Metanefryna jest metabolitem adrenaliny - katecholaminy wytwarzanej przez rdzeń nadnerczy. U osób zdrowych, stężenie tych substancji we krwi i moczu jest zwykle na stałym, niskim poziomie, jednak bodźce stresowe i niektóre stany chorobowe mogą powodować zwiększone ich wydzielanie.

Metanefryna może być badana we krwi i w moczu. W wpadku wykonania badania przez DZM, wpłynąć na wynik mogą m.in. owoce cytusowe, warto też zminimalizować stres.

Spis treści: 

  1. Czym są metanefryna i katecholaminy?
  2. Wskazania do badania
  3. Przygotowanie do badania metanefryny w dobowej zbiórce moczu
  4. Interpretacja i wynik badania

Czym są metanefryna i katecholaminy?

Katecholaminy pełnią w organizmie istotne funkcje, m.in. są neuroprzekaźnikami, wpływają na kurczliwość mięśnia sercowego oraz przewodnictwo nerwowe. Do katecholamin zalicza się adrenalinę, noradrenalinę czy dopaminę. Wytwarzane są przez rdzeń nadnerczy. W warunkach fizjologicznych, zarówno stężenie adrenaliny, jak i metanefryny we krwi i moczu, utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie i okresowo wzrasta w odpowiedzi na bodźce stresowe, takie jak ból, wysiłek fizyczny, niedotlenienie organizmu czy hipoglikemia.

Wskazania do badania metanefryny

Zwiększone wydzielanie metanefryny, oprócz stanów fizjologicznych, może być również spowodowane niektórymi stanami chorobowymi i powoduje m.in.

  • wzrost ciśnienia tętniczego,
  • przyspieszenie akcji serca,
  • wzrost stężenia glukozy we krwi,
  • ogólną mobilizację organizmu.

Oznaczenie metanefryny w dobowej zbiórce moczu (DZM) znajduje zastosowanie w diagnostyce

  • guzów chromochłonnych
  • i innych guzów endokrynnych.

Ponadto badanie to wykonywane jest także u osób z

Przygotowanie do badania metanefryny w dobowej zbiórce moczu

DZM to procedura wymagająca od pacjenta szczególnego przygotowania. Informacji na temat dokładnego sposobu pobierania i przechowywania moczu, a także stosowaniu ewentualnego środka konserwującego, udziela lekarz zlecający badanie. Przed rozpoczęciem postępowania należy zaopatrzyć się w duży pojemnik z podziałką do zbierania moczu oraz pojemnik jednorazowy, w którym próbka dostarczona zostanie do laboratorium.

Cała procedura trwa 24 godziny. Rano, tuż po przebudzeniu, pierwszą dawkę moczu należy oddać do toalety, dopiero kolejne są zbierane do wcześniej przygotowanego pojemnika. Bardzo ważne jest, aby zapisać godzinę rozpoczęcia i zakończenia zbiórki, a pojemnik z moczem przechowywać w chłodnym miejscu. Po zakończeniu konieczne jest dokładne wymieszanie zawartości, a następnie odczyt objętości zebranego moczu.

Do laboratorium dostarczana jest próbka o objętości około 50-100 ml. Istotnym jest, aby przekazać informację o czasie rozpoczęcia zbiórki, jej zakończenia oraz całkowitej ilości moczu zebranego podczas badania. W przypadku pominięcia jakiejś porcji moczu, zbiórkę należy przeprowadzić ponownie. Niektóre leki oraz produkty spożywcze mogą wpływać na wydzielanie katecholamin oraz ich metabolitów i w rezultacie zaburzać wynik badania.

Wskazane jest, aby 3-4 dni przed procedurą zrezygnować ze spożywania bananów, owoców cytrusowych, kawy i herbaty, czekolady, wanilii, awokado, śliwek oraz ananasów. Należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i suplementach diety. Lekarz zdecyduje, czy konieczne jest ich odstawienie przed i w trakcie wykonywania DZM. Dodatkowo w trakcie zbiórki moczu zaleca się unikania sytuacji stresowych oraz wysiłku fizycznego, ponieważ mogą zwiększać wydzielanie katecholamin. 

Metanefryna - interpretacja i wynik badania

Wyniki z próbek moczu są dostępne po 6 dniach roboczych.

Uzyskane parametry powinny zostać zinterpretowane przez lekarza, który w przypadku konieczności zleci dodatkowe badania diagnostyczne oraz pokieruje dalszym procesem terapeutycznym.

Powiązane badania: 

Normetanefryna w DZM i w osoczu - wskazania, wynik, cena badania