Uczulenie na jad owadów - pierwsza pomoc, leczenie

Czym jest alergia na jad?

Alergią na jad nazywamy wystąpienie po ugryzieniu owada objawów większych, niż należałoby się normalnie spodziewać. Zamiast miejscowego obrzęku i zaczerwienienia może dojść do obrzęku większej powierzchni ciała, może się on również utrzymywać kilka dni. Często towarzyszą mu gorączka, dreszcze i ból głowy. W poważnych przypadkach możemy mieć do czynienia z dusznościami oraz niezwykle groźnym – nawet śmiertelnym w skutkach – wstrząsem anafilaktycznym. Reakcje alergiczne występują u różnych osób z odmienną intensywnością. Znaczenie mogą mieć czynniki takie jak wiek, częstotliwość kontaktu z alergenem, ciśnienie krwi, choroby układu krążenia lub układu oddechowego.

Jakie owady uczulają?

Najczęściej spotykamy się z alergią na jad tak zwanych owadów błonkoskrzydłych: pszczół, trzmieli, os oraz szerszeni. Wyjątkowo niebezpieczne mogą być pszczoły, a to dlatego, że zostawiają w ciele ukąszonego żądło wraz z gruczołem jadowym. Ilość jadu, który dostanie się do naszego organizmu, może być przez to większa, niż w przypadku pozostałych owadów. Szczególnie uważnym należy być przy ukąszeniach w okolicy gardła, krtani czy języka. Obrzęk w tych miejscach może doprowadzić do problemów z oddychaniem.

Jak uniknąć użądlenia?

Przede wszystkim – najlepiej w ogóle uniknąć zagrożenia. Jakkolwiek w niektórych sytuacjach jest to po prostu dzieło przypadku, to niejednokrotnie przyczyną naszego nieszczęścia jest brak uwagi lub rozsądku. Przestrzeganie kilku prostych zasad pozwala na znaczne ograniczenie ryzyka:

• nie chodzimy boso po trawie – osy często zakładają gniazda w ziemi,
• nie pijemy z butelek i puszek, które stały jakiś czas otwarte,
• nie wykonujemy gwałtownych ruchów, gdy w pobliżu latają owady – większość atakuje tylko w obronie własnej lub gniazda (wyjątek mogą stanowić osy),
• nie nosimy ubrań poplamionych słodkimi substancjami,
• myjemy ręce i usta po posiłku – zapach i resztki jedzenia mogą przyciągać intruzów.

Pierwsza pomoc po użądleniu

Gdy jednak zostaniemy użądleni, nie należy panikować. Jeśli to możliwe, najpierw trzeba oddalić się na odległość około 50 metrów – inne owady mogą zostać zaalarmowane i przylecieć na pomoc. Następnie okładamy miejsce użądlenia lodem w celu ograniczenia obrzęku. Jeśli napastnikiem była pszczoła, dobrze jest również wyjąć żądło. Zabieg usuwania należy wykonać jak najszybciej. Czas ma duże znaczenie.

Kiedy wiemy o swojej alergii, zwłaszcza gdy mamy w historii udokumentowane przypadki ostrych reakcji alergicznych, bardzo ważne jest posiadanie odpowiednio wyposażonej i dostępnej pod ręką apteczki, z której możemy skorzystać na wypadek zaostrzenia się objawów. Nie powinno w niej również zabraknąć uniwersalnych artykułów pierwszej potrzeby: plastrów, opatrunków na drobne skaleczenia (na przykład w sprayu). Tego typu drobnostki mają czasem niebagatelne znaczenie i nie należy o nich zapominać.

Co zaś zrobić, gdy nie mamy pod ręką odpowiednich leków – choćby dlatego, że sytuacja taka zdarza się nam po raz pierwszy – a nasz organizm wyjątkowo poważnie reaguje na użądlenie? W takiej sytuacji nie obejdzie się bez pomocy specjalistycznej.

– W przypadku reakcji alergicznej należy jak najszybciej wezwać karetkę, chyba że samodzielny czas dojazdu do SOR (Szpitalny Oddział Ratunkowy) jest bezpieczny i znacząco szybszy. Do czasu jej przyjazdu należy miejscowo schłodzić miejsce użądlenia (np. kostką lodu). Nie istnieje inne postępowanie przedmedyczne, jeśli poszkodowany nie ma świadomości alergii – podsumowuje Joanna Janicka, ratownik medyczny.

Leki na uczulenie na jad owadów

Apteczka alergika:

• epinefryna (ampułko-strzykawka) – niezbędna w przypadku wstrząsu anafilaktycznego,
• lek (maść lub tabletki) zawierający kortyzol – pomaga w zwalczaniu dolegliwości alergicznych,
• lek przeciwhistaminowy – likwiduje objawy alergii, działa długotrwale,
• przeciwalergiczne krople do oczu oraz nosa.

Powiązane tematy: 

Ugryzienia i użądlenia owadów. Jak rozpoznać, co cię ugryzło? [ZDJĘCIA]