DHEA, czyli dehydroepiandrosteron, jest zaliczany do grupy hormonów steroidowych. Produkowany jest głównie przez nadnercza, w niewielkim stopniu również przez jądra i jajniki. Do jego powstania niezbędny jest cholesterol. Kontrola produkcji uzależniona jest od hormonu adrenokortykotropowego ACTH. Większość DHEA w organizmie człowieka występuje pod postacią DHEA-S (siarczanu dehydroepiandrosteronu). Poznaj wskazania, normy i cenę badania.


Spis treści:

  1. Co to jest badanie DHEA?
  2. Kiedy badać hormon DHEA?
  3. Co wykrywa badanie DHEA?
  4. Jak się przygotować do badania DHEA?
  5. Norma DHEA
  6. Badnie DHEA cena

Co to jest badanie DHEA?

DHEA pełni szczególną rolę w procesie stymulacji produkcji testosteronu i estrogenów. Niektórzy mówią o nim jako o hormonie młodości, gdyż jego poziom we krwi zmniejsza się wraz z wiekiem. Wraz z wiekiem poziom wytwarzania tego hormonu maleje, co towarzyszy procesowi starzenia się organizmu. Niedobór DHEA może objawiać się poczuciem braku energii.

U kobiet DHEA uczestniczy w produkcji estrogenów (estradiolu oraz estronu), natomiast u mężczyzn wspiera syntezę tzw. androgenów, z testosteronem na czele. W związku z tym, hormon ten wpływa na utrzymanie libido i potencji, dojrzewanie płciowe, wzrost masy kostnej, a zmiany jego stężenia mogą prowadzić do problemów na tle seksualnym i psychicznym.

Kiedy badać hormon DHEA?

Istnieje szereg czynników, które powinny skłonić do wykonania badania. Najczęściej na badanie kieruje lekarz, a decyzja podejmowana jest w oparciu o wywiad przeprowadzony z pacjentem i zgłaszane w nim dolegliwości.

Oznaczenie stężenia DHEA może być kluczowe u młodych osób, u których stwierdza się zbyt wcześnie rozpoczęte dojrzewanie płciowe.

U dziewczynek, takim przejawem rozpoczęcia dojrzewania będzie rozrost gruczołów piersiowych przed rozpoczęciem 8. roku życia. Nadmiar androgenów prowadzi u nich do rozwoju męskich cech płciowych (tzw. wirylizacja), braku miesiączki i zaburzeń wzrostu kośćca.

U kobiet nieprawidłowy poziom DHEA może powodować pojawienie się zbyt intensywnego owłosienia, typowego dla mężczyzn (tzw. hirsutyzm), trądziku, nieregularnych miesiączek lub braku miesiączki, niepłodności, łysienia typowego dla mężczyzn i rozwoju cech męskich.

Wskazania do oznaczenia DHEA

Często badanie jest zalecane u osób, u których występują następujące problemy:

W przypadku chłopców, którzy nie ukończyli jeszcze 9 lat, badanie może zostać zlecone, gdy zaobserwowane zostaną poniższe przesłanki:

  • obniżona barwa głosu,
  • pojawienie się owłosienia w okolicach zależnych od androgenów,
  • wzrost koścca,
  • powiększenie prącia.

Badanie DHEA ocenia m.in. funkcje nadnerczy.

Co wykrywa badanie DHEA?

Badanie służy ocenie funkcji nadnerczy. Jest wykorzystywane jako jedna z metod służących do diagnozowania guzów kory nadnerczy i przerostu nadnerczy.

Służy również diagnostyce zespołu i choroby Cushinga, choroby Addisona oraz hipogonadyzmu hipogonadotropowego.

Obserwuje się wyższe stężenie DHEA u noworodków urodzonych przedwcześnie i chorych.

Niski poziom

Pacjenci, u których po badaniu stwierdzono zbyt niski poziom DHEA (lub innych hormonów androgenów – hipoandrogenizm) skarżą się często na:

  • obniżenie nastroju (dystymię),
  • problemy z seksualnością (spadek libido oraz problemy z potencją),
  • obniżenie beztłuszczowej masy ciała, w tym zmniejszenie siły mięśniowej, czemu może towarzyszyć wzrost tkanki tłuszczowej i spadek siły mięśniowej,
  • obserwowane są także zmiany w układzie kostnym (obniżenie gęstości kostnej, osteopenia),
  • insulinooporność.

Jak się przygotować do badania DHEA?

Do badania nie trzeba się przygotowywać w sposób szczególny, DHEA nie wykazuje znaczącej zmienności w ciągu doby, dlatego w przypadku podejrzenia zaburzeń w gospodarce androgenowej jest niezwykle przydatnym testem diagnostycznym.

Oznaczenie stężenia DHEA łączy się najczęściej z badaniem stężenia DHEA-S, który pozostaje w ścisłej korelacji z DHEA. Przy przyjmowaniu jakichkolwiek leków lub suplementów zawierających w swoim składzie DHEA, należy poinformować o tym lekarza zlecającego badanie.

Norma DHEA

Analiza wyników powinna opierać się na wartościach referencyjnych podanych przez laboratorium. Wyniki badania należy skonsultować z lekarzem. Wartości referencyjne różnią się w zależności od wieku i płci pacjenta.

Badanie poziomu DHEA jest najczęściej badane łącznie z oceną innych hormonów, jak FSH, LH, prolaktyna, estrogen oraz testosteron. Badanie wskazanych hormonów płciowych pozwala lekarzowi na uzyskanie pełniejszego obrazu stanu pacjenta, co ułatwia trafne rozpoznanie, a a tym samym dobór właściwego leczenia.

Odchylenia od normy obserwowane są zarówno jako zbyt wysokie stężenie hormonu (co jest przesłanką do dalszej diagnostyki w kierunku guza kory nadnerczy lub raka nadnerczy, a czasem także problemów związanych z zespołem policystycznych jajników czy wydzielania ACTH).

Obniżony poziom DHEA może z kolei sugerować konieczność diagnostyki w kierunku nieprawidłowego działania nadnerczy, w tym wskazywać na chorobę Addison i problemy z niedoczynnością przysadki mózgowej.

Dowiedz się więcej:

Powiązane badania: