Alergia na grzyby

Grzyby właściwości

Grzyby to źródło białka, witamin z grupy B, witaminy C, D i E, potasu, fosforu, magnezu, wapnia, żelaza, selenu i cynku, ale przede wszystkim zawiera sporo błonnika. Ściana komórkowa grzybów zbudowana jest z chityny, której organizm człowieka nie jest w stanie strawić, dlatego z jednej strony grzyby przyspieszają pasaż treści jelitowej, a z drugiej ‒ są ciężkostrawne. Nie są zalecane dla osób stosujących dietę łatwostrawną.

Grzyby a metale ciężkie

Grzyby niestety mogą być zanieczyszczone metalami ciężkimi (głównie kadmem, rtęcią i ołowiem). Uważa się, że sporadyczne spożycie grzybów (oczywiście jadalnych) nie stanowi większego zagrożenia dla zdrowia, poza tym wykazano, że dostępne na rynku grzyby nie zawierały stężenia metali ciężkich, który przekraczałby przyjęte normy. Polska analiza pokazała, że grzyby hodowlane (np. pieczarki, boczniaki) zawierają mniej metali ciężkich niż grzyby leśne (wolnorosnące).

Grzyby a zatrucia

Główną obawą przed spożywaniem grzybów jest ryzyko zatrucia. Dlatego zawsze powinno się je kupować od sprawdzonych dostawców („certyfikowanych grzybiarzy”). Jeżeli zbieramy grzyby samodzielnie, zbierajmy tylko te, do których mamy 100 proc. pewność, że są jadalne, a najlepiej zabierzmy ze sobą na wyprawę do lasu doświadczonego grzybiarza.

Więcej o składzie i właściwościach prozdrowotnych grzybów dowiesz się z wywiadu z ekspertem "Czy warto jeść grzyby?"

Alergia na grzyby co to jest

Niekiedy grzyby mogą powodować ciężką reakcję alergiczną z objawami ze strony układu oddechowego oraz zmianami skórnymi. Zazwyczaj przyczyną takiej reakcji jest jednak wdychanie zarodników grzybów znajdujących się w powietrzu (droga inhalacyjna), a niezwykle rzadko spożycie grzybów leśnych czy hodowlanych (droga pokarmowa). Najczęściej za reakcję alergiczną odpowiadają grzyby z rodziny Alternaria i Cladosporium, rzadziej Penicillum i Aspergillus. U większości pacjentów występuje alergia na kilka gatunków grzybów.

Grzyby w czym są

Przypadki alergii na grzyby to głównie przypadki alergii wziewnej, bardzo rzadko pokarmowej.

Alergia wziewna na grzyby

Zarodniki grzybów Alternaria występują głównie w okresie od marca do listopada, osiągając szczyt w maju i wrześniu, z kolei Cladosporium od kwietnia do listopada, ze szczytem przypadającym na lipiec-wrzesień. Dowiedz się, kiedy w Twoim regionie pylą Cladosporium i Alternaria z naszym kalendarzem pylenia: https://www.medicover.pl/kalendarz-pylenia/.

Alergia wziewna na grzyby może być sezonowa, ale najczęściej jest całoroczna z nasileniem objawów w sezonie letnio-jesiennym. Często współwystępuje z innymi alergiami wziewnymi, np. na pyłek roślin czy roztocze kurzu domowego. Alergia na zarodniki grzybów pleśniowych stanowi jedną z najczęstszych alergii wziewnych. Może również zwiększać ryzyko wystąpienia astmy.

Zarodniki grzybów z rodzaju Aspergillus i Penicillum występują w domu, dlatego zwykle są obecne w powietrzu przez cały rok. Sprzyja im duża wilgotność, ograniczona wentylacja i brak dostępu światła (np. łazienki, piwnica, sauna, basen, domek letniskowy, pralnia). Poza tym mogą znajdować się również w systemach klimatyzacyjnych (dlatego ważne jest ich regularne czyszczenie) i w kurzu domowym.

Grzyby z rodzaju Penicillum znajdują się również na serach, cytrusach i jabłkach. Niektóre gatunki grzybów są wykorzystywane do produkcji serów pleśniowych (np. camembert, brie, blue, roquefort). Ich wysokie stężenie może występować w szkołach i piekarniach.

Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa na grzyby jest niezwykle rzadka, ale jeżeli zostanie rozpoznana, należy przestrzegać zaleceń alergologa. Może wymagać całkowitej eliminacji grzybów z diety.

Jeżeli konieczna jest eliminacja grzybów z diety z uwagi na alergię warto wiedzieć, w których produktach można je znaleźć. Na rynku dostępne są zarówno grzyby leśne, jak i hodowlane (np. pieczarki, boczniaki) oraz grzyby azjatyckie (tj. shitake, mun). Grzyby to również pleśń, której porost lub przerost jest obecny w serach pleśniowych typu camembert, brie, blue czy gorgonzola.

Suszone grzyby lub po obróbce termicznej stanowią także dodatek do wielu mieszanek przypraw lub żywności gotowej (np. pizza, zapiekanki), dlatego warto czytać etykiety. W przypadku spożywania posiłków poza domem również należy zwracać uwagę na skład posiłków (w razie wątpliwości warto zapytać kelnera).

Niepożądana reakcja po spożyciu grzybów może oznaczać alergię pokarmową, ale też nietolerancję.

Alergia na grzyby objawy

Alergia wziewna na grzyby może manifestować się:

• objawami alergicznego nieżytu nosa (wyciekiem z nosa wodnistej wydzieliny, kichaniem, zwłaszcza napadowym, świądem nosa i/lub zapaleniem spojówek),
• objawy astmy.

Alergia na grzyby leczenie

W przypadku objawów reakcji alergicznej w okresie zwiększonego stężenia zarodników grzybów w powietrzu (sprawdzaj Kalendarz Pylenia), warto zwrócić się o pomoc do internisty i alergologa.

Więcej o leczeniu dowiesz się z artykułu "Alergia wziewna - rodzaje i sposoby walki z alergenami wziewnymi"

Przeczytaj także: 

• Alergia na orzechy
• Alergia na mleko
• Nietolerancja pokarmowa i alergia pokarmowa. Objawy i leczenie nietolerancji i alergii pokarmowych

Referencje:

1. Siwulski M, Sobieralski K, Sas-Golak K. Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 2014; 1(92): 16-28.
2. Wojciechowska-Mazurek M, Mania M, Starska K i wsp. Pierwiastki szkodliwe dla zdrowia w grzybach jadalnych w Polsce. Bromat. Chem. Toksykol 2011; XLIV (2): 143-149.
3. Ciećkiewicz J. Zatrucie grzybami. Medycyna Praktyczna Dla Pacjentów.
4. Gabriel MF, González-Delgado P, Postigo I, et al. From respiratory sensitization to food allergy: Anaphylactic reaction after ingestion of mushrooms (Agaricus bisporus). Med Mycol Case Rep. 2015;8:14-16. Published 2015 Feb 24. doi:10.1016/j.mmcr.2015.02.003
5. Koivikko A, Savolainen J. Mushroom allergy. Allergy. 1988 Jan;43(1):1-10. doi: 10.1111/j.1398-9995.1988.tb02037.x. PMID: 3278649.
6. Rapiejko P. Rozdział 2. Alergeny. W: Pawliczak R. Alergologia. Kompedium. Termedia, Poznań 2018
7. https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/allergies/mold-allergy (dostęp: 23.09.2020 r.)