Jak wybrać tornister dla dziecka?

Wybór tornistra dla pierwszaka jest jedną z kluczowych kwestii, jakie stoją przed rodzicami. Od tego, czy wybierzemy dobrze, zależy zdrowie i komfort naszego dziecka. Warto spróbować więc odpowiedzieć sobie na pytanie: jaki powinien być tornister dla pierwszoklasisty?
Jaki powinien być tornister?

Wystarczy na chwilę zawitać do działu z akcesoriami szkolnymi w dowolnym hipermarkecie, by przekonać się o bogactwie oferty tornistrów, toreb, walizeczek czy plecaków. Wielość kolorów, kształtów, sposobów wykończenia, materiałów, z których je wykonano, oznacza jedno: klęskę urodzaju. W takim przypadku wybór zawsze jest trudny.

Plecak, torba czy tornister?

Trzeba pamiętać o tym, że kręgosłup sześciolatka jest ciągle w fazie rozwojowej, więc jego nadmierne czy nieprawidłowe obciążanie może skutkować poważnymi chorobami.

Torba na ramię

Na samym początku warto zawęzić pole poszukiwań i wyeliminować od razu nieodpowiednie dla pierwszoklasisty przybory. Z czystym sumieniem możemy wykreślić torby na ramię. Nie warto chyba obszerniej opisywać powodów. Torby nie służą do noszenia książek czy zeszytów i nie są odpowiednie dla sześcio- i siedmiolatków. Noszenie torby na jednym ramieniu powoduje nierównomierne obciążenie mięśni kręgosłupa, co może prowadzić do poważnych wad postawy. Tak więc torbie mówimy zdecydowane nie.

Plecak

Nieco mniej zdecydowane, ale jednak „nie” powiemy też plecakom. Zwykle nie mają usztywnionych pleców, więc noszenie ich może skutkować problemami z kręgosłupem. Nie pomogą też raczej w tym względzie dodatkowe poziome paski na piersi i na brzuchu. Jest duże ryzyko, że dziecko nie będzie pamiętać o ich zapinaniu albo zrobi to nieodpowiednio. Plecak ma chyba tylko jedną zaletę – zwykle jest lżejszy od tornistra, ale minusy przeważają. Warto jednak używać plecaka zgodnie z jego przeznaczeniem. Gdy wraz z klasą dziecko pojedzie na wycieczkę, to taki sprzęt sprawdzi się znakomicie.

Tornister

Obecnie na rynku można znaleźć bardzo lekkie i zarazem wytrzymałe modele. Producenci pamiętają też o funkcjonalności i wyglądzie. Modne kolory, wzory czy wizerunki postaci z bajek sprawiają, że tornister nie jest już (a tak dawniej bywało) mało atrakcyjny. Warto nieco więcej miejsca poświęcić coraz popularniejszym ostatnio tornistrom na kółkach. Mogą być noszone na plecach, ale posiadają również wysuwaną rączkę oraz kółka na spodzie. Dzięki temu dziecko może ciągnąć tornister za sobą. Na dłuższą drogę, by nie ciągnąć plecaka jedną ręką, warto nauczyć dziecko ciągnięcia go za sobą obiema rękoma, wtedy nie dochodzi do skrętu tułowia, a mięśnie lewej i prawej strony ciała pracują symetrycznie.

Tornister czy plecak?

Tornister na kółkach

Warto pamiętać, że Główny Konsultant Pediatrii już w 2009 roku zalecił stosowanie tornistrów na kółkach. Powód jest prosty – zbyt duża waga tornistrów. Wydawać się może, że tornister na kółkach jest więc prawie idealny. Pamiętajmy jednak, że ma on też wady: po pierwsze, paradoksalnie, tornister na kółkach jest cięższy od klasycznego. Dzieje się tak dlatego, że dodatkowy mechanizm z rączką oraz kółka obciążają go. Plecak na kółkach doskonale sprawdza się na chodniku, korytarzu szkolnym, ale nie zdaje egzaminu na schodach czy wybojach. Zdarza się, że czasem nasze dziecko będzie musiało przejść schodami jedno piętro, na przykład na lekcję informatyki. Wtedy włoży go na plecy. Po drugie, ciągnięcie go jedną ręką, podobnie jak w przypadku toreb na ramię, znacznie obciąża jedną część ciała i może prowadzić do bocznego skrzywienia kręgosłupa.

Pamiętajmy więc, o tym, aby minimalizować ilość i wagę rzeczy, które pakujemy do takiego tornistra. Dodatkowo, trzeba zdać sobie sprawę, że nasze dziecko tornistra będzie używać nie tylko przy pięknej pogodzie, ale również zimą i dżdżystą jesienią. Wystarczy 100 metrów po śniegu czy błocie, aby kiepskiej jakości tornistry przemokły lub doznały uszkodzeń. Warto więc wybrać tornistry o wzmocnionym, grubym dnie. Kosztują zwykle więcej, ale ten wydatek się z pewnością opłaci.

Jaki powinien być tornister?

Idealny tornister, niezależnie, czy mowa o klasycznym czy na kółkach, powinien posiadać wyprofilowany i usztywniony tył. Dzięki temu będzie dobrze przylegał do pleców dziecka, a książki i przybory szkolne nie będą uwierały. Warto zwrócić uwagę na to, czy tornister posiada specjalne wybrzuszenie dla podparcia lędźwiowego odcinka kręgosłupa. W przypadku modeli z kółkami trzeba koniecznie sprawdzić, czy rączka nie uwiera pleców. Pamiętajmy, że czasem taki tornister również będzie noszony na plecach. Kolejnym, nie mniej ważnym elementem idealnego tornistra są szerokie, miękkie i regulowane szelki. Pamiętajmy o funkcjonalności.

O czym warto pamiętać?

  • Waga plecaka – zalecany limit – 10-15 proc. masy ciała. Nadmierny ciężar źle wpływa na kręgosłup, stawy biodrowe, kolana i stopy.  (10  proc. dla okresu wczesnoszkolnego, 15  proc. dla uczniów od 13. roku życia).
  • Dół tornistra powinien kończyć się na linii pleców, a góra przed karkiem. Tornister powinien mieć ergonomiczną, usztywnioną ściankę przylegającą do pleców.
  • Tornister powinien mieć równe, szerokie (co najmniej 4 cm) szelki, z możliwością regulacji ich długości. Długość szelek powinna umożliwić swobodne wkładanie i zdejmowanie, jednocześnie zapewniając jak najlepsze przyleganie do pleców.
  • Zalecane jest dodatkowe zapięcie spinające szelki z przodu klatki piersiowej.
  • Cięższe rzeczy należy umieszczać na dnie tornistra.
  • Należy go nosić na obu ramionach!
  • Należy zwracać uwagę, aby dzieci nie wkładały do plecaka zbędnych rzeczy [1], [2]. 

Duża liczba kieszeni i przegródek pozwoli na równomierne rozłożenie ciężaru oraz umożliwi odseparowanie od siebie bidonu z piciem, śniadaniówki czy stroju na WF od książek. Nie mniej ważne jest bezpieczeństwo, więc sprawdźmy, czy tornister jest wyposażony w dużą ilość odblasków – ich nigdy za wiele. Tornister powinien być wykonany z mocnego, nieprzemakalnego materiału.

Generalna zasada przy zakupie tornistra – kupujmy go wraz z dzieckiem. Żeby ocenić, czy szkolny plecak ma odpowiednią wielkość, dziecko musi go przymierzyć. Nie powinien być istotnie szerszy od pleców dziecka, a jego spód nie może znajdować się niżej, niż dolna część pleców dziecka. Z kolei góra nie może sięgać szyi. W przypadku właściwego tornistra powinna kończyć się na wysokości ramion. I ostatnia rada. Jeśli mamy do wyboru dwa tornistry różnych rozmiarów, ale oba wydają się pasować do wzrostu dziecka, zalecane jest wybranie mniejszego. Wtedy siłą rzeczy nie będziemy go nadmiernie dopakowywać.

Waga tornistra

Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, tornister dziecka nie powinien przekraczać 10 proc. wagi dziecka. Pierwszak, który waży 25 kg, powinien nosić tornister nie cięższy niż 2,5 kg.

Najlżejsze tornistry na rynku, bez wypełnienia, ważą około 800 gramów. Jak łatwo obliczyć, cała reszta, czyli: książki, zeszyty, pojemnik z drugim śniadaniem, bidon z piciem, piórnik i przybory szkolne nie powinny ważyć więcej niż 1,7 kg. To praktycznie nie do osiągnięcia. Chociaż pierwszoklasiści uczęszczają tylko na zajęcia w ramach edukacji wczesnoszkolnej, języka obcego, czasem religii, WF i informatyki, to liczba podręczników i zeszytów jest dość pokaźna. Wystarczy tylko wymienić książkę do nauki czytania, ćwiczenia z języka polskiego i matematyki, zeszyt do kaligrafii, by uzmysłowić sobie, że limit łatwo przekroczyć.

Sposoby na zmniejszenie masy tornistra

Na pewno na pierwszym zebraniu warto porozmawiać z nauczycielem o możliwościach przechowywania w klasie książek i przyborów szkolnych. Doskonale sprawdza się system szafek, w które wyposażonych jest coraz więcej szkół. Dobrym rozwiązaniem jest przekazywanie zadań domowych dzieciom na kserówkach. Wymaga to od nauczyciela skserowania odpowiednich stron z książki lub zeszytu ćwiczeń, ale wydatnie zmniejszy wagę plecaka. Niektórzy rodzice kupują dziecku dwa zestawy książek. Jeden zostaje w szkole, drugi znajduje się w domu. Oczywiście, takie podwójne zestawy to również podwójne koszty. Generalnie warto na pewno kupować lekkie przybory, takie jak piórnik, farby, kredki. Wybierajmy również lekkie oprawki na zeszyty i książki. Dobrze sprawdzają się oprawki papierowe, choć są mniej trwałe od plastikowych.

Pierwsze tygodnie w szkole to dla każdego dziecka spore wyzwanie. W życiu byłego przedszkolaka zmienia się otoczenie, rówieśnicy, nauczyciele. Zmieniają się metody kształcenia. Ułatwmy więc naszemu dziecku spokojny start. Niech tornister nie będzie jednym z powodów do stresu.

Idealna postawa za biurkiem

Schorzenia kręgosłupa to jedne z najczęstszych chorób wieku dziecięcego. Aby ich uniknąć, rodzice powinni zatroszczyć się o wypracowanie u swoich pociech prawidłowych nawyków. Nie mniej ważne od doboru odpowiedniego plecaka jest zorganizowanie maluchowi zgodnego z zasadami ergonomii stanowiska pracy. Aby ciężar ciała nie obciążał kręgosłupa podczas siedzenia przy biurku, dziecko powinno mieć proste plecy, odcinek lędźwiowy i dolny piersiowy oparty, nogi powinny całymi stopami dotykać podłoża lub podnóżka i być ugięte w kolanach pod kątem 90 stopni, ręce swobodnie oparte na blacie i ugięte pod kątem 90 stopni, łokcie nie powinny leżeć na stole, ale nieco wystawać poza jego brzeg, głowa powinna być nieznacznie pochylona nad stołem, zaś odległość oczu od końca pióra powinna wynosić 30–35 cm.

Źródła: 

[1]gis.gov.pl/oswiata/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych/

[2] http://www.kuratorium.lodz.pl/wp-content/uploads/2018/05/ciezkie-tornistry.pdf

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania.
Data dodania 02.08.2021
Data ostatniej aktualizacji 10.03.2023