Próchnica. Wpływ cukru na stan zębów

Co powoduje próchnicę?

Próchnica zębów jest skutkiem występowania 3 podstawowych czynników sprawczych, które tworzą ze sobą łańcuch: bakterie produkujące biofilm, cukry i czynniki gospodarza. Efektem ich działania jest powstawanie na powierzchni zębów płytki nazębnej.

Bakterie

W większości przypadków transmisja bakterii próchnicotwórczych następuje już we wczesnym dzieciństwie - od rodziców, opiekunów, rodzeństwa i bliskich osób.

Bakterie próchnicotwórcze, tworzące biofilm bakteryjny w jamie ustnej, bytują w płytce nazębnej. Tam z dostarczanych w diecie węglowodanów produkują kwasy niszczące twarde tkanki zębów - proces ten nazywa się demineralizacją. Bakterie próchnicotwórcze doskonale czują się w środowisku niskiego pH, które jest niekorzystne dla innych rodzajów bakterii.

Cukry

Cukry, czyli pożywka dla bakterii. Znaczna część węglowodanów spożywanych przez człowieka, posiada potencjał próchnicotwórczy. Są to głownie sacharoza i glukoza, ale również maltoza, laktoza, a także skrobia.

Już po 5 minutach od ich spożycia pH w jamie ustnej spada poniżej wartości krytycznej dla zębów czyli pH 5,5. Zanim pożywienie zostanie usunięte z jamy ustnej, a kwasy zneutralizowane przez ślinę do wartości bezpiecznego pH, upłynie nawet 30-60 minut szkodliwego działania na zęby. Niebagatelną rolę ma również konsystencja spożywanych pokarmów - im bardziej kleiste i lepkie, tym czas ich zalegania w jamie ustnej i działania kwasów będzie dłuższy.

Pamiętajmy, że nadmierna podaż cukrów w diecie to nie tylko próchnica, ale również zwiększone ryzyko otyłości, cukrzycy, chorób sercowo-naczyniowych i niedoborów pokarmowych. Częsta konsumpcja cukru powoduje stworzenie w jamie ustnej warunków sprzyjających dla bakterii próchnicotwórczych. Sacharoza, szczególnie ta przetworzona przemysłowo, umożliwia bakteriom produkcję zewnątrzkomórkowych polisacharydów EPS, tworzących na zębach matrycę płytki nazębnej.

Czynniki gospodarza

Czynniki gospodarza to my i nasza jama ustna. To ogniwo odnosi się do naszych zębów - jakości ich struktury i podatności na próchnicę oraz jakości i ilości wydzielanej śliny.

Bakterie lubią zasiedlać miejsca trudniej dostępne dla przyrządów do higieny jamy ustnej (szczoteczki, nici międzyzębowej) i śliny - bruzdy, powierzchnie styczne, szorstkie, nawisające wypełnienia, uzupełnienia protetyczne i ortodontyczne oraz ubytki próchnicowe. Nasza ślina odgrywa ogromna rolę zapobieganiu próchnicy. Stanowi rezerwuar składników mineralnych, dzięki którym procesy demineralizacji tkanek twardych zęba spowodowane spadkiem pH środowiska, stają się odwracalne. Niektóre choroby oraz leki stosowane przewlekle przez pacjentów mogą prowadzić do hamowanie wydzielania śliny. 

Co robić, aby zapobiegać próchnicy?

Mamy ogromny wpływ na kondycję naszej jamy ustnej.

Oto kilka spraw, o których warto pamiętać w zapobieganiu próchnicy:

• częsta i dokładna higiena jamy ustnej
• stosowanie profilaktyki fluorkowej
• zgłaszanie się na okresowe wizyty kontrolne, profilaktyczne i higienizacyjne do gabinetu stomatologicznego
• stymulowanie wydzielania śliny po posiłkach, np. poprzez gumę do żucia.
• stosowanie zbilansowanej diety z ograniczeniem cukrów prostych (Zalecenie WHO : ograniczenie konsumpcji cukrów do 10% całkowitego dziennego zapotrzebowania energetycznego zarówno dla dorosłych jak i dzieci)

Pamiętajmy, że każdy łańcuch jest tak silny, jak jego najsłabsze ogniwo.

Po więcej informacji i profesjonalną opiekę stomatologiczną zapraszamy do odwiedzenia Medicover.