Choroby serca a COVID-19 – jak wygląda leczenie w okresie pandemii SARS-CoV-2?

Choroby sercowo-naczyniowe w dużej mierze dotyczą osób starszych. Ich współistnienie zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Osoby te powinny kontynuować dotychczasowe leczenie i szczególnie rygorystycznie stosować zalecane środki zapobiegawcze.
Choroby serca a koronawirus COVID-19.

Choroby serca zalecenia dla pacjentów

Zachowaj dobre samopoczucie - Zalecenia dla pacjentów kardiologicznych¹

  • Jedz zdrowo, regularnie i smacznie 

    Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe, świeże warzywa i owoce, które dostarczą ci niezbędną ilość witamin i składników mineralnych. Nie poddawaj się pokusom – nie uciekaj w stronę słodkich przekąsek i alkoholu, ponieważ wcale nie sprawią, że poczujesz się lepiej.

  • Pij odpowiednią ilość wody

    Znajdź czas na chwilę odpoczynku przy filiżance kawy lub herbaty.

  • Ćwicz, kiedy tylko możesz 

    Nie tylko jest to korzystne dla Twojego zdrowia psychicznego, ale także dla zwiększenia wydolności krążeniowo-oddechowej i siły mięśniowej. Możesz ćwiczyć w domu, ale również na świeżym powietrzu (oczywiście nie za długo i zachowując odpowiednią odległość od innych osób). Możesz wybrać się na spacer, popracować we własnym ogródku lub ćwiczyć przed ekranem monitora.

  • Używaj narzędzi do zdalnego kontaktu z innymi ludźmi

    Porozmawiaj z bliskimi, dowiedz się, co u nich słychać, opowiedz o swoim lękach. Szukaj wsparcia i bądź dla innych wsparciem.

  • Twórz dla siebie zadania

    Odpoczynek jest ważny, ale warto przeznaczyć ten czas na porządki, zrobienie czegoś, na co dotychczas nie było czasu. Dzięki temu poczujesz satysfakcję.

  • Oddawaj się pasjom

    Czytaj książki, słuchaj muzyki, graj w gry, uprawiaj sport – rób to, co sprawia Ci przyjemność.

  • Unikaj nadmiaru negatywnych wiadomości

    Warto być na bieżąco z informacjami z Twojego kraju i świata, ale zbyt duża ilość poświęconego czasu na słuchanie często negatywnych news’ów może źle odbić się na Twoim samopoczuciu.

  • Zrób przerwę na oddech

    Usiądź lub stań w swobodnej pozycji. Skoncentruj się na oddechu i wykonaj spokojne, głębokie wdechy (licząc do 5.) i wydechy (licząc do 10.). Wykonuj je tak długo aż poczujesz, że lęk od Ciebie „odpływa”.

¹ Stanowisko AHA, 2020 r.

Czy osoby z chorobami serca są w grupie wyższego ryzyka zachorowania na COVID-19? Czy przebieg COVID-19 jest cięższy w grupie tych osób niż zdrowych?

Osoby z chorobami serca są jednak w grupie narażonej na cięższy przebieg COVID-19 i wyższe ryzyko zgonu (śmiertelność w Wuhan sięgała nawet 10,5 proc. u osób z chorobami sercowo-naczyniowymi).

Należy jednak pamiętać, że większość chorych na COVID-19, również tych z chorobami sercowo-naczyniowymi miała łagodny przebieg infekcji i wyzdrowiała.

Czy wszystkie osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi są obciążone podobnie ciężkim przebiegiem COVID-19? Czy istnieją różnice między schorzeniami?

Szczególnie narażone na ciężki przebieg COVID-19 są osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi i:

  • przyjmujące leki immunosupresyjne, np. po transplantacji lub pacjenci onkologiczni,
  • powyżej 60 r.ż.,
  • będące ciąży.

Nie ma dowodów wskazujących, by wirus powodował zakażenia wszczepionych urządzeń wspomagających pracę serca, np. stymulatora serca.

Przeczytaj także: Koronawirus a ciąża. Uspokajamy przyszłe mamy

Czy zakażenie koronawirusem może powodować problemy z sercem, tj. zawał serca bądź arytmię?

Wirus powoduje stan zapalny, który może zwiększać ryzyko ostrego zespołu wieńcowego (zawału serca). Ciężka ogólnoustrojowa reakcja zapalna może z kolei nasilać arytmię lub spowodować migotanie komór.

Dlatego w przypadku wystąpienia bólu, silnego dyskomfortu w klatce piersiowej należy niezwłocznie telefonicznie skontaktować się z HotLine Medicover 500 900 999 lub z pogotowiem ratunkowym 112.

Ostry stan zapalny związany z infekcją wirusową może pogorszyć funkcje nie tylko serca, ale i nerek.

Czy osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi powinny zmodyfikować leczenie na wypadek lub w razie wystąpienia COVID-19?

Zaleca się kontynuację dotychczasowego leczenia – leki są niezbędne do utrzymania prawidłowego ciśnienia tętniczego i zapobiegania zawałowi serca, udarowi i innym powikłaniom. Przerwanie leczenia może spowodować zaostrzenie choroby podstawowej. W przypadku nowo rozpoznanej choroby serca powinno się rozpocząć leczenie zgodnie ze wskazaniami lekarza niezależnie od COVID-19.

Uwaga! Mimo doniesień o możliwej szkodliwości pewnych leków stosowanych u pacjentów kardiologicznych, nie ma żadnych dowodów naukowych, by te leki zwiększały ryzyko zakażenia SARS-CoV-2.

Obecnie rekomendacje Europejskiego i Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego wskazują, że należy kontynuować leczenie według aktualnych zaleceń.

Czy osoby przyjmujące leki immunosupresyjne powinny zmodyfikować leczenie na wypadek lub w razie wystąpienia COVID-19?

Osoby przyjmujące leki immunosupresyjne, np. w związku z przebytą transplantacją narządu, powinny kontynuować leczenie. Przerwanie leczenia wiąże się z ryzykiem odrzucenia przeszczepionego narządu.

Czy stosowanie ibuprofenu (lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych) wpływa na przebieg COVID-19?

Nie ma dowodów wskazujących na związek między stosowaniem ibuprofenu a cięższym przebiegiem COVID-19. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.

Ibuprofen jest lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, dlatego może być stosowany w łagodzeniu niektórych objawów COVID-19, np. gorączki.

Czy obawy związane z ograniczeniem dostępności leków w związku z pandemią są uzasadnione?

Europejska Agencja Leków (EMA) na bieżąco monitoruje sytuację. Na ten moment nie są przewidywane problemy z dystrybucją leków.

Jakie środki zapobiegawcze związane z COVID-19 powinien stosować pacjent z chorobą sercowo-naczyniową?

Osoba z chorobą sercowo-naczyniową powinna codziennie stosować środki zapobiegawcze takie jak dla ogółu populacji.

Dowiedz się, jak prawidłowo myć ręce: 

Koronawirus (COVID-19) – jak prawidłowo myć ręce?
Powikłania po COVID-19

Prawidłowa etykieta kichania i kaszlu

Etykieta kaszlu i kichania.

Czy powinno nosić się maseczkę ochronną?

Obecnie nie zaleca się noszenia maseczek przez ogół populacji (osoby zdrowe). W przypadku osób z chorobami serca, noszenie maseczki może utrudniać swobodne oddychanie. W razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

Dowiedz się więcej o noszeniu maseczek ochronnych: 

Koronawirus (COVID-19) - maseczki ochronne nosić czy nie nosić?

Telemedycyna a umówienie wizyty stacjonarnej

Zaleca się przesunięcie niepilnych wizyt na późniejszy termin. Jeżeli jest to możliwe, rekomenduje się skontaktowanie z lekarzem Telefonicznej Porady Medycznej 500 900 510 lub umówienie porady telefonicznej do lekarza poprzez Medicover OnLine (mol.medicover.pl). 

Co powinna zrobić osoba z chorobą sercowo-naczyniową, która podejrzewa u siebie zakażenie wirusem SARS-CoV-2?

  • Jeżeli masz gorączkę i kaszel lub duszności i podejrzewasz, że miałeś kontakt z osobą zarażoną, zostań w domu i skontaktuj się z lekarzem Telefonicznej Porady Medycznej 500 900 510 lub umów poradę telefoniczną do lekarza poprzez Medicover OnLine. (mol.medicover.pl). Lekarz podczas wywiadu oceni Twój stan zdrowia i przekaże zalecenia o dalszym postępowaniu.

Jeżeli nie jesteś pacjentem Medicover, bezzwłocznie, telefonicznie powiadom stację sanitarno-epidemiologiczną lub zgłoś się do oddziału zakaźnego unikając transportu publicznego, gdzie określony zostanie dalszy tryb postępowania medycznego.

Jeżeli gorączka, kaszel i/lub duszność, ulegną nasileniu lub pojawi się utrzymujący się ból lub uczucie ucisku w klatce piersiowej, należy niezwłocznie telefonicznie skontaktować się z HotLine Medicover 500 900 999 lub z pogotowiem ratunkowym 112.

Co powinna zrobić osoba z chorobą sercowo-naczyniową, u której pojawią się objawy innej choroby niż COVID-19?

Jeśli zauważysz inne objawy chorobowe, również skontaktuj się z lekarzem Telefonicznej Porady Medycznej 500 900 510 lub umów telefon do lekarza poprzez Medicover OnLine (mol.medicover.pl).

Koronawirus COVID-19 wiarygodne informacje

Referencje:

  1. https://www.escardio.org/static_file/Escardio/Education-General/Topic%20pages/Covid-19/Patient%20Q_A-a4.pdf
  2. https://www.escardio.org/Councils/Council-on-Hypertension-(CHT)/News/position-statement-of-the-esc-council-on-hypertension-on-ace-inhibitors-and-ang
  3. https://www.termedia.pl/zalecenia/Wytyczne-AHA-dla-pacjentow-z-nadcisnieniem-tetniczym-podczas-pandemii-COVID-19,37439.html
  4. https://kardiologia.mp.pl/wiadomosci/231801,kontrowersje-zwiazane-ze-stosowaniem-arb-i-acei-u-chorych-z-covid-19

SARS-CoV-2 jest nowym koronawirusem, którego dopiero poznajemy, dlatego codziennie pojawiają się nowe doniesienia naukowców, klinicystów i instytucji państwowych. Dokładamy wszelkich starań, by monitorować te informacje i aktualizować możliwie sprawnie zamieszczane treści.
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.
autor Agata Stróżyk, Specjalista ds. Informacji Medycznej, Dietetyk kliniczny, sportowy i pediatryczny
konsultacja merytoryczna dr n.med. Michał Chudzik, lekarz kardiolog
Data dodania 15.04.2020
Data ostatniej aktualizacji 05.03.2021