Ksylitol - przeciwpróchnicze właściwości cukru brzozowego

Cukry stosowane w różnych postaciach w żywieniu już u najmłodszych pacjentów przyczyniają się do występowania szeregu problemów zdrowotnych. Między innymi znacznie podnoszą ryzyko próchnicy. Wśród metod zapobiegania próchnicy wymienia się używanie ksylitolu (cukru brzozowego) zamiast zwykłego cukru. Jakie naprawdę właściwości ma ksylitol?

Ksylitol zamiast cukru

Ksylitol to naturalny słodzik pozyskiwany z soku z brzozy. Stąd jego potoczna nazwa: cukier brzozowy. Wykazuje bardzo dobre właściwości przeciwpróchnicowe.

Jego ważną cechą jest to, że w smaku i wyglądzie przypomina cukier. Dzięki niemu możemy uzyskać słodki smak potraw bez stosowania tradycyjnego cukru.

Cukier a próchnica

Jedną z chorób związanych ze zwiększoną podażą cukrów w diecie jest próchnica zębów. Węglowodany, w tym cukry dostarczane w pożywieniu, należą do głównych czynników ryzyka występowania choroby próchnicowej.

Jak powstaje próchnica?

Odkładająca się na powierzchni naszych zębów płytka bakteryjna zawiera taki rodzaj bakterii, który wykorzystuje do swojego metabolizmu cukry. Drobnoustroje te wytwarzają kwasy i enzymy powodujące demineralizację (niszczenie elementów mineralnych) szkliwa i zębiny. To właśnie prowadzi do powstawania ubytku próchnicowego. Po pewnym czasie powstałe w szkliwie zmiany próchnicowe stają się nieodwracalne.

Leczenie próchnicy

Wczesne stadia próchnicy można zatrzymać i odtworzyć warstwę utraconych minerałów, poddając się zabiegom remineralizacji zalecanym przez stomatologa. Na tym etapie lekarz obejdzie się bez zakładania wypełnienia (plomby). W bardziej zaawansowanych stadiach próchnicy konieczne jest leczenie mechaniczne. Polega na opracowaniu ubytków (borowaniu) i zakładaniu wypełnień.

Nieleczona próchnica prowadzi do bolesnych zapaleń miazgi zęba. Te mogą przejść na otaczającą ząb kość szczęki, powodując groźne stany zapalne. Lekarz stomatolog, ratując ząb, przeprowadza wówczas leczenie endodontyczne (kanałowe). Czasami stosuje równocześnie kurację antybiotykową, ale jeśli i to nie pomaga, jedynym wyjściem jest ekstrakcja zęba (jego wyrwanie).

Co zrobić, żeby uchronić zęby przed próchnicą?

Ryzyko występowania próchnicy znacząco zmniejszają:

  • odpowiednia dieta (niskocukrowa),
  • szczotkowanie zębów minimum 2 razy dziennie,
  • używanie nici stomatologicznej.

Do innych zabiegów wspomagających nasze zęby możemy zaliczyć fluoryzację.

Ksylitol - działanie w jamie ustnej

Ksylitol jest alkoholem cukrowym złożonym z pięciu atomów węgla. W przeciwieństwie do cukrów nie jest metabolizowany przez większość bakterii. Nie może zostać więc zamieniony w kwasy przez bakterie próchnicotwórcze.

Ksylitol sprawia, że bakterie próchnicotwórcze nie przyczepiają się do powierzchni zębów.

Ciekawą i pożądaną cechą cukru brzozowego jest uniemożliwienie bakteriom próchnicotwórczym wytwarzania zewnątrzkomórkowych polisacharydów. Bez polisacharydów te bakterie nie przyczepią się skutecznie do powierzchni zębów.

Cukier brzozowy pływa korzystnie na podniesienie pH i utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej w jamie ustnej. Ksylitol hamuje działanie enzymu amylazy, który w jamie ustnej rozkłada węglowodany na cukry proste.

Zasadowe środowisko nie jest korzystne dla rozwoju bakterii próchnicotwórczych, które preferują dla swojego rozwoju środowisko kwaśne.

Ksylitol wzmacnia zatem szkliwo, wspomagając jego remineralizację.

Ma też pozytywne działanie na wydzielanie śliny, która w naturalny sposób oczyszcza zęby, zwiększając jej działanie buforujące.

Pożądane jest zatem spożywanie gum i dropsów z zawartością ksylitolu po każdym posiłku. Substancja ta pomoże nam w walce z próchnicą zębów i sprawi że będziemy mogli cieszyć się pięknym uśmiechem.

Ksylitol kalorie

Cukier brzozowy ma niski indeks glikemiczny, jest bezpieczny dla diabetyków, zawiera 40 proc. mniej kalorii niż tradycyjny cukier. Jedna łyżeczka ksylitolu (6 gram) to ok. 14 kcal.

Ksylitol stosowanie 

Nie należy przekraczać dziennej dawki ksylitolu 20 g dla osoby dorosłej, ponieważ może być przyczyną zaburzeń osmotycznych w przewodzie pokarmowym, objawiających się biegunkami.

Przeczytaj także: 

Próchnica u dzieci - objawy i leczenie próchnicy zębów mlecznych

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 04.12.2017
Data ostatniej aktualizacji 16.11.2022