Medicover
Kup online
Szkliwo czym jest?
Szkliwo jest najtwardszą tkanką występującą w organizmie. Ma ok. 2 milimetry grubości i w 98% składa się ze składników nieorganicznych, takich jak fosforan wapnia, dlatego właśnie jest tak twarde. Szkliwo jest tkanką, która sama się nie odnawia, tym samym nie może się zregenerować.
Głównym zadaniem szkliwa jest ochrona zębów przed próchnicą, dzięki skutecznej ochronie głębszych warstw zębów przed:
- ścieraniem mechanicznym podczas gryzienia i żucia posiłków,
- bakteriami,
- czynnikami chemicznymi (np. kwasami) i termicznymi (np. bardzo gorącymi lub mrożonymi napojami).
Mimo tego, że jest to najtwardsza tkanka, jest ciągle narażona na uszkodzenia. Uszkodzone i osłabione szkliwo zwiększa podatność na próchnicę. Może również wiązać się z nadwrażliwością zębów, czyli reakcją bólową na kontakt z ciepłymi, zimnymi oraz kwaśnymi pokarmami, a nawet tylko dotknięciem szczoteczką lub pokarmem. Ale co może spowodować takie objawy?
Szkliwo co je osłabia?
Nasze szkliwo jest codziennie narażone na czynniki, które je osłabiają i prowadzą do jego niszczenia. Jedną z głównych przyczyn są niewłaściwe nawyki żywieniowe. To, co jemy i pijemy oraz jak to robimy, ma ogromny wpływ na kondycję zębów. Jednym z największych wrogów jest działanie cukrów i kwasów znajdujących się w spożywanych pokarmach.
Na erozję szkliwa wpływa również:
- niewłaściwe, czyli zbyt mocne szczotkowanie zębów źle dobraną szczoteczką o zbyt twardym włosiu,
- obecność płytki nazębnej, czyli bakterii i produkowanych przez nie kwasów niszczących stopniowo szkliwo,
- mycie zębów od razu po zjedzeniu pokarmów zawierających kwasy (np. soków owocowych i owoców, kawy, alkoholi),
- refluks żołądkowo-przełykowy (cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do jamy ustnej), ale również częste wymioty (np. u chorych na bulimię),
- bruksizm, czyli zgrzytanie zębami, które powoduje nadmierne ścieranie szkliwa.
Jakich pokarmów unikać?
Żadna z potraw nie niszczy zębów od razu. Niewłaściwy dobór produktów, ale również częstość spożycia i konsystencja pokarmów oraz niewłaściwa higiena mogą jednak odbić się na stanie zdrowia jamy ustnej, zwłaszcza szkliwa.
Warto więc zwrócić uwagę na to, co jemy i w jakich ilościach spożywamy określone produkty. Jeśli zależy Ci na dobrym stanie szkliwa, unikaj:
- Napojów słodzonych, w tym owocowych, gazowanych, energetycznych, które są źródłem sporej ilości cukru oraz kwasów, które dodatkowo nasilają erozję szkliwa. Węglowodany (cukry) są pokarmem dla bakterii, a ich spożycie zwiększa kwasowość płytki nazębnej (obniża pH) i nasila demineralizację szkliwa.
- Kwaśnych pokarmów, np. owoców cytrusowych, suplementów diety (kwasowych) w formie do rozpuszczenia, produktów konserwowych – mają niskie pH i zwiększają kwaśne środowisko w jamie ustnej, które sprzyja demineralizacji szkliwa.
- Miodu i słodyczy jako źródeł cukru będącego doskonałym pożywieniem dla bakterii.
- Alkoholi – zmniejszają pH w jamie ustnej, czyli ich spożycie może nasilać demineralizację szkliwa.
- Produktów, które są kleiste i długo pozostają w jamie ustnej, np. suszonych i kandyzowanych owoców, także chipsów, sucharków, słodkich ciasteczek – bardzo łatwo przylegają do zębów, wnikają w przestrzenie międzyzębowe i trudno je usunąć, a jednocześnie będąc źródłem cukru, stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii.
Warto ograniczać potrawy, które wpływają na erozję szkliwa. Jeśli bardzo je lubisz, staraj się by pokarmy słodkie i kwaśne spożywać w trakcie głównych posiłków i pamiętaj o prawidłowej higienie jamy ustnej.
Pamiętaj, że ważne są zarówno regularna prawidłowa higiena jamy ustnej, jak i regularne wizyty u dentysty, w tym zabiegi profilaktyczne.
Szkliwo objawy erozji
Długotrwałe działanie czynników próchnicotwórczych powoduje, że szkliwo staje się „kruche” i podatne na uszkodzenia (w wyniku demineralizacji). Głównym objawem ich działania jest:
- nadwrażliwość zębów podczas jedzenia zimnych, gorących czy kwaśnych pokarmów,
- żółte zabarwienie zębów, które jest wynikiem rozrzedzenia szkliwa,
- nieregularne krawędzie zębów,
- pęknięcia, ukruszenia zębów,
- zwiększone ryzyko próchnicy.
Zmiany są widoczne najpierw pod mikroskopem, a w późniejszej fazie – gołym okiem. Stadium pierwsze to ubytki erozyjne, które są trudne do wykrycia. W kolejnych etapach szkliwo staje się bardziej porowate, a na powierzchni zęba pojawiają się zaokrąglone zagłębienia. W trakcie dalszego rozwoju zmiany, zajmuje ona większą część powierzchni zęba, powstają też szczelinowate zagłębienia. Coraz większe pogłębianie się zmiany może prowadzić nawet do obumarcia zęba (powstania zgorzeli – stanu rozkładu miazgi zęba).
Jak neutralizować kwaśne środowisko w jamie ustnej?
Nie musisz od razu rezygnować ze wszystkich potraw, które wpływają na niszczenie szkliwa. Aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń szkliwa i próchnicy wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad:
- Zmniejsz częstotliwość spożywania kwaśnych potraw i napojów.
- Staraj się potrawy neutralne dla zębów spożywać łącznie z tymi o kwaśnym pH. Przykładami pokarmów o zasadowym pH jest m.in. woda niegazowana, mleko, sery, zboża, orzechy, jogurty naturalne, ziemniaki, jaja.
- Wyeliminuj z diety napoje słodzone, w tym gazowane i energetyczne.
- Żuj gumę bezcukrową po posiłku – dzięki niej zwiększa się produkcja śliny, która zawiera substancję przeciwbakteryjną oraz pomaga w neutralizowaniu pH jamy ustnej.
- Stosuj korzystne zamienniki cukru, zwłaszcza ksylitol, który nie jest metabolizowany przez bakterie próchnicotwórcze i może chronić zęby przed próchnicą.
- Nie podjadaj pomiędzy posiłkami.
- Dbaj o prawidłową higienę jamy ustnej – nie szczotkuj zębów bezpośrednio po zjedzeniu kwaśnych potraw, korzystaj z odpowiednio dobranej miękkiej szczoteczki i odpowiednich past do zębów, płucz jamę ustną po jedzeniu.
- Przy pojawieniu się nadwrażliwości stosuj preparaty stworzone specjalnie dla zębów nadwrażliwych (pasty, płyny do płukania, żele).
Jeśli przyczyną erozji szkliwa jest choroba, np. refluks żołądkowo-przełykowy, czy bruksizm, warto skonsultować się z lekarzem, aby rozpocząć leczenie choroby podstawowej i dowiedzieć się, jak prawidłowo dbać o profilaktykę jamy ustnej.
Warto skonsultować się ze stomatologiem, który może również przeprowadzić zabieg wzmacniania szkliwa przy pomocy specjalnych preparatów zawierających fluor. Fluor nie tylko wzmacnia szkliwo, ale uodparnia je na działanie czynników próchnicotwórczych.
Dowiedz się więcej
Diagnostyka próchnicy powierzchni żujących zębów bocznych metodą fluorescencji laserowej
http://dmp.mazurek.info/artykuly/DMP_2007442207.pdf
Pomiary impedancji szkliwa zębów w zakresie niskiej częstotliwości
Próchnica zębów mlecznych i jej leczenie
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |
