Medycyna w stylu życia, czyli jak skutecznie zmienić złe nawyki i dbać o zdrowie

Co to jest medycyna stylu życia

W ujęciu ogólnym można powiedzieć, że medycyna stylu życia zajmuje się profilaktyką zdrowia. Jednak przyglądając się bliżej dyscyplinie dostrzegamy, że porusza ona znacznie więcej zagadnień. Należy podkreślić, że jest to dziedzina medycyny oparta na dowodach naukowych. Jej głównym celem jest zapobieganie chorobom cywilizacyjnym, łagodzenie skutków już stwierdzonych schorzeń, a także wspomaganie leczenia farmakologicznego.

Jednym z podstawowych zagadnień, poruszanych przez specjalistów zajmujących się medycyną stylu życia są tematy dotyczące chorób cywilizacyjnych. Przypuszcza się, że poprzez modyfikację, nieprawidłowych zachowań związanych ze stylem życia (np. zaprzestanie palenia, zwiększenie aktywności fizycznej, czy  redukcję nadmiernej masy ciała) można zapobiec nawet 80 proc. chorób przewlekłych, a w rezultacie także przedwczesnej śmierci Medycyna stylu życia opiera się przede wszystkim na określeniu przyczyn wielu chorób, a nie tylko na leczeniu ich objawów.

Obszary medycyny stylu życia

Medycyna stylu życia wpływa jednocześnie na wiele determinantów zdrowia, przyczyniając się do prewencji licznych schorzeń, a także wspomaga proces terapeutyczny. Opiera się na podejściu do pacjenta w sposób holistyczny i partnerski. Ma na celu podniesienie świadomości dotyczącej wpływu codziennych nawyków na ryzyko rozwoju wielu schorzeń przewlekłych.

Szczególne istotna w medycynie stylu życia jest edukacja oraz motywowanie pacjenta do osiągniecia zamierzonych celów, a w rezultacie do poprawy stanu zdrowia i samopoczucia. Obszary medycyny stylu życia, to:

• Zdrowe Odżywianie polegające na stosowaniu zbilansowanej diety, dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Istotne jest spożywanie odpowiedniej liczby posiłków w regularnych odstępach czasu. Dieta powinna być skomponowana tak, aby dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych, natomiast eliminowała produkty, które negatywnie wpływają na zdrowie (np. fast foody, żywność przetworzona, słodycze, napoje gazowane). Racjonalne odżywianie wpływa na utrzymanie prawidłowej masy ciała i zmniejsza ryzyko wielu chorób;
• Aktywność fizyczna uprawiana regularnie wywiera wiele korzyści zdrowotnych. Sprzyja redukcji nadmiernej masy ciała, zapobiega chorobom układu krążenia, przyczynia się do poprawy wydolności organizmu, samopoczucia, sprawności psychicznej oraz zwiększa odporność na stres;
• Zdrowy sen jest jednym z podstawowych czynników wpływających na zdrowie. Rekomenduje się aby dorosły człowiek na nocny wypoczynek poświęcał około 7 godzin. Niedobór snu lub nieprawidłowa jego jakość może przyczynić się m.in. do rozwoju otyłości, przemęczenia, osłabienia odporności czy nadciśnienia tętniczego;
• Zarządzanie stresem pozwala na utrzymanie zdrowia psychicznego. Stres jest zjawiskiem naturalnym, którego nie da się całkowicie wyeliminować. Niekiedy ma on również pozytywny wpływ na organizm. Jednak długotrwały stres  może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Dlatego niezwykle istotne jest stosowanie różnych technik relaksacyjnych zwiększających odporność na stres lub, jeżeli jest tak możliwość, wskazane jest unikanie silnych sytuacji stresowych;
• Unikanie używek jest czynnikiem warunkującym zdrowy styl życia. Alkohol, tytoń i narkotyki poza negatywnym wpływem na stan zdrowia, mogą doprowadzić do powstania uzależnienia. Przedawkowanie tych substancji skutkować może zatruciem, a w cięższych przypadkach nawet doprowadzić do śmierci;
• Relacje społeczne są niezbędne do zachowania prawidłowego zdrowia fizycznego i psychicznego. Kontakty towarzyskie zapewniają poczucie przynależności, sprzyjają aktywności fizycznej, a także chronią przed stresem i samotnością.

Dowiedziono, że wskazane obszary nie powinny być traktowane osobno, ponieważ wszystkie mają istotny wpływ na organizm. Tylko kompleksowe podejście i dokładna analiza stylu życia pozwalają skutecznie pomóc pacjentowi.

W czym pomaga medycyna stylu życia?

Medycyna stylu życia pomaga pacjentom zmienić codzienne nawyki pod okiem specjalisty. To doskonała propozycja dla osób walczących z otyłością i nadwagą, ale też z nadciśnieniem, i cukrzycą,. Znajduje również zastosowanie w profilaktyce nowotworów, w walce z depresją oraz wspierać pacjentów w procesie rzucania palenia.

Konsultacje u lekarza zajmującego się medycyną stylu życia są zalecane dla osób chorych oraz predysponowanych do różnych schorzeń przewlekłych, które chcą jak najdłużej cieszyć się doskonałym zdrowiem i kondycją, zmieniając swoje dotychczasowe nawyki.

Podczas wizyty u specjalisty przeprowadzany jest dokładny wywiad z pacjentem, na podstawie którego poznane są codzienne nawyki oraz problemy zdrowotne. Uzyskane informacje są niezbędne do opracowania spersonalizowanego programu leczenia, dostosowanego do potrzeb, możliwości i stanu zdrowia pacjenta. Zadaniem lekarza zajmującego się medycyną stylu życia jest przeprowadzenie edukacji, wyznaczenie celów terapeutycznych oraz motywowanie pacjenta na każdym etapie w dążeniu do zmiany dotychczasowych nawyków. Na kolejnych wizyty oceniane są postępy uzyskane przez pacjenta.

Jaki lekarz zajmuje się medycyną stylu życia?

W związku z tym, że medycyna stylu życia jest dyscypliną traktującą pacjenta w sposób szeroki, kompleksowy, zajmować się nią mogą lekarze każdej dyscypliny. Dodatkowo kompetencje uzyskać mogą też lekarze będący w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, którzy ukończą specjalne szkolenie.

Medycyną stylu życia zajmują się lekarze posiadający odpowiedni certyfikat. Szkolenia są przydatne zwłaszcza lekarzom takich specjalizacji jak medycyna rodzinna, interna, pediatria, kardiologia, medycyna sportowa i psychiatria. W Medicover pracują certyfikowani lekarze tej dziedziny .

Źródła

1. Czerska I., Trojanowska A., Korpak T. „Medycyna stylu życia jako prozdrowotny trend współczesnego prosumena.” Ekonomia — Wroclaw Economic Review 26/3, 2020.
2. https://www.instituteoflifestylemedicine.org/?page_id=130 (dostęp z dnia 07.09.2022)
3. Katz D. L., Frates E. P., Bonnet J. P. I wsp. “Lifestyle as Medicine: The Case for a True Health Initiative.” Am J Health Promot. 2018 Lipiec;32(6):1452-1458 .
4. Gruszczyńska M., Bąk-Sosnowska M., Plinta R. „Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia.” Hygeia Public Health 2015, 50(4): 558-565.
5. www.who.int/activities/preventing-cancer\
6. who.int/news-room/questions-and-answers/item/cardiovascular-diseases-avoiding-heart-attacks-and-stroke