Rak jajnika - czynniki ryzyka
Metodą oceny ryzyka wystąpienia raka jajnika jest wywiad rodzinny i badanie genetyczne sprawdzające obecność mutacji w genie nazywanym BRCA. Szacuje się, że w Polsce około 100 tys. kobiet jest nosicielkami mutacji genu BRCA1, który znacznie to ryzyko podwyższa.
Zdiagnozowanie takiej mutacji oznacza konieczność częstszych badań ginekologicznych, a w przypadku dużego ryzyka, zwłaszcza, jeśli kobieta nie planuje więcej dzieci, rozważa się też profilaktyczne usunięcie jajników.
Rak jajnika - nowotwór bezobjawowy
Rak jajnika rozwija się bezobjawowo. 70% przypadków tego nowotworu wykrywa się w bardzo zaawansowanym stadium choroby. Tymczasem jest on na czwartym miejscu nowotworowych przyczyn zgonów Polek, po raku płuca, piersi i jelita grubego.
Niestety, nie ma badań przesiewowych, które mogłyby wykrywać go na wczesnym etapie. Diagnoza jest zazwyczaj kwestią przypadku. Choć z wiekiem zwiększa się ryzyko tego nowotworu, diagnozowany jest on też u dwudziestokilkulatek, a nawet u młodszych kobiet.
Angelina Jolie a rak jajnika
"Nowotwory zabiły moją matkę, babcię i ciotkę. Teraz wiem, że moje dzieci nigdy nie będą musiały powiedzieć: mama zmarła na raka jajnika" – powiedziała Angelina Jolie po operacji profilaktycznego usunięcia jajników, której się poddała.
Aktorka zdecydowała się na tak drastyczny krok, ponieważ wykryto u niej mutację genu BRCA1. To jedyna skuteczna profilaktyka raka jajnika u pań, które są genetycznie obciążone tą chorobą.
Badanie genetyczne powinna też zrobić sobie kobieta, u której wykryto ten nowotwór. Obecność mutacji w genach BRCA1 lub BRCA2 u chorej to sygnał dla członków jej rodziny, że muszą wykonać badania genetyczne. Pozytywny wynik oznacza podniesienie czujności onkologicznej – częstsze badania oraz rozważenia zastosowania profilaktycznych zabiegów usunięcia jajników i piersi.
Testy genetyczne na raka jajnika
Testy genetyczne należy wykonać w placówce, gdzie badania przeprowadzane są z krwi, a wyniki opisywane przez lekarza, który ustala indywidualny plan profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów.
Trzeba również pamiętać, że zapis materiału genetycznego to wrażliwe informacje medyczne, dlatego placówka powinna gwarantować odpowiednie ich zabezpieczenie.
Testy genetyczne rekomendowane są szczególnie osobom, u których w rodzinie wystąpiły rak jelita grubego, trzustki, piersi, jajnika, prostaty, trzonu macicy, nerki, tarczycy lub żołądka, a także czerniak. Zalecane są one też, jeśli u najbliższych krewnych potwierdzono obecność mutacji któregoś z genów zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwór.
Testy poleca się też wszystkim, którzy chcą wykryć możliwe predyspozycje genetyczne do zachorowania, aby podjąć wczesną profilaktykę.
Dowiedz się więcej:
Rak jajnika – nowe spojrzenie na pochodzenie i histogenezę
Rak jajnika – od biologii do kliniki
Inflammation and ovarian cancer–current views
https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/view/46048/32839
