Medicover
Co to są alergeny?
Alergeny to substancje wywołujące nieprawidłową (nadmierną) reakcję organizmu. Alergeny podzielono w zależności od drogi wniknięcia do organizmu (np. wziewne, pokarmowe, itd.). Często stosuje się również podział z uwagi na czas ekspozycji, na: sezonowe (pyłek roślin, grzyby pleśniowe) i całoroczne (roztocze kurzu domowego, alergeny zwierząt domowych).
Alergia na pyłki roślin
Okres pylenia roślin zależy od strefy klimatycznej, warunków pogodowych i gatunku rośliny. W Polsce najwcześniej, zwykle w pierwszej dekadzie lutego (czasem już od połowy stycznia) zaczynają pylić leszczyna i olsza. Okres szczytowy pylenia leszczyny notowany jest w marcu.
W kwietniu najintensywniej pyli brzoza, natomiast drzewa liściaste zaczynają uwalniać pyłek od połowy maja. Koniec maja, czerwiec i lipiec to okres pylenia traw, w tym również zbóż. Natomiast w sierpniu i we wrześniu powietrze wysycone jest pyłkami roślin złożonych (chwasty), w tym bylicy.
Alergeny, które osiągają wysokie stężenie w atmosferze (np. brzozy, olszy czy traw), wywołują u chorego zwykle nasilone objawy chorobowe. Natomiast ekspozycja pacjenta na alergeny osiągające niskie stężenie (leszczyna, komosa) warunkuje wystąpienie objawów o zdecydowanie mniejszym stopniu nasilenia. W efekcie ekspozycji na alergen osoby na niego uczulonej pojawiają się zwykle objawy okresowego alergicznego nieżytu nosa i spojówek, czyli: wodnista wydzielina ze świądem nosa, kichanie, upośledzenie drożności nosa, łzawienie, pieczenie i zaczerwienienie spojówek oczu. Duże stężenie pyłku brzozy w atmosferze może spowodować wystąpienie objawów typowych dla astmy, czyli np. duszność i napadowy kaszel.
Choroby alergiczne w liczbach
Choroby alergiczne i astma są najczęściej występującymi chorobami przewlekłymi u dzieci i jedynymi z najczęstszych u osób dorosłych. Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęstszą manifestacją kliniczną chorób alergicznych. Uważa się, iż występuje u 20,9 proc. ludzi na świecie, w Polsce jego częstość szacowana jest na 28,9 proc., z czego u połowy chorych ma on charakter przewlekły, czyli trwa ponad cztery tygodnie. Częściej rozpoznawany jest u dzieci, niż u osób dorosłych, oraz u mieszkańców miast (w porównaniu z mieszkańcami terenów wiejskich).
Atopowe zapalenie skóry (AZS) dotyka około 15–30 proc. dzieci i 2–10 proc. dorosłych w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce AZS występuje u 9 proc. dzieci, 9 proc. młodzieży i 4 proc. dorosłych.
Na astmę oskrzelową choruje z kolei około 300 mln ludzi na świecie, 30 mln w Europie, z tego 2 mln w Polsce. Częstość występowania tej choroby wzrasta. U około 80 proc. chorych na astmę pierwsze objawy można zauważyć przed 20. rokiem życia.
Jak rozpoznać alergię?
W diagnostyce alergii w pierwszej kolejności wykorzystuje się punktowe testy skórne, które służą do oceny reaktywności skóry na alergen. Jest to podstawowe badanie, wykrywające uczulenie i identyfikujące uczulający alergen. Wynik punktowego testu skórnego powinien być odniesiony do wywiadu i dolegliwości, jakie zgłasza pacjent. Może bowiem zaistnieć sytuacja, że przy braku objawów u pacjenta uzyskamy dodatni wynik testu, który będzie wtedy interpretowany jako fałszywie dodatni.
| Dowiedz się więcej o badaniu z krwi wykrywajacym niemal 300 alergenów: test ALEX |
Natomiast u około 10 proc. chorych na alergiczny nieżyt nosa uzyskujemy ujemny wynik testów skórnych z alergenem. Przyczyną tego zjawiska jest występowanie swoistych przeciwciał IgE tyko lokalnie, w błonie śluzowej nosa (stąd określenie lokalny ANN), przy braku ich podwyższonego poziomu w surowicy krwi oraz skórze. Innym badaniem, wykorzystywanym w diagnostyce ANN, jest badanie cytologiczne błony śluzowej nosa, które pozwala różnicować ANN od niealergicznego nieżytu nosa (NNN).
Metody leczenia alergii
Leczenie powinno rozpoczynać się od próby eliminacji alergenu, co zwykle jest trudne. Wówczas stosuje się leki, które mają usunąć objawy. Należą do nich leki przeciwhistaminowe i podawane miejscowo glikokortykosteroidy. Zdecydowanie najskuteczniejszą metodą ochrony przed alergią na pyłki jest terapia odczulająca, czyli inaczej – immunoterapia swoista. Polega ona na podawaniu wzrastających dawek wywołującego uczulenie alergenu w postaci szczepionki. Leczenie takie prowadzi się od 3–5 lat.
Dowiedz się więcej
Alergie na pyłki
http://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-article
Progowe stężenie pyłku roślin niezbędne do wywołania objawów alergicznych
https://www.sciencedirect.com/science/article/
Choroby alergiczne - objawy i leczenie chorób o podłożu alergicznym
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania. Należy potwierdzić przy zakupie badania szczegóły do jego przygotowania. |
