Bąblowica - uwaga na niemyte jagody

Ludzie to przypadkowi żywiciele pośredni tasiemców bąblowcowych. Zazwyczaj są nimi zwierzęta roślinożerne i wszystkożerne (np. świnie, owce, konie, zające, myszy, nornice czy inne gryzonie). Do ostatecznych żywicieli bąblowców zalicza się zwierzęta mięsożerne, takie jak m.in. psy, lisy i wilki. Dojrzały pasożyt bytuje w ich jelicie cienkim, skąd jaja tasiemca są wydalane z kałem.

Co to jest bąblowica

Bąblowica jest chorobą pasożytniczą, za którą odpowiada postać larwalna tasiemca z rodzaju Echinococcus. W Polsce notuje się kilkadziesiąt przypadków choroby rocznie. Istnieje kilka rodzajów bąblowicy. Należy do nich:

• bąblowica jednokomorowa: określana jest też jako bąblowica jednojamowa i echinokokoza. Wywołują ją larwy tasiemca Echinococcus granulosus;
• bąblowica wielokomorowa: nazywa się ją również bąblowicą wielojamową, echinokokozą lub alweokokozą. Jej przyczyną są larwy tasiemca Echinococcus multilocularis, określanego również jako Echinococcus alveolaris;
• bąblowica policystyczna: odpowiadają za nią postaci larwalne tasiemców z rodzaju Echinococcus vogeli i Echinococcus oligarthrus. Ten rodzaj bąblowicy nie występuje w Polsce. Jest spotykany tylko w Ameryce Południowej i Środkowej.

Jak zaraża bąblowica

Bąblowicą zarażamy się drogą pokarmową, w wyniku spożycia jaj tasiemca. Do zarażenia może dojść poprzez zjedzenie zanieczyszczonej żywności (np. nieumytych owoców lub warzyw), wypicie skażonej jajami tasiemca wody czy z powodu przeniesienia do ust jaj znajdujących się na sierści chorego zwierzęcia.

W kolejnym etapie zarażenia z połkniętych jaj inwazyjnych uwalniają się larwy, które migrują do narządów wewnętrznych – głównie do wątroby i płuc. Tam przekształcają się w wolno rosnącą torbiel (bąblowica jednokomorowa) lub połączone drobne torbiele naciekające na okoliczne tkanki (bąblowica wielokomorowa).

Objawy bąblowicy 

Nie ma objawów typowych dla bąblowicy. Symptomy zaczynają zwykle pojawiać się kilka lub kilkadziesiąt lat po zarażeniu. Zależą od umiejscowienia, wielkości (torbiele bąblowcowe osiągają średnicę od kilku do 30 cm) i liczby torbieli oraz postaci choroby.

Powikłania bąblowicy

Do możliwych powikłań bąblowicy należą m.in.:

• nadkażenie bakteryjne torbieli;
• stan zapalny zajętych organów;
• ucisk na sąsiadujące organy;
• bąblowica wtórna (rozsianie larw tasiemca na skutek pęknięcia ścian torbieli, np. przy próbie usunięcia torbieli), przerzuty odległe, uogólnienie się procesu chorobowego;
• niedrożność i/lub bakteryjne zapalenie dróg żółciowych, marskość i niewydolność wątroby;
• wstrząs anafilaktyczny;
• zgon.

Diagnostyka bąblowicy

Bąblowica jednokomorowa zazwyczaj diagnozowana jest na podstawie badaniu USG (to metoda z wyboru, ale do rozpoznania często dochodzi przypadkowo). Rzadziej stosuje się tomografię komputerową czy cholangiografię wsteczną. Wykonywane bywają również badania serologiczne (najczęściej test ELISA). Do postawienia ostatecznej diagnozy przydatne jest też badanie mikroskopowe materiału pobranego w biopsji lub podczas operacji.

Bąblowica wielokomorowa jest trudniejsza do rozpoznania, co wynika m.in. z niespecyficznych objawów i faktu, że choroba imituje proces nowotworowy. W diagnostyce stosuje się badanie USG, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny czy cholangiografię wsteczną. Ponadto wykorzystywane są badania laboratoryjne, serologiczne i molekularne. Materiał do badania mikroskopowego pobierany jest w trakcie operacji.

Czy bąblowica jest wyleczalna

Leczenie bąblowicy może być skomplikowane i długotrwałe. Terapia dobierana jest indywidualnie. Metody leczenia choroby to m.in.:

• operacja – usunięcie torbieli;
• terapeutyczne nakłucie torbieli;
• stosowanie leków;
• przeszczep wątroby;
• obserwacja bez interwencji.

Zapobieganie bąblowicy- zadbaj o higienę rąk i dokładne mycie owoców

Chorobie można zapobiec. W tym celu trzeba systematycznie odrobaczać psy domowe. Ponadto należy dbać o higienę rąk i przygotowywania posiłków. Nie można zapominać o dokładnym myciu warzyw i owoców oraz owoców runa leśnego. Jaja bąblowców zabija temperatura powyżej 50 st. C.

Źródło: