Posiew moczu to badanie zlecane pacjentom w celach diagnostycznych. Kiedy należy wykonać badanie i  jak właściwie przygotować próbkę, aby uzyskać rzetelny wynik?

Posiew moczu wykonuje się m.in. przy podejrzeniu zakażenia dróg moczowych.

Spis treści:

  1. Co to jest posiew moczu?
  2. Co wykrywa?
  3. Wskazania do badania
  4. Przygotowanie 
  5. Wynik posiewu

Co to jest posiew moczu?

Mocz produkowany jest się w nerkach. Podczas tego procesu krew ulega filtracji i usunięte zostają końcowe produkty przemiany materii, takie jak kreatynina, mocznik, kwas moczowy, a także zanieczyszczenia oraz substancje obce (np. metabolity leków). 

Z nerek (moczowodami) mocz transportowany jest do pęcherza moczowego, a następnie do cewki moczowej, skąd wydalany jest na zewnątrz organizmu. W warunkach fizjologicznych produkcja moczu przebiega prawidłowo. Natomiast w przypadku zakażeń wymienionych narządów pojawiają się określone dolegliwości, a w moczu stwierdza się obecność patogenów – najczęściej bakterii (np. Escherichia coli, Klebsiella spp., Staphylococcus spp.), rzadko grzybów lub wirusów.

Badaniem mikrobiologicznym umożliwiającym diagnostykę infekcji tego układu jest posiew moczu. Polega na hodowli materiału pobranego z próbki moczu, dzięki czemu możliwa jest identyfikacja mikroorganizmów odpowiedzialnych za rozwój zakażenia.

Co wykrywa posiew moczu?

Wykonanie posiewu moczu pozwala ustalić przyczynę oraz zidentyfikować rodzaj patogenu odpowiedzialnego za infekcję układu moczowego. Dzięki uzyskanemu wynikowi możliwe jest włączenie skutecznej terapii, dopasowanej do stanu klinicznego pacjenta.

Wskazania do wykonania posiewu moczu

Badanie wykonywane jest zazwyczaj na zlecenie lekarza. Najczęstszym wskazaniem jest podejrzenie zakażenia układu moczowego (ZUM), które szczególnie często występuje u kobiet w ciąży, osób starszych i pacjentów ze zdiagnozowaną cukrzycą. Wśród objawów, które mogą świadczyć o infekcji układu moczowego, wyróżnia się:

  • dolegliwości bólowe podczas mikcji,
  • uczucie parcia na mocz,
  • uczucie zalegania moczu w pęcherzu, bezpośrednio po jego oddaniu,
  • zmiany w obrębie zapachu i barwy moczu,
  • ból w podbrzuszu,
  • ból w okolicy lędźwiowej,
  • obecność krwi w moczu.

Przygotowanie do posiewu moczu

Aby uzyskać rzetelny wynik, do badania należy się odpowiednio przygotować, zgodnie z instrukcją otrzymaną od lekarza lub punktu pobrań. Konieczne jest zakupienie w aptece specjalnego, jałowego pojemniczka na mocz, w którym próbka dostarczona zostanie do laboratorium. Pojemnika nie można wcześniej otwierać ani dotykać jego wewnętrznych części, ponieważ wpływa to na utratę sterylności.

Mocz do analizy powinno pobierać się rano, bezpośrednio po nocnym spoczynku.

Konieczne jest też zachowanie właściwych zasad higieny. Przed pobraniem próbki w pierwszej kolejności zaleca się dokładnie umyć ręce, a następnie okolice intymne oraz osuszyć je papierowym ręcznikiem. W ten sposób pozbywamy się z powierzchni ciała bakterii, które mogą trafić do badanej próbki i zaburzyć uzyskany wynik.

Mocz do posiewu powinien pochodzić ze środkowego strumienia. Oznacza to, że niewielką ilość należy oddać najpierw do toalety, a kolejną do jałowego pojemniczka. Końcową porcję moczu należy również oddać do toalety.

Przygotowaną próbkę zaleca się jak najszybciej dostarczyć do laboratorium. 

Wynik badania posiewu moczu

W przypadku posiewu moczu pacjent otrzymuje wynik dodatni lub ujemny, w zależności od tego, czy w laboratorium stwierdzono obecność bakterii w dostarczonej próbce. Wynik ujemny świadczy o tym, że podczas badania nie stwierdzono obecności drobnoustrojów.

Wynik dodatni potwierdza, że u pacjenta doszło do zakażenia układu moczowego patogenami, których liczba jest na tyle duża, że tworzą one kolonie, tj. liczne skupiska bakterii, wywołujące określone objawy chorobowe. Posiew moczu może być wykonywany z antybiogramem lub bez, wtedy w przypadku wykrycia bakterii konieczne jest dodatkowe oznaczenie, określające wrażliwość danego szczepu na poszczególne warianty antybiotyków.

Interpretację wyników należy pozostawić lekarzowi.


Powiązane tematy: