Medicover
Prewencyjne zalecenia zdrowotne dla osób w wieku 50+ obejmują m.in.:
- Badania przesiewowe (scriningowe) w kierunku problemów zdrowotnych, które nie powodują jeszcze zauważalnych objawów u pacjenta, np. niektóre rodzaje badań przesiewowych w kierunku raka, a także badania przesiewowe pod kątem wykrycia nadciśnienia krwi lub wysokiego stężenie glukozy we krwi.
- Podawanie szczepionek lub leków w celu zmniejszenia ryzyka przyszłej choroby.
Badania profilaktyczne po 50. roku życia
Badania profilaktyczne są ważne dla wszystkich, a zwłaszcza osób po 50. roku życia. Wynika to
z faktu, że ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych wzrasta z wiekiem. Zapobieganie problemom lub wczesna ich identyfikacja to większe szanse na dłuższe, zdrowsze i bardziej satysfakcjonujące życie.
Po 50. roku życia zarówno kobiety, jak i mężczyźni powinni częściej korzystać z konsultacji lekarskich (nie rzadziej niż co 3 lata) w celu monitorowania i rozwiązywania problemów zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych związanych ze starzeniem się organizmu.
Jest to ważne m.in. ze względu na ocenę czynników ryzyka chorób układu krążenia i nowotworów, które stanowią wciąż główną przyczynę zgonów. Ważne są też kontrola masy ciała, ocena ryzyka złamań osteoporotycznych oraz zasady ich profilaktyki, a także regularna kontrola stomatologiczna czy, w zależności od potrzeb, okulistyczna.
Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach lekarz może zalecić, aby wizyty kontrolne odbywały się częściej. Wówczas należy zastosować się do wskazań lekarza prowadzącego.
Niezależnie od wieku i płci należy pamiętać o zasadach zdrowego stylu życia (m.in. o właściwej diecie, aktywności fizycznej, odpowiedniej higienie snu, unikaniu stresu) oraz mieć świadomość ryzyka wynikającego z palenia tytoniu, picia alkoholu i używania substancji psychoaktywnych.
Absolutną podstawę badań profilaktycznych stanowią:
- morfologia,
- glukoza na czczo,
- badanie ogólne moczu
- oraz pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
Morfologia krwi
Wykonywanie zwykłej morfologii krwi może niekiedy dostarczyć informacji pozwalającej na wczesne rozpoznanie niektórych nowotworów krwi. Dlatego zarówno kobiety, jak i mężczyźni po 50. roku życia powinni wykonywać to badanie co 1‒3 lata. Morfologia krwi dostarcza informacji o ogólnym stanie zdrowia organizmu, służy również do diagnozowania niedokrwistości.
Dostępne lokalizacje, w których można wykonać morfologię krwi:
Badanie moczu
Badanie ogólne moczu jest jednym z podstawowym badań profilaktycznych, które należy wykonywać regularnie ‒ co 1‒3 lata, a po 55 r.ż. corocznie. Dostarcza wielu istotnych informacji na temat funkcjonowania układu moczowego, ponadto jest przydatne w rozpoznawaniu chorób nie tylko nerek czy dróg moczowych, lecz także chorób cywilizacyjnych, jak cukrzyca.
Pomiar stężenia glukozy we krwi
Nie można też zapomnieć o cukrzycy typu 2, związanej z insulinoopornością i otyłością. To jedna z chorób cywilizacyjnych i coraz większy problem medyczny. Może przebiegać przez wiele lat bezobjawowo lub skąpoobjawowo, dlatego ważne jest wykonywanie pomiaru stężenia glukozy we krwi – u osób po 50. roku życiu co najmniej co 3 lata. Oczywiście podstawa to utrzymywanie odpowiedniej masy ciała, regularna aktywność fizyczna oraz dieta, szczególnie w przypadku osób z nadwagą i otyłością.
Lipidogram
Główną przyczyną zgonów w Polsce są choroby układu sercowo-naczyniowego. Czynnikami ryzyka są w przypadku tych chorób m.in. nadciśnienie tętnicze krwi i zaburzenia profilu lipidowego. Dlatego warto co roku wykonywać pomiary ciśnienia krwi, a co 2 lata lipidogram. U osób z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, a zwłaszcza w przypadku obecności innych czynników ryzyka, częstotliwość badania należy ustalić z lekarzem.
Badania dla kobiet po 50. roku życia
Kobiety po 50. roku życia powinny pamiętać o comiesięcznym samobadaniu piersi i corocznym badaniu ginekologicznym, badaniu piersi przez lekarza, a co 2 lata o zgłaszaniu się na mammografię. Duże znaczenie mają też regularne badania skriningowe w kierunku raka szyjki macicy. Szczególnie zaleca się wykonanie cytologii płynnej LBC z testem genotypowania HPV co 3-5 lat. Dopuszczalna jest również sama cytologia ‒ preferowana cytologia płynna (LBC), ewentualnie konwencjonalna, wykonywana co 1- 3 lata.
Wykrycie zmian rakowych na wczesnym etapie umożliwia nawet całkowite wyleczenie. Późne wykrycie nowotworu może wiązać się z pojawieniem się przerzutów, tym samym ogranicza to metody leczenia i zmniejsza szanse na przeżycie, dlatego warto się badać i szybko działać.
Regularne wykonywanie badań skriningowych pozwala na wykrycie zmian, z których może rozwinąć się w nowotwór lub mają one charakter nowotworowy. Kobiety, które wykonują badanie profilaktyczne mają większe szanse na leczenie na wczesnym etapie choroby, co zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego wyleczenia.
Niezależnie od choroby, jeżeli współwystępowała ona u krewnych pierwszego stopnia lub stwierdzono obciążenia genetyczne lub inne czynniki ryzyka, warto skonsultować się z lekarzem, by podjąć dostosowany plan profilaktyki.
Gęstość kości maleje z wiekiem – jest to proces fizjologiczny, natomiast może przebiegać z różną intensywnością. U pań po 50. roku życia zaleca się również ocenę ryzyka złamań. Jeśli ryzyko jest podwyższone, pacjentkę kwalifikuje się do dalszej diagnostyki osteoporozy (badanie densytometryczne), dzięki któremu lekarz uzyskuje informacje na temat gęstości kości pacjentki.
Panie po 50. roku życia powinny także pamiętać o wykonywaniu badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego: badaniu kału na krew utajoną co roku lub kolonoskopii co 10 lat.
Badania dla mężczyzn po 50. roku życia
Mężczyźni po 50. roku życia są szczególnie podatni na niektóre choroby, dlatego powinni omówić ze swoim lekarzem kwestie ryzyka wystąpienia określonych chorób oraz zakres i częstotliwość zalecanych badań profilaktycznych, w tym m.in. badanie w kierunku raka gruczołu krokowego (m.in. badanie PSA) raka jelita grubego (badanie kału na krew utajoną powinno być wykonywane co 1-2 lub co 10 lat kolonoskopia), najczęstszych nowotworów u mężczyzn.
Podobnie jak u kobiet, wczesne wykrycie zmian rakowych może zwiększyć szanse na przeżycie lub chociaż wydłużyć okres przeżycia.
Kolonoskopia to metoda endoskopowa, która pomaga w diagnostyce zmian znajdujących się w jelicie grubym.
Badania dla kobiet i mężczyzn po 50. roku życia
Zarówno kobiety, jak i mężczyźni, niezależnie od wieku, powinni regularne (co miesiąc) oglądać skórę, aby zidentyfikować nowe lub ocenić zmieniające się znamiona, a w sytuacji, gdy zauważą coś podejrzanego, udać się do dermatologa. Może to zapobiec wystąpieniu lub pozwolić na wczesne wykrycie groźnego nowotworu skóry – czerniaka.
Nie należy zapominać też o szczepieniu przeciwko pneumokokom oraz o corocznych szczepieniach przeciwko grypie. Pozwala to nie tylko zapobiec wystąpieniu tych chorób, które zwykle z wiekiem mają cięższy przebieg, lecz także ich powikłaniom.
Aby jak najdłużej być w formie, osoby po 50. roku życia powinny nie tylko wykonywać zalecane badania profilaktyczne, lecz także dbać o funkcjonowanie mózgu i dobre samopoczucie, dbać o zdrowie fizyczne, optymalizować funkcjonowanie z chorobami przewlekłymi. Powinni też szukać pomocy, jeśli mają problemy związane z pamięcią, depresją, bólem, nietrzymaniem moczu czy izolacją od otoczenia. Równie ważne jest, by nie ukrywać swoich problemów przed bliskimi, którzy często czekają, aby pomóc.
Referencje:
Śliż, A. Mamcarz, Medycyna stylu życia, PZWL, Warszawa 2018.
Standard profilaktyki Medicover 2019.
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |
