Okluzja – jak dbać o zęby?

Przyczyny okluzji

Przyczyny zaburzeń zwarcia można podzielić na pierwotne oraz wtórne. Do pierwotnych zaliczamy wady ortodontyczne (nieprawidłowe ustawienie zębów i rozkład kontaktów), wady rozwojowe (zmniejszona liczba zębów, nieprawidłowa budowa kości, zębów).

Przyczyny wtórne mogą być pochodzenia zębowego (m. in. nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne, odbudowy zachowawcze, utrata zębów bez ich odpowiedniego uzupełnienia, parafunkcje zwarciowe). Mogą mieć też pochodzenie niezębopochodne, tj. zmiany w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, urazy w układzie ruchu, wady postawy, zaburzenie drożności górnych dróg oddechowych, choroby gastryczne, stany po zabiegach operacyjnych w przebiegu chorób nowotworowych.

Okluzja a guma do żucia

Częstym problemem, z którym stykają się dentyści, jest nadużywanie gumy do żucia w celu zachowania świeżego oddechu, a niejednokrotnie jako sposób na rozładowanie stresu. Zgodnie z tezą Paracelsusa:

"Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę"...

nadużywanie i przeciążanie zębów oraz mięśni powoduje zmiany degeneracyjne.

Zmiany degeneracyjne zębów 

Zmiany te  objawiają się:

• nadmiernym (nieadekwatnym do wieku) starciem zębów,
• przerostem mięśni żucia (twarz kwadratowa),
• uszkodzeniem struktur wewnątrzstawowych stawu skroniowo-żuchwowego.

Uważa się, iż zęby powinny kontaktować ze sobą w trakcie aktu żucia oraz mogą w czasie przełykania. Wszystkie dodatkowe kontakty będą prowadzić do szybszej utraty zębów, czy to przez starcie czy przeciążenie ozębnej prowadząc do rozwoju parodontopatii. Stres, który jest nieodłącznym elementem oddziałującym na organizm, może być korzystny, pobudza organizm do działania. Jednak stałe utrzymujące się pobudzenie zaczyna przynosić destrukcyjny wpływ na ustrój. Ciągły kontakt zębów utrwala się w pamięci mięśniowej prowadząc do nagminnego kontaktu zębów utrzymujący się nawet podczas snu.

Objawy okluzji

Objawy, z którymi zgłasza się pacjent, są niespecyficzne. Oprócz uszkodzenia zębów, trudności w spożywaniu pokarmów, nadwrażliwości zębów, mogą występować silne bóle głowy, karku, pleców, a także w obrębie odległych struktur, szumy uszne oraz zaburzenia słuchu, uszkadzanie odbudowy zachowawczej bądź protetycznej, uszkodzenie błony śluzowej policzków, warg oraz języka. Pacjenci podają również drętwienie, mrowienie oraz „swędzenie” zębów.

Leczenie okluzji

Ze względu na różnorodną etiologię, proces terapeutyczny prowadzony jest przez zespół terapeutyczny, na który składają się lekarze wielu specjalności m. in. stomatolodzy, laryngolodzy, neurolodzy a także rehabilitanci. Nieodzowna jest pomoc psychologiczna by wspierać pacjenta w czasie długiej i często nie przynoszącej natychmiastowych efektów terapii. Oprócz zintegrowanego leczenia stomatologicznego prowadzącego do rekonstrukcji zgryzu oraz leczenia przyczynowego chorób ogólnoustrojowych, proces leczniczy obejmuje również rehabilitację, która ma na celu uzyskanie prawidłowej postawy oraz edukowanie pacjenta w zachowaniu kondycji bez przeciążania organizmu. Metody fizjo- i fizykoterapeutyczne również są przydatne w redukowaniu dolegliwości bólowych.

Skutki okluzji

W zaawansowanych przypadkach, gdy leczenie nie jest podejmowane lub jest niewłaściwie prowadzone, może rozwinąć się model bólu neuropatycznego, który ma charakter bólu przewlekłego o dużym nasileniu. Dlatego u pacjentów, którzy nie podejmują leczenia przyczynowego, a skupiają się jedynie na leczeniu objawowym, lekarz prowadzący powinien zachować status quo wdrażając metody ochronne, szanując autonomię pacjenta.

W leczeniu zaburzeń okluzyjnych najważniejsze jest zachowanie równowagi nie tylko na poziomie kontaktów zębowych czy pracy mięśni, ale także na poziomie całego organizmu, z balansem między destrukcją a procesami naprawczymi. Pacjent, który będzie w dobrostanie, łatwiej zaadaptuje się do nowych warunków zwarciowych oraz podejmie pracę nad zmianą swoich zwyczajów, eliminując zachowania destrukcyjne dla ustroju.

Dowiedz się, czy warto stosować płyny do płukania jamy ustnej.