Badania genetyczne na raka prostaty

Badanie genetyczne może oszacować ryzyko zachorowania na raka prostaty. Jeśli jest ono podwyższone, można wdrożyć profilaktykę nowotworu, która wykrywa chorobę na wczesnym etapie, gdy można jeszcze zaproponować pacjentowi skuteczne leczenie.
Jakie badania genetyczne zrobić na raka stercza?
Jakie badania genetyczne zrobić na raka stercza?

Wskazania do testów genetycznych w kierunku raka stercza

Według szacunków epidemiologicznych, co czwarta osoba, która zachoruje na raka - odziedziczy go po przodkach. Takie genetyczne obciążenie można stwierdzić na podstawie badań.

Naukowcy szacują, że ryzyko zachorowania na raka prostaty wynosi 12 proc. u osoby bez obciążenia genetycznego. U mężczyzn z wrodzoną mutacją, która najczęściej występuje w genie BRCA1, może być nawet ponad trzy razy większe. Stwierdzenie podwyższonego ryzyka pozwala wykryć chorobę na wczesnym etapie, kiedy da się ją wyleczyć.

Testy oparte na analizie genów powinni zrobić mężczyźni, którzy:

  • mają w bliskiej rodzinie przypadek zachorowania na nowotwór gruczołu krokowego, jajnika lub piersi,
  • mają za sobą epizod wczesnego zachorowania (w wieku 50-60 lat),
  • mają rodzinne przypadki zachorowań na nowotwory wielonarządowe (np tarczyca, jelito grube, nerki),
  • mają wśród krewnych osoby z potwierdzonymi mutacjami BRCA1, CHEK2 lub NBS1.

Rak gruczołu krokowego rozwija się skrycie i może ujawnić się dopiero wtedy, gdy są już przerzuty.

W Polsce około 3/4 chorych na ten nowotwór w czasie podjęcia terapii znajduje się w III lub IV stopniu zaawansowania choroby, co wpływa na złe wyniki leczenia.

Genetyczne badanie na nowotwór gruczołu krokowego 

Rodzinne ryzyko zachorowania na nowotwory jest związane ze zmianami w mniej więcej 60 genach. Badanie genetyczne można wykonać z krwi lub z próbki śliny. Powinno obejmować analizę wszystkich 5 genów zwiększających ryzyko raka prostaty.

W przypadku wykrycia obecności mutacji w genach, lekarz musi przedstawić indywidualny plan profilaktyki i wczesnego wykrywania zmian chorobowych.

Wybierając miejsce zrobienia badań należy też sprawdzić, czy placówka gwarantuje ochronę i zabezpieczenie wrażliwych danych pacjenta, jakimi są wyniki testów genetycznych.

Co robić po wykryciu ryzyka zachorowania na nowotwór stercza?

W przypadku nowotworu prostaty podwyższone ryzyko oznacza konieczność zwiększenia częstości działań z zakresu profilaktyki, w tym badań specjalistycznych np. częstszego robienia badania krwi PSA.

Należy systematycznie sprawdzać stan prostaty poprzez badanie palpacyjne u urologa. Lekarz może również wykonać USG. Należy pamiętać, że każdorazowo decyzję o częstości wykonywania badań podejmuje lekarz. Tylko na podstawie wywiadu i wyników poprzednich badań możliwe jest podjęcie decyzji o zmianie zaleceń profilaktycznych. Wcześnie wykryte zmiany można leczyć chirurgicznie, a niekiedy odpowiednimi lekami.

Dowiedz się więcej:

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 12.12.2022
Data ostatniej aktualizacji 13.12.2022