Koronawirus a ciąża

Pandemia to czas trudny dla każdego z nas, jednak kobiety ciężarne mogą być bardziej zaniepokojone – wszak martwią się nie tylko o siebie i swoje rodziny, lecz także o nienarodzonego malucha. Wyjaśniamy, co powinnaś wiedzieć o koronawirusie SARS-CoV-2, żeby odetchnąć spokojnie!

Spis treści: 

1. Czy koronawirus wpływa na nierodzone dziecko
2. Objawy koronawirusa w ciąży
3. Czy kobiety ciężarne mogą się zaszczepić przeciwko COVID-19?
4. Jak można się chronić przed zachorowaniem na koronawirusa w ciąży?
5. Co zrobić, gdy pojawią się objawy infekcji?
6. Opieka okołoporodowa w czasie epidemii koronawirusa

Czy koronawirus wpływa na nienarodzone dziecko?

Doniesienia z początków pandemii były optymistyczne – uważano, że nie dochodzi do przeniesienia zakażenia na dziecko przez łożysko lub podczas porodu. Teraz wiemy, że niestety taki proces jest możliwy, jednak pozytywne jest to, że dochodzi do tego rzadko. Jednocześnie znaczna większość noworodków, u których zdiagnozowano COVID-19, przechodzi infekcję bezobjawowo lub w łagodnej postaci. Wyższym ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby i zgonu obarczone są wcześniaki oraz noworodki obciążone chorobami współistniejącymi.

Prowadzone obserwacje pokazują, że kobiety ciężarne chorujące na COVID-19 mają trzykrotnie większe ryzyko przedwczesnego porodu lub zakończenia ciąży cięciem cesarskim. Przy czym znaczna większość noworodków urodzonych przez matki zakażone wirusem SARS-CoV-2 rodzi się w dobrym stanie.

Kolejne miesiące prowadzonych obserwacji pozwalają przypuszczać, że zakażenie SARS-CoV-2 w czasie ciąży nie wpływa na zwiększenie ryzyka samoistnego porodu przedwczesnego. Ponadto ograniczone dane wskazują, że przechorowanie COVID-19 w czasie ciąży nie zwiększa częstości poronień samoistnych czy martwych urodzeń. Jednocześnie, gdy do porodu dojdzie w trakcie infekcji COVID-19 u matki, znaczna większość noworodków rodzi się w dobrym stanie.

Bardzo ważną wiadomością dla przyszłych rodziców jest to, że od początku zbierania danych na temat przebiegu COVID-19 w ciąży, nie zaobserwowano znaczącego wzrostu częstości występowania wad wrodzonych.

Objawy koronawirusa w ciąży

Pandemia COVID-19 jest z nami od ponad roku, w tym czasie poczyniono już wiele obserwacji dotyczących zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i przebiegu choroby u różnych grup pacjentów. Jedną
z takich z grup, której naukowcy uważnie się przyglądają są kobiety w ciąży. Przy analizowaniu wyników z obserwacji, warto pamiętać, że liczba kobiet w ciąży chorujących na COVID-19 wciąż się zwiększa, co może prowadzić do pojawiania się nowych wniosków.

Dotychczasowe obserwacje potwierdziły wcześniejsze doniesienia o tym, że kobiety ciężarne nie są bardziej zagrożone zakażeniem SARS-CoV-2 niż ogólna populacja ludzi. Jednak dostępne dowody naukowe wskazują, że kobiety ciężarne z COVID-19 (objawowym zakażeniem SARS-CoV-2) są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu, w porównaniu z rówieśniczkami niebędącymi w ciąży. Jednocześnie ciężarne rzadziej niż reszta populacji mają objawy infekcji COVID-19 i większość z nich doświadcza tylko łagodnych lub umiarkowanych objawów grypopodobnych.

Najczęstszymi objawami u nich występującymi są gorączka i kaszel. Rzadziej pojawiają się duszność, ból mięśni, utrata smaku i węchu oraz biegunka. Cięższe objawy, jak zapalenie płuc i znaczne niedotlenienie organizmu, pojawiają się rzadko i częściej występują w bardziej zaawansowanej ciąży (po 20. tygodniu ciąży).

Zaobserwowano również, że u ciężarnych kobiet z COVID-19 gorączka lub ból mięśni pojawiały się rzadziej niż u kobiet w tym samym wieku niebędących w ciąży. Infekcja wirusem SARS-CoV-2 podczas ciąży nie zwiększa również śmiertelności, jednak kobiety w ciąży chorujące na COVID-19 częściej wymagają wentylacji mechanicznej i hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii.

Czynniki ryzyka zgonu z powodu COVID-19 w ciąży to:

• otyłość,
• cukrzyca,
• wiek > 40 lat.

Czy kobiety ciężarne mogą się zaszczepić przeciwko COVID-19?

Zgodnie z Charakterystykami Produktów Leczniczych - wszystkie dotychczas dopuszczone do użytku w Polsce szczepionki przeciwko COVID-19 mogą być zastosowane u kobiet w ciąży, jeżeli potencjalne korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla matki i płodu. Stanowisko to wynika z faktu, że istnieją tylko ograniczone dane dotyczące stosowania tej szczepionki u kobiet w okresie ciąży.

Jednak w ocenie ekspertów, jest mało prawdopodobne, aby szczepionka ta stwarzała zagrożenie dla kobiety lub dziecka, ponieważ nie jest to szczepionka żywa. Ponadto szczepienie przeciwko COVID-19 może być dla kobiet w ciąży szczególnie ważne, dlatego że, należą one do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Ryzyko to zwiększają dodatkowo choroby współistniejące takie jak: otyłość czy cukrzyca.

W związku z tym Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników oraz zagraniczne towarzystwa, jak m.in.: WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), JCVI (Joint Committee on Vaccination and Immunisation), RCOG (Royal College of Obstetricians and Gynaecologists), ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists) czy CDC (Centers for Disease Control and Prevention) w swoich rekomendacjach stwierdzają, że szczepienie przeciw COVID-19 powinno być oferowane pacjentkom ciężarnym i karmiącym piersią. Organizacje te jednak zgodnie uznają, że brakuje wystarczającej ilości danych na temat bezpieczeństwa szczepień u ciężarnych, żeby postulować powszechne szczepienia kobiet w ciąży.

Jak można się chronić przed zachorowaniem na koronawirusa w ciąży?

U kobiet w ciąży wystarczą standardowe zasady profilaktyki:

• Regularnie myj ręce wodą z mydłem, przez co najmniej 20 sekund. Jeżeli nie możesz umyć rąk, zdezynfekuj je preparatem na bazie alkoholu (z zawartością co najmniej 60 proc.).
• Wychodząc z domu zakrywaj usta i nos, najlepiej maseczką.
• Unikaj dotykania rękami twarzy, zwłaszcza ust, nosa i oczu.
• #zostańwdomu. Możesz wyjść na krótki spacer, ale w miejsca, gdzie nie będzie dużo ludzi.
• Kiedy kaszlesz lub kichasz, zakryj usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką. Po wykorzystaniu chusteczkę wyrzuć do kosza i od razu umyj lub zdezynfekuj ręce.
• Unikaj kontaktu z osobami chorymi, mającymi objawy chorób układu oddechowego (kaszel, kichanie).
• Unikaj skupisk ludzi.
• Unikaj dzielenia się jedzeniem, piciem i naczyniami.
• Zaszczep się przeciwko COVID-19. Przed szczepieniem skonsultuj się ze swoim lekarzem lub położną prowadzącymi ciążę.

Co zrobić, gdy pojawią się objawy infekcji?

Osoby z objawami infekcji powinny bezwzględnie zostać w domu. Z lekarzem można się skontaktować za pomocą Telefonicznej Porady Medycznej (pod numerem telefonu 500 900 510) lub za pomocą Medicover OnLine umówić się na poradę telefoniczną z lekarzem. Podczas takiej rozmowy lekarz oceni stan zdrowia i przekaże zalecenia o dalszym postępowaniu.

Opieka okołoporodowa w czasie epidemii koronawirusa

Epidemia SARS-CoV-2 wymogła wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu ośrodków systemu ochrony zdrowia, w tym szpitali położniczych. W celu bezpieczeństwa pacjentek i ich dzieci szpitale zostały zamknięte dla odwiedzających, a niektóre mogą być zamknięte również dla osób towarzyszących przy porodzie. Pamiętaj jednak, że w takiej sytuacji nie będziesz sama!

W szpitalu zostaniesz otoczona opieką położnych i lekarzy, którzy w tych dniach przywiązują szczególną wagę do dbania o komfort i samopoczucie pacjentek. Będziesz miała również wokół siebie inne pacjentki, z którymi możecie stworzyć własny krąg wsparcia. Ponadto możesz też korzystać z dobrodziejstw technologii i niemal w każdej chwili połączyć się z rodziną przez telefon lub Internet.

Warto na bieżąco śledzić zasady odbywania porodu, obecności osoby towarzyszącej i ewentualnych odwiedzin, które obowiązują w szpitalu, w którym chcesz rodzić. Informacje te powinny być zamieszczone na stronie internetowej szpitala.

Pacjentki zakażone lub podejrzane o zakażenie koronawirusem powinny się zgłosić na poród do jednego ze szpitali przekształconych w szpital zakaźny. Ich lista dostępna jest pod adresem: https://www.gov.pl/web/koronawirus/lista-szpitali.

Autor: Maria Kornacka-Wojtaś, położna, Specjalistka ds. Położnictwa Medicover 

Źródło: 

1. Kalinka J., Wielgos M., Leszczynska-Gorzelak B., et al. COVID-19 impact on perinatal care: risk factors, clinical manifestation and prophylaxis. Polish experts’ opinion for December 2020. Ginekol Pol 2021;92(1): 57–63. doi: 10.5603/GP.a2021.0023.
2. Stanowisko PTGiP dotyczące szczepień kobiet ciężarnych przeciwko COVID19. | PTGiP (ptgin.pl)
3. Stanowisko Fundacji Bank Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji i Polskiego Towarzystwa Wakcynologii w sprawie szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 kobiet w okresie laktacji - Polskie Towarzystwo Wakcynologii (ptwakc.org.pl)
4. Vaccinating Pregnant and Lactating Patients Against COVID-19 | ACOG
5. Novel Coronavirus 2019 (COVID-19) | ACOG
6. Pfizer BioNTech COVID-19 vaccine: What you need to know (who.int)
7. The Moderna COVID-19 (mRNA-1273) vaccine: what you need to know (who.int)
8. Coronavirus disease (COVID-19): Pregnancy and childbirth (who.int)
9. Information about COVID-19 Vaccines for People who Are Pregnant or Breastfeeding | CDC

Koronawirus szybkie linki

Testy na koronawirusa | Test PCR na koronawirusa | Test na koronawirusa Łódź | Test antygenowy na koronawirusa | Test serologiczny na koronawirusa

Koronawirus Warszawa | Koronawirus Wrocław | Koronawirus Katowice | Koronawirus Łódź | Koronawirus Lublin | Koronawirus Gdańsk | Koronawirus Kraków | Koronawirus Poznań