choroby. Metoda ta nie wpływa negatywnie na rokowanie, oczywiście jeżeli jest stosowana w adekwatnej grupie pacjentów.
Rak prostaty rozpoznanie
Gruczoł krokowy wytwarza białko zwane antygenem gruczołu krokowego (ang. prostate specific antigen - PSA). Antygen ten jest odpowiedzialny za utrzymanie nasienia w płynnej postaci. Ponadto jest też dobrym wskaźnikiem stanu prostaty.
Pomiar stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) we krwi jest podstawowym badaniem służącym wstępnej przesiewowej ocenie gruczołu krokowego. U większości chorych na raka prostaty stężenie PSA jest zwiększone, choć podwyższony poziom PSA występuje również w przebiegu innych chorób prostaty, np. w łagodnym rozroście gruczołu krokowego. W niektórych przypadkach raka prostaty nie odnotowuje się zwiększonego stężenia antygenu PSA.
Równie istotną składową diagnostyki wstępnej jest badanie per rectum, które może wykonać lekarz podczas badania fizykalnego. Badanie polega na ocenie gruczołu krokowego palcem przez odbyt. Lekarz może wówczas ocenić wielkość, konsystencję i bolesność prostaty.
Lekarz ocenia ryzyko wystąpienia raka prostaty na podstawie wielu czynników, takich jak:
- stężenie antygenu PSA,
- wynik badania per rectum,
- informacje o chorobach w rodzinie.
Badaniem diagnostycznym, decydującym o postawieniu rozpoznania raka gruczołu krokowego jest pobranie wycinków ze stercza za pomocą biopsji przezodbytniczej. Dzięki USG można precyzyjnie wybrać miejsce pobrania próbki do oceny mikroskopowej.
W celu sprawdzenia czy nie doszło do wystąpienia przerzutów najczęściej wykonywana jest tomografia komputerowa miednicy i jamy brzusznej oraz scyntygrafia kości.
Rak prostaty rokowania i powikłania
Rokowanie raka prostaty zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz stanu ogólnego pacjenta.
Do najczęstszych powikłań leczenia raka stercza należą:
- zaburzenia wzwodu,
- nietrzymanie moczu,
- krwiomocz,
- obniżenie libido,
- ginekomastia.
Rak prostaty przyczyny
Udowodniono, że w rozwoju raka stercza znaczenie mają czynniki genetyczne. Jeżeli jeden z członków rodziny (ojciec, brat) chorował na raka prostaty, to ryzyko zachorowania jest 2-krotnie większe. Jeżeli chorych w rodzinie było więcej, ryzyko to jest aż 9-11-krotnie większe niż u nieobciążonych pacjentów.
Zwiększone ryzyko rozwoju raka prostaty dotyczy również mężczyzn, w których rodzinach stwierdzono występowanie mutacji genu BRCA, odpowiedzialnego za zwiększone ryzyko zachorowania u kobiet na raka piersi i raka jajnika.
Ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta wraz z wiekiem. Większość przypadków rozpoznaje się u mężczyzn powyżej 60. roku życia.
Rak prostaty zapobieganie
Wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka prostaty ma według niektórych doniesień dieta uboga w tłuszcze zwierzęce i bogata w produkty roślinne. Mężczyźni po 50. roku życia powinni corocznie wykonywać oznaczanie stężenia PSA oraz zgłaszać się na badanie urologiczne.
Źródła:
Prostate cancer www.nhs.uk
https://www.nhs.uk/conditions/prostate-cancer/treatment/
Rak prostaty onkologia.mp.pl
https://onkologia.mp.pl/chorobynowotworowe/100849,rak-gruczolu-krokowego
Dowiedz się więcej:
Fakty i mity dotyczące chorób nowotworowych
http://www.ipsycholog.com/wp-content/uploads/2014/02/fakty_i_mity.pdf
Rola estrogenów i czynników środowiskowych w raku prostaty
Dziedziczny rak gruczołu krokowego
