Półpasiec uszny i zespół Ramsaya Hunta – objawy, powikłania i leczenie półpaśca usznego

Półpasiec uszny to szczególna postać półpaśca. Objawia się bolesną wysypką na jednym uchu i wokół niego oraz – w niektórych przypadkach – niedowładem nerwu twarzowego. Takie objawy półpaśca określane są jako zespół Ramsaya Hunta. Jednym z możliwych powikłań półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta jest jednostronna utrata słuchu. Jak wyglądają objawy półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta? Na czym polega leczenie choroby i jakie powikłania może wywołać?
Półpasiec uszny jest wywołany przez wirus ospy wietrznej i półpaśca

Przyczyną półpaśca (w tym także półpaśca usznego) jest wirus VZV (ang. varicella zoster virus), który przy pierwszym zakażeniu wywołuje ospę wietrzną. Po zakończeniu ospy wietrznej, VZV pozostaje w komórkach nerwowych. Po latach – prawdopodobnie z powodu spadku odporności – może się reaktywować jako półpasiec.

Na zachorowanie na półpasiec narażeni są wszyscy, którzy przechorowali ospę wietrzną, a przede wszystkim – osoby po 50. roku życia i z obniżoną odpornością.

Co to jest półpasiec uszny?

W półpaścu usznym zmiany skórne obejmują:

  • małżowinę uszną,
  • okolicę za małżowiną uszną,
  • wnętrze ucha.

Gdy po tej samej stronie wystąpi niedowład nerwu twarzowego, mamy do czynienia z zespołem Ramsaya Hunta. Nazwa wywodzi się od nazwiska amerykańskiego neurologa Jamesa Ramsaya Hunta, który opisał te objawy półpaśca w 1907 r.

Objawy półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta

Najczęstszym objawem półpaśca usznego jest bolesna, pęcherzykowata wysypka, która występuje na jednym uchu, w uchu i wokół niego. W przypadku zespołu Ramsaya Hunta obserwuje się również niedowład twarzy po tej samej stronie.

Kolejne możliwe objawy półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta to:

  • ból ucha,
  • niedosłuch,
  • szumy uszne,
  • zawroty głowy,
  • niedomykanie się oka,
  • asymetria twarzy,
  • opadanie kącika ust,
  • zmiana percepcji smaku lub utrata smaku,
  • suchość oka,
  • suchość w ustach.

Każdy rodzaj półpaśca charakteryzuje się bolesną, pęcherzykowatą wysypką

Jeśli zaobserwujesz u siebie któryś z wymienionych objawów, zgłoś się do lekarza. Pamiętaj, że szybkie rozpoczęcie leczenia półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta może zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań.

Powikłania półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta

Możliwe powikłania półpaśca usznego i zespołu Ramsaya Hunta to:

  • trwały ubytek słuchu i porażenie nerwu twarzowego: u większości osób utrata słuchu i niedowład nerwu twarzowego są tymczasowe. Jednak w części przypadków dochodzi do trwałych zmian;
  • neuralgia popółpaścowa - ten stan, objawiający się bólem, występuje, gdy infekcja uszkadza włókna nerwowe. Ból może utrzymywać się nawet kilka lat po ustąpieniu innych objawów półpaśca usznego. Dotyczy to zwłaszcza osób starszych;
  • uszkodzenia oka - niedomykanie się oka może prowadzić do uszkodzenia rogówki, które objawia się bólem i niewyraźnym widzeniem.

Przeczytaj także: Szczepionka na półpasiec - jak działa i dlaczego niektóre osoby powinny się zaszczepić?


Półpasiec uszny i zespół Ramsaya Hunta diagnoza i leczenie

Lekarze zazwyczaj rozpoznają półpasiec uszny i zespół Ramsaya Hunta dzięki wywiadowi medycznemu i ocenie objawów. W leczeniu najczęściej stosowane są leki przeciwwirusowe. Ponadto w półpaścu usznym i zespole Ramsaya Hunta lekarz może zalecić:

  • kortykosteroidy,
  • leki przeciwlękowe,
  • leki przeciwbólowe.

Niedowład nerwu twarzowego zazwyczaj wymaga rehabilitacji. 

Czy półpasiec uszny i zespół Ramsaya Hunta jest zaraźliwy?

Półpasiec uszny i zespół Ramsaya Hunta jest zaraźliwy. Jednak u osoby nieodpornej na zakażenie rozwinie się ospa wietrzna, a nie półpasiec. Zakażenie następuje przez kontakt z płynem z pęcherzyków wysypki półpaścowej. Chory zaraża do czasu przyschnięcia wysypki.

Jak zapobiegać półpaścowi i zespołowi Ramsaya Hunta?

W Polsce półpaścowi i zespołowi Ramsaya Hunta można zapobiegać dzięki szczepieniu przeciwko ospie wietrznej, która zapobiega także półpaścowi. W innych krajach jest już dostępna szczepionka przeciwko samemu półpaścowi.

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 11.04.2019
Data ostatniej aktualizacji 27.10.2023