CEA

CEA to inaczej antygen karcynoembrionalny, który wykorzystywany jest przede wszystkim przy monitorowaniu zdiagnozowanego raka podczas leczenia. Bywa również wykorzystywany przy podejrzeniu choroby nowotworowej. Sprawdź szczegóły i cenę badania.

Spis treści: 

1. Co to jest marker CEA
2. Co wykrywa marker CEA
3. Przygotowanie do badania CEA
4. Kiedy badać CEA?
5. CEA norma

Co to jest marker CEA

Określany jest też jako antygen rakowo-płodowy. Jest on wytwarzany w okresie ciąży przez układ pokarmowy zarodka, jednak już po urodzeniu synteza CEA zostaje właściwie całkowicie zahamowana. W ciągu życia niewielkie ilości markera są wydzielane przez trzustkę, jelita oraz wątrobę.

Markery nowotworowe

W praktyce diagnostycznej antygen karcynoembrionalny jest jednym z markerów nowotworowych. Markery są to substancje, których obecność w organizmie może oznaczać rozwój choroby nowotworowej. W praktyce laboratoryjnej wskazać można wiele markerów, które znajdują zastosowanie w rozpoznaniu różnego typu nowotworów. Istota badania polega na tym, że podczas analizy poszukiwane są właśnie te specyficzne substancje - antygeny, które mogą świadczyć o rozwoju choroby. U pacjentów zdrowych, stężenie badanych substancji jest zazwyczaj albo bardzo niskie, albo nie występują one w ogóle. Badania wykonywane są na podstawie próbki krwi.

Nie znajduje zastosowania jako badanie przesiewowe, ze względu na niską czułość. Stężenie antygenu pozwala przypuszczać o toczącej się zaawansowanej chorobie nowotworowej, jednak w przypadku zmian, we wczesnych stadiach poziom CEA we krwi może nie odbiegać od wartości referencyjnych. Stężenie antygenu wzrasta wraz z zaawansowaniem rozwoju występujących zmian patologicznych.

U pacjentów zmagających się z rakiem synteza antygenu jest bardziej nasilona niż u osób zdrowych. Należy podkreślić, że w praktyce badanie częściej wykorzystywane jest w celu monitorowania, niż diagnostyki, ze względu na fakt, że antygen może być obecny także u pacjentów z innymi niż nowotwór chorobami.

Co wykrywa marker CEA

Podwyższone stężenie może świadczyć o toczącej się chorobie nowotworowej układu pokarmowego:

• rak jelita grubego,
• rak odbytnicy,
• rak trzustki,
• rak żołądka,

a także innych narządów, jak:

• rak piersi,
• rak jajników,
• rak szyjki macicy,
• rak pęcherza moczowego,
• rak prostaty,
• rak płuc.

Ponadto poza nowotworowym podłożem, stężenie może być podwyższone w:

• stanie zapalnym lub marskości wątroby,
• chorobach płuc,
• przewlekłym stanie zapalnym trzustki,
• chorobie wrzodowej,
• wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.

Stężenie antygenu może być również podwyższone:

• u kobiet ciężarnych.

Skuteczność oceny i trafność w diagnostyce chorób nowotworowych zależy od lokalizacji patologicznej zmiany. Największe prawdopodobieństwo trafnej diagnozy dotyczy nowotworów jelita grubego, chociaż podwyższone stężenie występowało również u pacjentów z nowotworem płuc, trzustki, żołądka czy guzów piersi i układu rodnego kobiet.

Przygotowanie do badania CEA

Badanie wykonywane jest na podstawie pobranej od pacjenta próbki krwi żylnej. Samo pobranie przebiega w sposób standardowy, zgodnie z obowiązującymi procedurami, a całość zabiegu nie trwa dłużej niż kilka minut.

Pobranie krwi w kierunku oceny CEA nie wymaga szczególnego przygotowania. Pacjent nie musi być na czczo, chociaż zaleca się, aby nie spożywać posiłków przed samym pobraniem krwi. Dopuszczalne jest jedynie wypicie niewielkiej ilości wody. Bezpośrednio przed pobraniem materiału do badania pacjent powinien przebywać w spoczynku przez ok. 10-15 minut. Krew należy pobrać w godzinach porannych.

Należy pamiętać, że palenie tytoniu może wpływać na zwiększenie poziomu tego antygenu rakowo-płodowego w surowicy krwi, w związku z czym lekarz może zalecić, aby zrezygnować z palenia przed badaniem. Czas koniecznej rezygnacji określa lekarz.

Oznaczenie stężenia w organizmie pacjenta odbywa się w oparciu o próbkę krwi. Aby wykonać badanie wystarczy niewielka ilość krwi żylnej, co sprawia, że nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania badania. Cała procedura trwa zaledwie kilka minut.

Kiedy badać CEA?

Badanie mogą wykonać pacjenci, u których zachodzi podejrzenie rozwoju choroby nowotworowej, w szczególności jelita grubego i odbytnicy, jako jeden z elementów szeroko rozumianej diagnostyki nowotworowej. Nie jest jednak ono zalecane jako metoda badania przesiewowego, ze względu na niewielką specyficzność. W praktyce diagnostycznej jest jednym z badań wykorzystywanych łącznie z innymi metodami.

Analiza stężenia markera może być też wykonywana u pacjentów, u których zdiagnozowano choroby nowotworowe układu pokarmowego. Badanie pozwala monitorować stan pacjenta poddanego terapii, a także jest pomocne przy rozpoznaniu nawrotu raka po przeprowadzonej operacji chirurgicznej. Ocena wartości parametru antygenu pozwala również na weryfikację podejrzenia wystąpienia u pacjenta przerzutów odległych.

Zmiana stężenia antygenu w pobranej próbce świadczy o skuteczności lub braku reakcji pacjenta na zastosowane leczenie.

CEA norma

Interpretacja wyników CEA przeprowadzona powinna być przez lekarza. Antygen karcynoembrionalny może być podwyższony zarówno w przypadku toczącego się procesu nowotworowego, jak również w stanach fizjologicznych oraz innych chorobach, których przyczyna nie jest związana z rakiem.

Odchylenie od wartości referencyjnych podanych przez laboratorium powinno skutkować wizytą u lekarza. Specjalista przeanalizuje dokładnie wyniki pacjenta, nie tylko CEA, a także przeprowadzi szeroki wywiad chorobowy. Na tej podstawie podejmowane są decyzje co do kierunku dalszego postępowania. W przypadku realnego zagrożenia chorobą nowotworową lekarz może podjąć decyzję o konieczności rozpoczęcia dalszej, bardziej szczegółowej diagnostyki lub wdrożyć odpowiednio dopasowane leczenie specjalistyczne.

Ogólnie przyjmuje się, że wartości prawidłowe, referencyjne podawane są przez laboratorium w dwóch grupach. Analiza badań doprowadziła do wniosku, że nikotyna ma wpływ na podwyższenie stężenia antygenu CEA u osób palących. Dlatego też przyjmuje się, że

• prawidłowy wynik badania dla palaczy powinien być niższy niż 5 ng/ml,
• natomiast u osób niepalących poziom ten nie powinien przekraczać 2,5 ng/ml.

Należy podkreślić, że podane normy są wartościami referencyjnymi, a interpretację powinien wykonywać lekarz, który uwzględnia inne, istotne czynniki. Na podstawie wartości lekarz określa prawdopodobieństwo wystąpienia zmiany złośliwej lub niezłośliwej.

Gdzie zbadać CEA?

Badanie możesz wykonać prywatnie w jednym z poniższych miast: