Medicover
Wiele osób myśli, że po zaszczepieniu nie będzie już musiało nosić masek. Szczepionki zapobiegają
w różnym stopniu zachorowaniu na COVID-19. Obecnie nie wiadomo jednak, czy zapobiegają transmisji wirusa – zaszczepieni mogą sami nie mieć objawów COVID-19, ale możliwe, że mogą przenosić wirusa i zakażać inne osoby.
Spis treści:
- Szczepionka na COVID-19 a noszenie maseczek
- Skuteczność i efektywność szczepionki przeciwko COVID-19 wciąż jest badana
- Czas do uzyskania odporności poszczepiennej
- Czy szczepionki przeciwko COVID-19 mogą zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa?
Szczepionka na COVID-19 a noszenie maseczek
Jeśli osoba zaszczepiona zetknie się z wirusem SARS-CoV-2, jej przeciwciała, a także komórki układu odpornościowego, które poznały już i pamiętają wirusa, szybko powinny go zatrzymać zanim "narobi szkód" w organizmie. Skuteczność szczepionek w zapobieganiu objawowemu COVID-19 oceniana w badaniach klinicznych jest wysoka, dlatego ryzyko zachorowania oraz ciężkiego przebiegu choroby jest znacząco niższe niż u osób niezaszczepionych.
Nie jest jednak jasne, jaka część puli przeciwciał może zostać zmobilizowana, gdy dojdzie do zakażenia ani jak szybko. Jeśli odpowiedź układu immunologicznego jest niewielka, wirus może być „przekazany” innym w wydychanym powietrzu czy w trakcie kichania lub kaszlu. To swego rodzaju wyścig z czasem. Wszystko zależy od tego, czy wirus zdąży się szybciej namnożyć, czy też układ odpornościowy szybciej go rozpozna i zablokuje jego namnażanie
Czy zatem mogę przestać nosić maskę po otrzymaniu szczepionki na COVID-19?
Z kilku powodów zaleca się, aby osoby zaszczepione nadal przestrzegały wszystkich aktualnych wytycznych, aby chronić siebie i innych.
Noszenie maseczek i dystans społeczny będą musiały obowiązywać do osiągnięcia pewnego poziomu odporności stadnej.
Skuteczność i efektywność szczepionki przeciwko COVID-19 wciąż jest badana
Po pierwsze żadna szczepionka nie jest w 100 proc. skuteczna. Mimo że duże badania kliniczne wykazały, że dwie dawki szczepionek Comirnaty i COVID-19 Vaccine Moderna zapobiegały w 95 proc. zachorowaniu na COVID-19 i wyniki te są imponujące, to 1 na 20 osób wciąż może zachorować.
Nie wiemy, w której grupie możemy się znaleźć, czy w 95 proc. czy w 5 proc.
Ponadto szczepionki były testowane w kontrolowanych badaniach klinicznych w najlepszych ośrodkach medycznych, w optymalnych warunkach. W rzeczywistości szczepionki są zwykle nieco mniej skuteczne w populacji ogólnej niż badaniach klinicznych. Naukowcy opisują to zjawisko przy użyciu określonych terminów.
| Odnoszą się do ochrony zapewnianej przez szczepionki w badaniach klinicznych jako "skuteczność", podczas gdy rzeczywistą odpornością obserwowaną u zaszczepionej populacji jest "efektywność" (skuteczność rzeczywista). |
Pierwsze dane z Izraela, gdzie poziom wyszczepienia populacji jest obecnie najwyższy, zaobserwowano spadek liczy zakażeń SARS-CoV-2, hospitalizacji i zgonów związanych z COVID-19.
W pierwszej kolejności szczepi się tam osoby starsze i z grupy ryzyka. W populacji ≥ 60. roku życia odnotowali oni już 43,4 proc. mniej nowych zakażeń SARS-CoV-2 i zmniejszenie liczby hospitalizacji
o 32 proc.
Okres utrzymywania ochrony zapewnianej przez dostępne szczepionki przeciwko COVID-19 jest nieznany. Jest to nadal ustalane w trwających badaniach klinicznych.
Czas do uzyskania odporności poszczepiennej
Po drugie szczepionki nie zapewniają natychmiastowej ochrony. Wytworzenie przeciwciał, które zapobiegają rozwinięciu infekcji po kontakcie z wirusem zajmuje układowi odpornościowemu około dwóch tygodni (w zależności od szczepionki okres ten może się różnić).
Aktualnie dostępne szczepionki przeciwko COVID-19 wymagają dwóch dawek. Druga dawka jest podawana zwykle kilka lub kilkanaście tygodni po pierwszej. Efekt szczepień na ogół nie jest natychmiastowy. Oczekuje się, że pewien poziom ochrony uzyskuje się w ciągu kilku tygodni po pierwszej dawce. Jednak pełna ochrona może nastąpić dopiero kilka tygodni po drugim przyjęciu szczepionki (w zależności od deklaracji producenta).
Nawet gdy dostęp do szczepionek będzie większy, zaszczepienie setek milionów ludzi zajmie co najmniej kilka miesięcy, jeżeli nie lat. Ponadto szczepionki są zalecane tylko dla osób dorosłych. Testy szczepionek dla dzieci dopiero się rozpoczynają i nie będą dostępne, dopóki dane z badań nie wskażą, że są one bezpieczne i skuteczne także w tej grupie wiekowej.
Czy szczepionki przeciwko COVID-19 mogą zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa?
Po trzecie nie wiadomo, czy szczepionki mogą zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. Szczepionki mogą zapewnić dwa poziomy ochrony. Przykładowo, szczepionka przeciwko odrze zapobiega wywoływaniu infekcji (czyli zachorowaniu i transmisji wirusa), więc osoby zaszczepione nie rozprzestrzeniają wirusa ani nie rozwijają objawów. Większość innych szczepionek, w tym szczepionki przeciw grypie, zapobiega zachorowaniu, ale nie zakażeniu ani przekazaniu wirusa innym.
Chociaż szczepionki przeciwko COVID-19 wyraźnie zapobiegają zachorowaniu, naukowcy potrzebują więcej czasu, aby dowiedzieć się, czy zapobiegają również jej przenoszeniu. Nie wiadomo jeszcze,
czy szczepionki przeciwko COVID-19 zapewniają całkowitą ochronę przed zakażeniem, czy tylko przed objawowym COVID-19. Oznacza to, że osoby zaszczepione mogą nadal zarazić się i przekazać wirusa, chociaż prawdopodobnie transmisja będzie znacznie niższa (jak w populacji z bezobjawowym zakażeniem SARS-CoV-2).
Innymi słowy, zaszczepiona osoba może nadal rozprzestrzeniać wirusa, nawet jeśli nie czuje się chora. Obecnie w Polsce poziom wyszczepienia populacji jest niski, dlatego nie można wykluczyć zarażenia niezaszczepionych współdomowników.
Dopóki naukowcy nie będą w stanie odpowiedzieć na to pytanie, noszenie masek jest
dla zaszczepionych osób najbezpieczniejszym sposobem ochrony otaczających je osób.
Żadna metoda ochrony przed COVID-19 nie jest idealna – im więcej ich zastosujemy, tym lepiej. |
Model walki z pandemią ‒ tzw. model szwajcarskiego sera ‒ zakłada, że każda metoda ochrony przypomina plaster szwajcarskiego sera – nie jest idealna, każdy plaster ma dziury. Jeśli jednak nałożymy te plastry na siebie – zastosujemy kilka metod ochrony (np. szczepienie, mycie rąk, noszenie maseczek) ‒ zwiększamy swoja szanse na niezachorowanie na COVID-19.
Należy stosować wszelkie dostępne sposoby ograniczania pandemii. Informacji o zasadach postępowania dla osób zaszczepionych należy szukać w serwisach rządowych, np. na stronie: https://www.gov.pl/web/szczepimysie.
Autor: Beata Tarnowska, Specjalista ds. Informacji Medycznej Medicover
Źródło:
