Ultrapiryna

1. Ultrapiryna co to jest
2. Dawkowanie preparatu
3. Możliwe skutki uboczne
4. Interakcje z alkoholem
5. Ultrapiryna w ciąży
6. Ultrapiryna a karmienie piersią
7. Środki ostrożności
8. Interakcje z innymi lekami

Ultrapiryna co to jest

Ultrapiryna jest lekiem przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Preparat dostępny jest bez recepty i nie podlega refundacji. Występuje w dwóch postaciach, jako:

• tabletki powlekane dojelitowe Ultrapiryna 325 mg w opakowaniach po 30 oraz 100 sztuk,
• proszek musujący Ultrapiryna Plus w opakowaniach zawierających 12 saszetek.

Substancją czynną zawarta w obu postaciach leku jest kwas acetylosalicylowy. Ponadto saszetki z proszkiem musującym zawierają kwas askorbowy oraz wapń w postaci laktoglukonianu.

Kwas acetylosalicylowy działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo. Podawany w małych dawkach pozwala na hamowanie agregacji płytek krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko powstawania wewnątrznaczyniowych zatorów oraz zakrzepów. W większych dawkach, wynoszących 2-3 g na dobę substancja czynna charakteryzuje się działaniem przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym. W ilościach od 4 do 6 g na dobę wykazuje działanie przeciwzapalne, wywołane hamowaniem cyklooksygenaz tkankowych i zmniejszeniem produkcji prostaglandyn.

Po przyjęciu doustnym preparat wchłania się z przewodu pokarmowego prawie całkowicie, wiążąc się w dużym stopniu z albuminami. W przewodzie pokarmowym, w wątrobie oraz we krwi podlega hydrolizie do postaci salicylanu. Jego metabolizm do nieaktywnych pochodnych przebiega w wątrobie.

Wskazania do stosowania

Tabletki zalecane są w leczeniu:

• przeziębienia, grypy i stanów gorączkowych,
• przewlekłego bólu i stanów zapalnych, które występują np. w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów i młodzieńczego zapalenia stawów, w toczniu rumieniowatym układowym, chorobie zwyrodnieniowej stawów, zmianach okołostawowych, a także w zespole Reitera,
• łagodnych oraz słabo nasilonych bólów zębów, głowy oraz bólów menstruacyjnych.

Saszetki Ultrapiryna Plus są wskazane do stosowania w przypadku:

• przeziębienia, grypy oraz gorączki,
• bólów głowy, w tym również bólów migrenowych,
• bólów mięśni i stawów,
• bólów zębów,
• nerwobóli.

Kiedy nie stosować tego leku

Wśród przeciwwskazań do stosowania obu postaci leku znajduje się nadwrażliwość na substancję czynną, a także inne salicylany lub substancje pomocnicze w nim zawarte.

Preparatu nie powinno się stosować także, jeśli u pacjenta występują:

• skazy krwotoczne,
• czynna choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy,
• ciężka niewydolność wątroby,
• ciężka niewydolność nerek,
• ciąża w III trymestrze.
• napady astmy oskrzelowej na skutek przyjmowania salicylanów, a także innych środków farmakologicznych o podobnym działaniu, zwłaszcza niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Przeciwwskazane jest również jednoczesne stosowanie z metotreksatem w dawkach większych niż 15 mg na tydzień.

Ponadto do przeciwwskazań do podania saszetek Ultrapiryna Plus należą:

• ciężka niewydolność serca,
• zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, np. w przebiegu cukrzycy, mocznicy lub tężyczki,
• znacznie podwyższone stężenie wapnia we krwi,
• fenyloketonuria.

U dzieci oraz młodzieży przed ukończeniem 16 roku życia nie należy stosować leku w postaci tabletek. Wyjątek stanowi wyraźne zalecenie lekarza w związku z zagrożeniem wystąpienia zespołu Reye’a. Jest to rzadka, lecz ciężka choroba, która powodować może uszkodzenie wątroby lub mózgu. Proszku musującego nie należy podawać dzieciom poniżej 12 lat.

Pełny skład preaparatu

1 tabletka dojelitowa Ultrapiryna zawiera 325 mg kwasu acetylosalicylowego.
Substancje pomocnicze: skrobia preżelowana, celuloza mikrokrystaliczna, talk, karboksymetyloskrobia sodowa (typ A).
Otoczka Opadry YS-1-7027: hypromeloza, dwutlenek tytanu (E171),
triacetyna.
Otoczka ACRYL-EZE 93A18597: kopolimer kwasu metakrylowego i akrylanu etylu, talk, dwutlenek tytanu (E171), krzemionka koloidalna bezwodna, wodorowęglan sodu, laurylosiarczan sodu, cytrynian trietylu.

1 saszetka Utlrapiryna Plus zawiera 500 mg kwasu acetylosalicylowego, 300 mg kwasu askorbowego (witaminy C) oraz 200 mg wapnia w postaci laktoglukonianu.
Substancje pomocnicze: wodorowęglan sodu, kwas cytrynowy bezwodny, powidon K-25, aromat malinowy zawierający koszenilę (E120), aspartam (E951), betakaroten 1% (E160a) zawierający sacharozę, laurylosiarczan sodu.

Dawkowanie preparatu

Tabletki należy przyjmować doustnie, najlepiej po posiłkach, popijając dużą ilością płynu. W celu zwalczenia bólu oraz gorączki zaleca się stosowanie 1 tabletki Ultrapiryna co 4 godziny bądź 1-2 tabletek co 6 godzin. Maksymalna dawka dobowa u osób dorosłych nie powinna przekraczać 4g kwasu salicylowego, a u młodzieży w wieku 16-18 lat – 1,5 g.

Jak przygotować lek w saszetkach? Proszek należy rozpuścić w ½ szklanki wody, po czym zamieszać i wypić. Najlepiej przyjmować preparat po posiłku. Zalecana dawka Ultrapiryna Plus dla dorosłych wynosi 1-2 saszetki 3 razy na dobę, przy czym maksymalna dawka dobowa to 6 saszetek. Osoby w wieku podeszłym powyżej 65 lat oraz młodzież po ukończeniu 12 roku życia powinny przyjmować 1 saszetkę 3 razy na dobę – jest to jednocześnie dawka maksymalna w tej grupie wiekowej.

Leczenie preparatem bez konsultacji z lekarzem może trwać najwyżej 3-5 dni. Jeśli po tym czasie objawy nie ustępują, należy skonsultować się ze specjalistą.

Możliwe skutki uboczne

Lek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy Ultrapiryna może powodować występowanie skutków ubocznych w niektórych grupach pacjentów. Podczas stosowania tabletek często zgłaszano objawy niestrawności, takie jak zgaga, nudności oraz wymioty, a także bóle brzucha.

Rzadko pojawiały się natomiast: stany zapalne żołądka, zapalenie jelit, choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy (w bardzo rzadkich przypadkach prowadząca do krwotoków i perforacji) oraz przemijające zaburzenia czynności wątroby, którym towarzyszyło zwiększenie aktywności aminotransferaz.

Rzadko lub bardzo rzadko występowały poważne krwawienia, które w indywidualnych przypadkach mogą stanowić zagrożenie dla życia. Wśród nich znajdują się krwawienia z przewodu pokarmowego oraz krwotok mózgowy - głównie u pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym lub w trakcie jednoczesnego stosowania przyjmowania leków homeostatycznych.

Bardzo rzadko zgłaszano przypadki ciężkich reakcji alergicznych (łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym), hipoglikemii i zaburzeń czynności nerek.

Z nieznaną częstością występują następujące działania niepożądane:

• reakcje nadwrażliwości, jak astma, skórne reakcje alergiczne, wysypka, pokrzywka, świąd, obrzęk, zaburzenia w obrębie układu oddechowego, zaburzenia serca,
• zawroty głowy oraz szumy uszne, najczęściej będące objawami przedawkowania,
• zwiększone zagrożenie występowania krwawień, w tym krwotoki okołooperacyjne, krwiaki czy krwawienia z nosa, krwawienia dróg moczowo-płciowych, krwawienia dziąseł,
• wydłużenie czasu krwawienia.

Podczas stosowania Ultrapiryna Plus mogą pojawić się skutki uboczne w postaci: bólów brzucha, nudności, wymiotów, zaostrzenia lub nawrotu choroby wrzodowej, nadżerki błony śluzowej i krwawienia z przewodu pokarmowego, pocenia się, zawrotów głowy, szumu w uszach, zaburzeń krzepnięcia krwi, nasilonego krwawienia miesiączkowego, nadciśnienia, obrzęków, niewydolności serca, duszności oraz napadów astmy oskrzelowej u dorosłych. Pacjenci nadwrażliwi mogą zaobserwować działania niepożądane w postaci zmian na skórze, jak pokrzywka i rumień.

U pacjentów stosujących lek przez długi czas kwas acetylosalicylowy może powodować występowanie bólów głowy, które nasilają się wraz z przyjmowaniem kolejnych dawek. Preparaty przeciwbólowe zażywane długotrwale mogą doprowadzić do wystąpienia poważnych zaburzeń czynności nerek, w tym również do ich niewydolności. Ponadto stosowanie niektórych NLPZ, zwłaszcza w dużych dawkach lub długotrwale, może powodować niewielki wzrost ryzyka wystąpienia zatoru tętnic, a tym samym udaru lub zawału serca.

Interakcje z alkoholem

Leku Ultrapiryna nie należy łączyć z alkoholem, ponieważ substancje te wchodzą ze sobą w interakcje o umiarkowanej intensywności. Alkohol może nasilać negatywne działanie preparatu. Zaobserwowano, iż jego spożywanie w trakcie terapii może prowadzić do zwiększenia ryzyka występowania krwawień oraz owrzodzeń zlokalizowanych w obrębie układu pokarmowego. Ponadto alkohol wpływa na wydłużenie czasu krwawienia oraz może nasilać uszkodzenia błony śluzowej żołądka, do których doszło na skutek przyjmowania kwasu acetylosalicylowego.

Ultrapiryna w ciąży

U kobiet ciężarnych możliwość przyjmowania preparatu zależy od stopnia zaawansowania ciąży. W I oraz II trymestrze nie zaleca się stosowania leku, jednak jeżeli występuje bezwzględna konieczność, jest to dopuszczalne. W III trymestrze ciąży preparat nie może być stosowany w ogóle.

Kwas acetylosalicylowy może negatywnie wpływać na prawidłowy rozwój zarodka/płodu. We wczesnym etapie ciąży przyjmowanie Ultrapiryny zwiększa ryzyko poronienia oraz wystąpienia u płodu wad wrodzonych serca i wytrzewienia. Prawdopodobieństwo nieprawidłowości rośnie wraz z dawką i czasem przyjmowania leku. W przypadku konieczności stosowania u kobiet w I lub II trymestrze ciąży oraz pacjentek starających się o dziecko zaleca się przyjmować możliwe najniższe dawki przez jak najkrótszy czas.

W III trymestrze kwas acetylosalicylowy, a także pozostałe inhibitory syntezy prostaglandyn powodują wzrost zagrożenia dla matki i płodu. Mogą wywierać toksyczne działanie na układ krążenia oraz układ oddechowy dziecka, łącznie z przedwczesnym zamknięciem przewodu tętniczego i rozwojem nadciśnienia płucnego. U płodu mogą wystąpić również zaburzenia czynności nerek prowadzące do niewydolności nerek oraz małowodzia.

Ponadto w końcowym etapie ciąży Ultrapiryna może powodować zagrożenia zarówno dla matki, jak i dziecka. Należą do nich:

• wydłużenie czasu krwawienia,
• działanie antyagregacyjne,
• zahamowanie czynności skurczowej macicy, co może prowadzić do opóźnienia porodu lub do wydłużenia akcji porodowej.

Ultrapiryna a karmienie piersią

Substancja czynna przenika do pokarmu kobiecego, a jej stężenie w mleku osiąga poziom od 9% do 21% stężenia w surowicy pacjentki. Zdarzało się, że na skutek przyjmowania kwasu acetylosalicylowego przez kobietę karmiącą piersią u jej dziecka pojawiała się reakcja alergiczna. Okres laktacji nie jest przeciwwskazaniem do stosowania leku, jednak Ultrapiryna w trakcie karmienia piersią nie jest zalecana. W szczególności w okresie karmienia naturalnego nie należy przyjmować środków farmakologicznych zawierających kwas acetylosalicylowy ciągle, a także w dużych dawkach.

Środki ostrożności

W niektórych grupach pacjentów stosowanie leku wiąże się z koniecznością zachowania szczególnych środków ostrożności. Analizę korzyści oraz ryzyka powinno się przeprowadzić w przypadku:

• kobiet w I oraz II trymestrze ciąży,
• pacjentek karmiących piersią,
• nadwrażliwości pacjenta na niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwreumatyczne oraz inne substancje alergizujące,
• przyjmowania preparatów przeciwzakrzepowych, w tym heparyny lub pochodnych kumaryny,
• jednoczesnego stosowania ibuprofenu,
• zdiagnozowania zaburzeń czynności nerek lub wątroby,
• osób po przebytej chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy oraz w razie występowania krwawień z przewodu pokarmowego w wywiadzie,
• niedoboru dehydrogenazy G-6-PD,
• pacjentów, którzy stosują dietę bezsolną.

Ponadto środki ostrożności należy zachować u pacjentów, u których istnieje ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Takie prawdopodobieństwo może wzrosnąć w przebiegu infekcji wirusowej, a kwas acetylosalicylowy może je nasilić.

Nie zaleca się stosowania kwasu acetylosalicylowego u dzieci oraz młodzieży przed ukończeniem 16 roku życia.

Podczas stosowania Ultrapiryny należy zachować ostrożność u pacjentów z:

• astmą oskrzelową,
• przewlekłymi chorobami układu oddechowego,
• katarem siennym,
• obrzękiem błony śluzowej nosa,
• polipami nosa.

Zaobserwowano, że pacjenci cierpiący na wymienione schorzenia częściej reagują na niesteroidowe leki przeciwzapalne atakami astmy, pokrzywką lub obrzękiem naczynioruchowym. Dotyczy to także NLPZ zawierających kwas acetylosalicylowy.

Ponadto stosowanie Ultrapiryny wymaga szczególnych środków ostrożności u osób, u których występuje wyższe prawdopodobieństwo do krwawień, np. z powodu jak hemofilii czy niedoboru witaminy K.

Zaleca się ostrożne stosowanie leku u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy, ponieważ kwas acetylosalicylowy może wpływać na zwiększenie ryzyka wystąpienia krwawienia z układu pokarmowego. Natomiast przy niedoborze G-6-PD wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia hemolizy.

Substancja czynna może nasilać krwawienia, dlatego też preparat należy odstawić co najmniej 5 dni przed planowanym zabiegiem chirurgicznym.

Obserwowano, że kwas acetylosalicylowy może wywierać wpływ na zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, kreatyniny oraz mocznika, jak również powodować wystąpienie hiperkaliemii, białkomoczu lub wydłużać czas krzepnięcia krwi. Już w małych dawkach zmniejsza wydalanie kwasu moczowego, dlatego też u pacjentów, którzy mają problem z jego wydalaniem może dojść do napadu dny moczanowej.

Interakcje z innymi lekami

Przyjmowanie metotreksatu w dawkach wyższych niż 15 mg na tydzień wpływa toksycznie na szpik. Zaobserwowano obniżenie klirensu nerkowego metotreksatu, jeśli jest on stosowany jednocześnie z lekami przeciwzapalnymi, w tym także z kwasem acetylosalicylowym. Ponadto salicylany powodują wypieranie metotreksatu z połączeń z białkami osocza, dlatego jednoczesna terapia tymi lekami jest przeciwwskazana.

Konieczne jest zachowanie ostrożności u pacjentów, u których stosowany jest ibuprofen, ponieważ jednoczesne stosowanie z Ultrapiryną antagonizuje nieodwracalne hamowanie agregacji płytek krwi przez kwas acetylosalicylowy.

U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem incydentów sercowo-naczyniowych jednoczesne zastosowanie ibuprofenu może zmniejszyć działanie kardioprotekcyjne kwasu acetylosalicylowego.

Leki przeciwzakrzepowe, takie jak heparyna oraz pochodne kumaryny, w połączeniu z kwasem salicylowym wchodzą w interakcję na skutek której nasilone zostaje działanie przeciwzakrzepowe preparatów. W związku z tym wzrasta prawdopodobieństwo wydłużenia czasu krwawienia i występowania krwotoków na skutek właściwości antyagregacyjnych kwasu acetylosalicylowego oraz efektu wypierania preparatów przeciwzakrzepowych z ich wiązania z białkami osocza.

Jednoczesne stosowanie Ultrapiryny z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby wrzodowej oraz krwawień z przewodu pokarmowego. Ponadto łączenie preparatów zwiększa prawdopodobieństwo uszkodzenia nerek.

Kwas acetylosalicylowy wchodzi w interakcję z preparatami, które odpowiadają za zwiększenie wydalania kwasu moczowego, jak np. probenecyd lub benzbromaron, osłabiając ich działanie. W połączeniu z digoksyną powoduje podwyższenie jej stężenia w osoczu. Zachodzi to na skutek zmniejszenia wydalania digoksyny przez nerki.

Salicylany stosowane w dużych dawkach intensyfikują działanie insuliny oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych, ponieważ posiadają właściwości hipoglikemizujące oraz wypierające pochodne sulfonylomocznika z połączeń z białkami osocza.

Istotne interakcje występują pomiędzy kwasem acetylosalicylowym oraz preparatami trombolitycznymi oraz innymi, które oddziałują hamująco na agregację płytek krwi. Jednoczesne stosowanie tego typu preparatów zwiększa prawdopodobieństwo wydłużenia czasu krwawienia oraz krwotoków.

Stosowanie środków o działaniu moczopędnym wraz z kwasem acetylosalicylowym w dawce równej bądź wyższej niż 3 g na dobę osłabia moczopędne właściwości takich preparatów. Obserwowano, że na skutek interakcji w organizmie pacjenta dochodziło do zatrzymania sodu oraz wody. W wyniku obniżenia syntezy prostaglandyn w obrębie nerek zmniejszała się filtracja kłębuszkowa. Stosowanie furosemidu w trakcie terapii ma ototoksyczny wpływ na organizm pacjenta.

Wzajemny wpływ występuje także pomiędzy lekiem Ultrapiryna a kortykosteroidami o działaniu ogólnoustrojowym. W badaniach stwierdzono zwiększone ryzyko choroby wrzodowej oraz krwawień z przewodu pokarmowego. Glikokortykosteroidy odpowiadają za obniżenie stężenia salicylanów w osoczu oraz powodują wzrost zagrożenia związanego z przedawkowaniem salicylanów po zakończonej terapii glikokortykosteroidami. Wyjątkiem jest hydrokortyzon.

Interakcje występują również podczas jednoczesnego przyjmowania preparatu i inhibitorów ACE.