Lebiodka pospolita czyli oregano w kuchni i w aptece

Oregano jako roślina lecznicza

W lecznictwie stosowane są ziele lebiodki – Origani herba oraz olejek lebiodkowy – Origani oleum. Ziele zbiera się w okresie kwitnienia i suszy w warunkach naturalnych lub w suszarniach w temperaturze do 35°C. Olejek otrzymuje się z suszonego lub świeżego ziela przez destylację z parą wodną.

Skład i działanie oregano

Oregano charakteryzuje obecność wielu, odmiennych pod względem chemicznym, związków. To właśnie dzięki dużej ich różnorodności roślina ta znajduje szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Zawarty w niej olejek eteryczny jest źródłem kilku związków fenolowych, spośród których najważniejszymi są karwakrol i tymol. Poza tym w oregano występują licznie garbniki oraz flawonoidy. Uważa się, że ziele lebiodki zwiększa sekrecję śliny, soku żołądkowego i żółci, usprawniając procesy trawienia i przyswajania pokarmów. Wzmaga też wydzielanie śluzu, zwłaszcza przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Dzięki obecności flawonoidów, oregano wykazuje działanie rozkurczające na mięśnie gładkie oskrzeli, jelit i dróg żółciowych. Ze względu na garbniki oraz fenolowe składniki olejku eterycznego, posiada właściwości przeciwbiegunkowe, bakteriobójcze, a ponadto wiąże szkodliwe produkty przemiany materii. Bardzo interesującym składnikiem aktywnym oregano jest kwas rozmarynowy, występujący również w rozmarynie, któremu zawdzięcza niezwykle silne działanie antyoksydacyjne.

Właściwości i zastosowanie oregano

Najczęściej wykorzystuje się właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, rozkurczowe oraz antyoksydacyjne oregano. Liczne badania potwierdzają jego skuteczność wobec takich patogenów bakteryjnych jak: Klebsiella, Salmonella, Escherichia coli, Helicobacter pylori i Staphylococcus aureus. Jednocześnie oregano wspiera bakterie probiotyczne, dlatego jest ważnym środkiem przywracającym równowagę pomiędzy dobrą i złą florą jelitową. Do zaburzeń tej równowagi dochodzi w wielu schorzeniach, m.in. zespole jelita drażliwego, zespole nieszczelnego jelita, wzdęciach brzucha i innych. Na uwagę zasługuje silne działanie przeciwgrzybicze lebiodki, a szczególnie zdolność do niszczenia Candida albicans. W jednym z badań stwierdzono, że skuteczność olejku z oregano w kandydozie jamy ustnej jest podobna do nystatyny – silnego leku przeciwgrzybiczego z grupy antybiotyków. W badaniach wskazuje się również na jego działanie przeciwpasożytnicze, m.in. w kierunku pasożytów Giardia lamblia, które co roku atakują ponad 200 milionów osób. Właściwości oregano wykorzystywane są w nieżytach górnych dróg oddechowych, kaszlu i utrudnionym odkrztuszaniu. Prócz tego zioło to służy do płukania w zapaleniu jamy ustnej i gardła oraz do kąpieli przy świądzie skóry i trudno gojących się ranach. Należy podkreślić jego aktywność antyoksydacyjną, która w jednym z badań oceniona została na 42 razy silniejszą od jabłek oraz czterokrotnie silniejszą od jagód.

Oregano w apteczce

Najskuteczniejsza forma suplementacji oregano polega na zażywaniu olejku, będącego bogatym źródłem składników aktywnych. Najlepiej, gdy olejek ten zmieszany jest z oliwą z oliwek, która skutecznie zapobiega ewentualnym podrażnieniom błon śluzowych. Tak przygotowany olejek ma bardzo wysoką aktywność. Zaledwie kilka jego kropel wystarcza do większości zastosowań. Odpowiednia porcja olejku to minimum 15 mg dziennie.

„Twój Farmaceuta” nr 2, listopad/grudzień 2015