Pierwsza wizyta u ginekologa - co warto o niej wiedzieć?

Pierwsza wizyta u ginekologa profilaktyka

Opinii na temat tego, kiedy powinno się pójść na pierwszą wizytę u ginekologa jest bardzo dużo. Jedni mówią, że zaraz po pierwszej miesiączce, a inni twierdzą, że jeżeli nic się nie dzieje, a kobieta nie rozpoczęła współżycia to może poczekać do 25 roku życia. Z kolei niektóre kobiety na pierwszą wizytę przychodzą dopiero będąc w ciąży. Komu wierzyć? Prawda, jak zwykle, leży pośrodku.

Ustalenie najlepszego momentu na pierwszą wizytę zależy przede wszystkim od konkretnej osoby. Jeżeli dziewczyna nie współżyje, ma regularne miesiączki, posiada rzetelną wiedzę (np. od mamy czy ze szkoły) na temat zdrowia, higieny i badań profilaktycznych, to z pierwszą wizytą rzeczywiście może się nie spieszyć.

Jeśli jednak obserwuje u siebie coś niepokojącego, jak nieregularne czy bolesne miesiączki bądź świąd, czy upławy. To znak, by udać się na wizytę jak najszybciej. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2016 roku mówią, że pierwsza wizyta u ginekologa powinna się odbyć między 12. a 15. rokiem życia, kiedy zazwyczaj dziewczyna ma już za sobą pierwszą miesiączkę.

Dla młodych osób polecany jest ginekolog dziecięcy, czyli ginekolog z dodatkową wiedzą z pediatrii i endokrynologii. Ważne, żeby lekarzem była kobieta a w przypadku specjalisty mężczyzny istotne jest, aby przeprowadzał badanie w towarzystwie położnej.

Podczas wizyty lekarskiej osoby niepełnoletniej musi być obecny rodzic. Jednak jeżeli taka jest wola rodzica i pacjentki, nie musi on być obecny podczas badania.

Przeczytaj także, jak się przygotować do pierwszego razu.

Jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa?

Na pierwszej, profilaktycznej, wizycie lekarz zbierze informacje związane z ogólnym stanem zdrowia i historii chorób. Zada pytania na temat zdrowia ginekologicznego – przebiegu cyklu miesiączkowego czy występowania upławów lub świądu.

Jeżeli zajdzie taka potrzeba, to w sposób odpowiedni do wieku dziewczynki, przedstawi wiedzę na temat fizjologii układu rozrodczego i przebiegu okresu dojrzewania. U dziewcząt powyżej 15. roku życia, lekarz może również porozmawiać o seksualności i różnych metodach antykoncepcji.

Ponadto przekaże informacje o szczepieniach przeciwko wirusowi HPV oraz konieczności wykonywania badań profilaktycznych (np. cytologii co roku, u małoletnich aktywnych seksualnie). Kontrolne wizyty u lekarza ginekologa powinny odbywać się co roku, lub częściej, jeżeli pojawią się ginekologiczne dolegliwości. Aby ułatwić pamiętanie o corocznej wizycie, warto umawiać się na nią np. w miesiącu urodzin. Po kilku latach wejdą nam one w nawyk.

Pierwsza wizyta u ginekologa a nastolatka

Jedną z trudności, które musi „przezwyciężyć” nastolatka chcąca iść do ginekologa jest fakt, że jako osoba niepełnoletnia nie może pójść sama. Powinien  przy niej być opiekun prawny (czyli najczęściej rodzic). Zasada ta nie dotyczy tylko wizyty u ginekologa, ale również każdego innego lekarza. Wyjątkiem jest stan zagrożenia życia i zdrowia – wtedy udziela się pomocy i jednocześnie zawiadamia rodziców.

Jednak nie każdy chce iść na wizytę do ginekologa z mamą lub tatą. Niektóre dziewczyny się wstydzą, inne nie mają wsparcia w rodzicach (słyszą w domu „po co ci ginekolog? Przecież to jest lekarz od ciąży!”). Warto się przemóc, bo opiekun nie musi być w gabinecie w trakcie badania!

Wystarczy, że wejdzie z tobą do gabinetu i wyrazi zgodę na badanie. Masz wtedy wybór, czy chcesz zostać w gabinecie sama, z rodzicem bądź lekarz ma zawołać położną. Gdy pojawi się konieczność wydania recepty na leki, rodzic ponownie musi wyrazić zgodę.

Na kolejne wizyty możesz przyjść sama, pod warunkiem, że opiekun udzieli takiej zgody, a lekarz odnotuje to w dokumentacji medycznej.

U pacjentów pomiędzy 16. a 18. rokiem życia zgodę na wizytę, badanie i leczenie lekarz musi uzyskać zarówno od rodzica, jak i od samego pacjenta. Oznacza to, że nastolatek w tym wieku ma prawo odmówienia odbycia wizyty lekarskiej czy wykonania badań lub innych procedur medycznych. Lekarz i rodzic muszą uszanować jego zdanie. W sytuacjach spornych, do sprawy może wkroczyć sąd opiekuńczy.

Jak przebiega wizyta u ginekologa?

Na początku wizyty lekarz zbierze wywiad, czyli zada ci pytania o cykl miesiączkowy, współżycie i ew. antykoncepcję. Spyta także o infekcje intymne, ogólny stan zdrowia, choroby w rodzinie oraz o powód wizyty – czy jest to wizyta profilaktyczna bądź może cierpisz na jakieś dolegliwości. Następnie zaprosi cię do badania na fotel ginekologiczny, nazywany często „samolotem”. Przed badaniem należy rozebrać się od pasa w dół.

Jak wygląda badanie ginekologiczne

Na fotelu lekarz zacznie od dokładnego obejrzenia zewnętrznych narządów płciowych – przede wszystkim oceni ich budowę oraz sprawdzi, czy na skórze nie ma żadnych zmian. Następnie przejdzie do badania ginekologicznego wewnętrznego i jeżeli będą wskazania, pobierze cytologię.

Badanie wewnętrzne może sprawiać dyskomfort, jednak trwa ono chwilę, a niesie ze sobą dużo informacji. Jego przebieg jest różny w zależności od sytuacji: u dziewcząt współżyjących lekarz wkłada do pochwy plastikowy wziernik, w którym dobrze widzi wnętrze pochwy oraz szyjkę macicy. W tym momencie może pobrać na specjalną szczoteczkę materiał, który zostanie oceniony w poradni histopatologicznej – jest to tzw. cytologia.

Następnie wyjmie wziernik i przeprowadzi badanie zestawione, czyli jednym lub dwoma palcami chwyci za szyjkę macicy, a drugą ręką (przez brzuch) oceni położenie, wielkość i ruchomość macicy oraz ewentualną bolesność jajników.

U pacjentek niewspółżyjących badanie zestawione może być wykonane przez odbyt. Jeżeli nie wyrazisz zgody na badanie wewnętrzne, a lekarz uzna, że istnieje konieczność pogłębienia diagnostyki, zaleci wykonanie USG.

Następnie lekarz poprosi cię o ubranie się i rozebranie od pasa w górę, żeby mógł zbadać piersi. Jeżeli nie wiesz, w jaki sposób badać piersi samodzielnie, spytaj lekarza o instrukcje. Pamiętaj, że samobadanie piersi jest bardzo ważne, – nikt nie zna ich lepiej niż ty! Na końcu lekarz przekaże ci zalecenia i ewentualne recepty na leki oraz odpowie na twoje pytania.

Wizyta u ginekologa jak się przygotować?

Dobre przygotowanie do każdej, nie tylko pierwszej, wizyty to połowa jej sukcesu. Na kontrolną wizytę u lekarza ginekologa najlepiej wybrać się kilka dni po skończonej miesiączce. Można pójść też w innej fazie cyklu – najwyżej nie będzie możliwe pobranie cytologii, jeżeli przyjdziesz w trakcie miesiączki.

Przed wizytą warto mieć przygotowane w głowie lub zapisane na kartce odpowiedzi na standardowe „ginekologiczne” pytania:

• Kiedy była ostatnia miesiączka (czyli kiedy był pierwszy dzień ostatniej miesiączki)?
• Czy miesiączki są regularne, co ile dni się pojawiają i jak długo trwają?
• Czy miesiączki są obfite czy skąpe?
• Czy miesiączki są bolesne?
• Czy byłaś w ciąży? Jak tak, to w ilu i jak się skończyły? Ile razy rodziłaś?
• Czy chorujesz przewlekle? Czy przyjmujesz jakieś leki?

W trakcie wizyty jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może  zapytać o dodatkowe informacje. Możesz również przygotować sobie pytania, jakie chciałabyś zadać lekarzowi pod koniec wizyty.

Wizyta u ginekologa o czym warto pamiętać

• Spróbuj przed wizytą się wysikać – badanie wewnętrzne przy pustym pęcherzu jest łatwiejsze do wykonania.
• Przed wizytą nie musisz się specjalnie myć, golić czy perfumować – wystarczy, że zachowasz normalną higienę.
• Na wizytę warto założyć spódnicę lub dłuższą koszulkę/tunikę, dzięki której będziesz się czuć bardziej komfortowo podczas przechodzenia z toalety w gabinecie na fotel. Możesz też skorzystać ze specjalnych spódniczek jednorazowych, które są dostępne w gabinecie.
• Do badania nie musisz zdejmować butów i skarpetek (chociaż możesz też być boso lub założyć jednorazowe ochraniacze na stopy, które są dostępne w gabinecie) – zrób tak, jak ci wygodniej.