RTG kręgosłupa, nazywane również prześwietleniem kręgosłupa, jest badaniem obrazowym, które pozwala lekarzowi ocenić stan poszczególnych odcinków kręgosłupa. Badanie wykonać można tylko wtedy, gdy pacjent posiada skierowanie wystawione przez lekarza. Właściwe przygotowanie wymaga tylko badanie RTG odcinka lędźwiowego.

RTG kręgosłupa ocenia wady postawy oraz stopień ich nasilenia, uwidacznia zmiany zapalne i zwyrodnieniowe.

Spis treści:

  1. Rodzaje RTG kręgosłupa
  2. Wskazania
  3. Przeciwwskazania
  4. Prześwietlenie kręgosłupa jak się przygotować
  5. Przebieg badania
  6. Co pokazuje zdjęcie rentgenowskie kręgosłupa?

Rodzaje RTG kręgosłupa

W zależności od charakteru dolegliwości wykonuje się następujące badania rentgenowskie kręgosłupa:

W praktyce robiąc RTG kręgosłupa wyróżnić można tzw. projekcje, czyli sposób ułożenia pacjenta. Wykonuje się zdjęcia rentgenowskie w pozycji AP (tj. w pozycji przednio-tylne) oraz bocznej. Dzięki temu lekarz uzyskuje szeroki obraz badanego odcinka kręgosłupa i tym samym ma możliwość postawienia prawidłowej diagnozy.

Szczególnym rodzajem RTG kręgosłupa jest prześwietlenie czynnościowe kręgów szyjnych (pacjent maksymalnie odgina głowę do przodu oraz do tyłu), które wykonywane jest u pacjentów z podejrzeniem niestabilności kręgosłupa.

Wskazania do RTG kręgosłupa

RTG kręgosłupa wykonywane jest z różnych powodów. Jest jedną z metod diagnostycznych, która pozwala na ocenę wad postawy oraz stopnia ich nasilenia. Ponadto dzięki promieniowaniu rentgenowskiemu możliwe jest uwidocznienie zmian zapalnych i zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa.

Na badanie kierowani są również pacjenci, którzy doznali urazu kręgosłupa. W takiej sytuacji prześwietlenie kręgosłupa pozwala ocenić, czy nie doszło złamań, zwichnięcia czy przemieszczenia kręgów.

Bardzo często pacjenci kierowani są na RTG kręgosłupa, gdy uskarżają się na silny ból w jego obrębie.

Przeciwwskazania RTG kręgosłupa

Badanie RTG nie powinno być wykonywane zbyt często i bez uzasadnionej przyczyny i to właśnie z tego powodu wymagane jest skierowanie od lekarza, który zweryfikuje zasadność diagnostyki obrazowej. Wśród przeciwwskazań do badania wymienić należy właściwie tylko ciążę, dlatego też osoba obsługująca aparat do RTG upewnia się, że przystępująca do badania kobieta w wieku rozrodczym nie jest w ciąży.

Wiele osób zastanawia się, czy RTG jest szkodliwe dla zdrowia? Promieniowanie rentgenowskie nie pozostaje całkowicie obojętne dla ludzkiego organizmu i to z tego powodu jego wykonywanie powinno być ograniczane do uzasadnionych sytuacji zdrowotnych pacjenta. Warto jednak dodać, że współczesna aparatura wykorzystywana podczas diagnostyki emituje minimalne ilości promieniowania, dzięki czemu badanie jest bezpieczne dla zdrowia pacjenta.

Prześwietlenie kręgosłupa jak się przygotować

Badanie RTG kręgosłupa nie wymaga specjalnego przygotowania (za wyjątkiem odcinka lędźwiowo-krzyżowego). 

Nie ma konieczności przybycia na czczo, a prześwietlenie może być przeprowadzone o dowolnej porze dnia.

W dniu badania najlepiej zadbać o wygodne, dwuczęściowe ubranie.

Odpowiedniego przygotowania ze strony pacjenta przed planowanym terminem wykonania wymaga natomiast badanie rentgenowskie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Podstawą jest zadbanie o oczyszczenie jelit z mas kałowych i gazów, które mogą wpływać na nieczytelność RTG kręgosłupa. Jest to możliwe dzięki zmianie diety na lekkostrawną oraz korzystanie ze środków farmakologicznych dostępnych bez recepty, których celem jest eliminacja wzdęć. Dietę warto zmienić dzień lub nawet dwa przed planowanym badaniem. Najlepszym rozwiązaniem jest całkowita rezygnacja z produktów bogatych w błonnik oraz napojów gazowanych.

Ponadto w dniu badania należy pozostawać na czczo, czyli powstrzymać się od jedzenia co najmniej 6-8 godzin przed badaniem, a ostatni posiłek powinien być lekkostrawny. Należy także powstrzymać się od palenia papierosów i żucia gumy.

Pacjentom, którzy borykają się z zaparciami zaleca się, aby w dniu poprzedzającym badanie skorzystali ze środków farmakologicznych ułatwiających wypróżnianie.

Przebieg badania RTG kręgosłupa

Prześwietlenie kręgosłupa jest bezbolesne, a całe badanie trwa kilka minut. Pacjent musi się rozebrać od pasa w górę oraz przyjąć pozycję zaleconą przez prowadzącego.

Jak wygląda badanie RTG kręgosłupa?

RTG kręgosłupa wykonywane jest na leżąco lub stojąco, w określonych pozycjach, w zależności od informacji, jakie zostały zapisane na skierowaniu. Pacjent znajduje się pomiędzy lampą, która wysyła promieniowanie rentgenowskie, a odbierającym je detektorem, w którym umieszczona jest specjalna klisza. W trakcie badania pacjent nie może poruszać się, konieczne jest też wstrzymanie oddechu.

Co pokazuje zdjęcie rentgenowskie kręgosłupa?

Badanie rentgenowskie kręgosłupa pozwala uwidocznić wiele zmian o różnej etiologii. Od złamań, po dyskopatię, rotację kręgów, zmiany zwyrodnieniowe czy stany zapalne. Jest zatem pomocnym narzędziem diagnostycznym, gdy u pacjenta występują objawy charakterystyczne dla problemów z kręgosłupem.

RTG kręgosłupa pokazuje m.in. zwyrodnienie krążka międzykręgowego, nowotwory pierwotne i przerzutowe..

Co wykrywa RTG kręgosłupa?

Prześwietlenie kręgosłupa jest pomocne w diagnozie lub wykluczeniu takich schorzeń jak m.in.:

  • wady postawy,
  • zmiany przeciążeniowe,
  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
  • zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzykręgowych,
  • osteoporoza,
  • nowotwory kręgosłupa (pierwotne i przerzuty).

Przeczytaj także: