Grypa powikłania

Powikłania po grypie to problem, z którym kilkadziesiąt tysięcy osób rocznie trafia do szpitali. Część z nich traci w ich wyniku życie. Każdego roku w Polsce zgłaszanych jest ponad 2 mln przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Ta z pozoru błaha choroba może przybrać bardzo niebezpieczny obrót.

Spis treści:

1. Powikłania grypy czym są?
2. Najczęstsze powikłania grypy
3. Komu grożą powikłania grypy?
4. Zapalenie płuc jako powikłanie grypy
5. Zapalenie ucha jako powikłanie grypy
6. Powikłania grypy u dzieci
7. Powikłania grypy groźne dla serca
8. Leczenie powikłań grypy
9. Jak uniknąć powikłań grypy?

Powikłania grypy czym są?

Grypa z reguły przebiega dość łagodnie, nie zagrażając bezpośrednio życiu. Może jednak powodować niebezpieczne powikłania, a te w najlepszym razie wiążą się z hospitalizacją, w najgorszym nawet ze śmiercią.

Powikłania grypy mogą ujawnić się w ciągu pierwszych kilkunastu dni trwania infekcji lub nawet w kilka tygodni po jej zakończeniu.

Najczęstsze powikłania grypy

Do najczęstszych powikłań grypy należą:

• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego,
• angina paciorkowcowa,
• zaostrzenie współistniejącej choroby przewlekłej, np. POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc),
• zaostrzenie astmy,
• zaostrzenie choroby niedokrwiennej lub zastoinowej niewydolności serca,
• zaostrzenie cukrzycy.

Rzadziej występujące powikłania grypy:

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
• encefalopatia,
• poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
• zespół Guillaina i Barrégo,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie osierdzia,
• posocznica i niewydolność wielonarządowa.

U dzieci przyjmujących na stałe preparaty kwasu acetylosalicylowego zdarzają się przypadki zespołu Reye’a.

– Objawy, które powinny skłonić do konsultacji lekarskiej, gdyż mogą świadczyć o rozwijających się powikłaniach, to: duszność, gorączka większa lub równa 38°C, nasilony kaszel z odkrztuszaniem zielonej wydzieliny, silny ból głowy, zatok lub ucha. Niepokój powinien się pojawić, gdy objawy nasilają się mimo leczenia lub utrzymują dłużej niż 10-14 dni – informuje lek. med. Agnieszka Motyl, specjalista medycyny rodzinnej i epidemiolog.

Komu grożą powikłania grypy?

Najbardziej narażone na powikłania grypy są:

• osoby starsze,
• kobiety w ciąży,
• osoby z osłabioną odpornością,
• dzieci,
• otyli,
• przewlekle chorzy.

Oni też zwykle najciężej przechodzą chorobę. O ciąg dalszy grypy w postaci niebezpiecznych powikłań łatwiej też u osób czynnych zawodowo, które zamiast wyleczyć infekcję, postanowiły ją „przechodzić”.

Zapalenie płuc jako powikłanie grypy

Do najczęstszych powikłań grypy należą te dotykające układu oddechowego. Objawami wskazującymi na problem z oskrzelami i płucami jest napadowy, męczący kaszel, któremu towarzyszy odksztuszanie plwociny i wysoka gorączka.

Potrzebujesz porady lekarskiej?
Umów konsultację telemedyczną z internistą
bez wychodzenia z domu.

UMÓW JUŻ DZIŚ!

Przy zapaleniu płuc kaszel może dodatkowo powodować bóle w okolicy klatki piersiowej. Chorobie towarzyszą dreszcze, duszności i złe samopoczucie. Już przy pierwszych niepokojących objawach należy udać się do lekarza. Specjalista, za pomocą opukiwania i osłuchiwania klatki piersiowej, stwierdzi chorobę.

Niekiedy dla potwierdzenia diagnozy konieczne jest wykonanie radiogramu klatki piersiowej.

Leczenie zapalenia płuc w przebiegu grypy polega na podaniu leku przeciwwirusowego, antybiotyku, leków przeciwgorączkowych i wykrztuśnych. Obowiązkowo na czas rekonwalescencji należy zostać w łóżku, nierzadko tym szpitalnym.

Na powikłania grypy w postaci zapalenia płuc narażeni są zarówno dorośli, jak i dzieci, a szczególnie chorzy na POChP.

Zapalenie ucha jako powikłanie grypy

Grypa może też powodować inne choroby układu oddechowego, np. zapalenie krtani, lub nasilać już istniejące, np. objawy astmy. Następstwem infekcji górnych dróg oddechowych, w tym także grypy, jest również zapalenie zatok przynosowych i zapalenie ucha.

Pierwsze dotyka około 5 proc. pacjentów, skarżących się na ból gardła lub problemy okolic nosogardła. Objawia się bólem w okolicy czoła, silnie odczuwanym zwłaszcza przy pochylaniu, oraz uczuciem zatkania nosa. Nie jest to choroba zagrażająca życiu, ale powodująca odczucie silnego dyskomfortu.

Podobnie zresztą jak zapalenie ucha środkowego. To częściej dotyka dzieci niż dorosłych. Powikłanie można rozpoznać po bólu w uchu, pogorszeniu słuchu i ropnej wydzielinie. Objawem towarzyszącym jest najczęściej wysoka gorączka. Nieleczone lub niedostatecznie leczone zapalenie ucha środkowego skutkuje przejściem zapalenia w proces przewlekły i częściową, a nawet całkowitą utratą słuchu.

Powikłania grypy u dzieci

Powikłania grypy dotykają też centralnego układu nerwowego. Najczęściej spotykane są u dzieci. Z ostatnich badań wynika, że powikłania neurologiczne występują u 10 proc. hospitalizowanych pacjentów w wieku do 15. roku życia.

Wśród powikłań układu nerwowego najczęściej wymienia się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie mózgu. Oba objawiają się nasilającym się bólem głowy, nudnościami i wymiotami. Z czasem pojawia się światłowstręt, sztywność karku, zaburzenia neurologiczne kończyn dolnych i problem z utrzymaniem pozycji pionowej.

Dokładną diagnozę pozwala postawić punkcja i badanie pobranego płynu mózgowo-rdzeniowego. Leczenie wiąże się z hospitalizacją.

Powikłania grypy groźne dla serca

Do najbardziej niebezpiecznych należą jednak powikłania grypy kardiologiczne, wśród których wyróżnia się zapalenie osierdzia i mięśnia sercowego. Dotyczą zwykle osób młodych, pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Bardzo trudno je rozpoznać, bo nie zawsze dają wyraźne sygnały. Zwykle wskazują na nie: ból w okolicy zamostkowej, który może promieniować do pleców, szyi i barków, duszności, zaburzenie rytmu serca, utrata apetytu.

Objawy nasilają się przy kaszlu, połykaniu, a nawet chodzeniu. Mogą pojawić się po tygodniu lub dwóch od wystąpienia objawów grypy, a często nawet znacznie później. Już pierwsze sygnały powinny skłonić chorego do wizyty u lekarza.

Zwykle powikłania kardiologiczne są niegroźne dla życia i szybko udaje się nad nimi zapanować. Czasem jednak rozwijają się w szybkim tempie, poważnie zagrażając osobie nimi dotkniętej.

Leczenie powikłań grypy 

Rozmiar uszkodzenia mięśnia sercowego przez wirusy grypy zależy od czasu, w jakim zostanie postawiona diagnoza i podjęte leczenie. Im szybciej chory zgłosi się do lekarza, tym lepiej. Lekarz przeprowadzi wywiad i wykona specjalistyczne badania, konieczne do postawienia diagnozy: EKG, RTG klatki piersiowej, echokardiografię. Zleci także wykonanie badania krwi, m.in. na poziom markera zawałowego.

Leczenie nie należy do najłatwiejszych, zwykle przebiega objawowo i dostosowuje się je do zaawansowania choroby i stanu chorego.

W przypadku jego nieskuteczności i postępującej niewydolności serca jedyną skuteczną metodą leczenia bywa przeszczep serca. Choroba jest o tyle niebezpieczna, że trudno przewidzieć jej rozwój. Niestety, często prowadzi do śmierci pacjenta.

Według szacunków, powikłania kardiologiczne odpowiadają za 20 proc. wszystkich zgonów, spowodowanych powikłaniami grypy. Narażone na nie są szczególnie osoby z uszkodzeniem mięśnia sercowego, dlatego bezwzględnie powinny szczepić się przeciwko grypie. Szczepionka, nawet jeśli nie uchroni przed wirusem grypy, pomoże łagodniej przejść chorobę.

Jak uniknąć powikłań grypy?

Tylko szczepienie przeciw grypie jest jedyną skuteczną metodą na uniknięcie choroby, a tym samym powikłań po niej. Zalecane jest wszystkim, a zwłaszcza osobom, znajdującym się w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu i wystąpienia powikłań:

• chorym na cukrzycę,
• astmę,
• POChP,
• chorobę wieńcową,
• osobom z upośledzonym układem odpornościowym,
• dzieciom.

Uważa się, że dzieci do 8. roku życia mają niedojrzały system odpornościowy, dlatego ich organizm słabiej radzi sobie z walką z wirusami.

Obroną przed grypą i powikłaniami jest też higieniczny tryb życia i nasza odpowiedzialność. Wychodzenie z grypą z domu jest nie tylko niebezpieczne dla nas samych, ale i dla otoczenia.

- Rozwój powikłań jest bardziej zależny od stanów i chorób współistniejących, nasze działania mają dodatkowy wpływ, ale nie decydujący – wyjaśnia Agnieszka Motyl.
- Oczywiście, chory na grypę w żadnym razie nie powinien chodzić do pracy, nie tylko dlatego, że szkodzi sobie, ale aby nie zarażał innych osób. Wskazana jest izolacja chorych przez siedem dni od wystąpienia objawów lub, jeśli trwają dłużej, 24 h po ustąpieniu gorączki i ostrych objawów ze strony układu oddechowego. Przez ten okres chory na niepowikłaną grypę powinien pozostać w domu i ograniczyć kontakty z innymi do niezbędnego minimum.

Autor: Justyna Sobolak