Mammografia jest badaniem wykorzystywanym w ramach profilaktyki raka piersi. Powinna być wykonywana regularnie, co 2 lata lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Współczesne aparaty są bardzo dokładne i pozwalają na wykrycie nawet najmniejszych, milimetrowych zmian - mammografia jest łatwo dostępnym badaniem do wczesnego wykrywania raka piersi. Dzięki temu pojawiające się zmiany można bardzo szybko wykryć i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jak przebiega mammografia piersi?

Mammografię zwykle wykonuje się u kobiet powyżej 50. roku życia.

Spis treści:

Co to jest mammografia?

Mammografia, oznaczana jako MMG (lub MRTG) to badanie obrazowe, w którym dzięki promieniowaniu rentgenowskiemu można bardzo dokładnie przebadać piersi w kierunku zmian nowotworowych (raka piersi). Badanie może być wykonane zarówno dla jednej, jak i obu piersi.

Niekiedy można się spotkać z określieniem rentgen piersi lub prześwietlenie piersi.

Należy pamiętać, że u kobiet miesiączkujących badanie mammograficzne powinno zostać wykonane w pierwszych 10 dniach cyklu miesiączkowego (między 5. a 15. dniem).

Co wykrywa badanie mammograficzne?

Mammografia jest jednym z badań profilaktycznych wykonywanych w ramach profilaktyki raka piersi, jako badanie przesiewowe. Umożliwia ona wykrycie nawet bardzo małych zmian nowotworowych jeszcze na długo przed tym, zanim staną się wyczuwalne podczas badania palpacyjnego.

Mammografia robiona jest w celu wczesnego wykrywania raka piersi

Przebieg mammografii

Do mammografii pacjentka musi rozebrać się od pasa w górę. Podczas badania pierś umieszczana jest na specjalnej płycie urządzenia, a następnie uciskana przez drugą, zazwyczaj plastikową płytę. W trakcie badania ucisk stopniowo zwiększa się, co jest niezbędne, aby uzyskać rzetelny wynik badania. Uciśnięcie odpowiednio ułożonej piersi jest konieczne z kilku powodów. Przede wszystkim pozwala na wyrównanie wszelkich, występujących w obrębie gruczołu zgrubień, dzięki czemu wszystkie tkanki w piersi stają się dobrze widoczne. Ponadto dzięki uciskowi gęstość tkanek rozkłada się równomiernie, a to umożliwia precyzyjną ocenę gruczołu, eliminując ryzyko niewielkich nieprawidłowości, które mogłyby zostać zasłonięte. Ponadto uciśnięcie piersi powoduje ograniczenie ruchu. W ten sposób podczas wykonywania badania można mieć pewność, że pierś nie poruszy się, powodując rozmazanie obrazu.

Mammografia trwa ok. 15 minut, a pacjentka podczas badania pozostaje na stojąco.

Badanie mammograficzne wykonywane jest dla każdej piersi osobno.

Wskazania do mammografii

Badanie mammograficzne profilaktycznie wykonywane jest co dwa lata u pań między 50. a 69. rokiem życia. U młodszych kobiet, w wieku od 40 do 49 lat, badanie wykonuje się w zależności od oceny ryzyka indywidualnego. Podobnie zresztą, jak u kobiet powyżej 70. roku życia, które również powinny wykonywać mammografię w zależności od ryzyka indywidualnego. W celu oceny tego ryzyka należy zwrócić się do lekarza. Lekarz może zresztą zadecydować o innym schemacie badań profilaktycznych. Ponadto kontrolne badanie mammograficzne co rok wykonywać powinny panie, u których w rodzinie wystąpiła mutacja genowa (BRCA1 lub BRCA2) wskazująca na ryzyko zachorowania na raka piersi lub u jednej z najbliżej spokrewnionych członkiń rodziny zdiagnozowana raka piersi lub podejrzewano jego obecność.

Dla kogo mammografia?

Lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu badania mammograficznego, m.in. jeżeli:

  • podejrzewa się występowanie patologicznych zmian w sutku, objawiające się m.in. obecnością guza, wciągnięciem brodawki czy wyciekiem płynów z brodawki,
  • występują nieprawidłowości i powiększenie węzłów chłonnych pachowych lub podobojczykowych,
  • kobieta przez długi okres czasu (co najmniej 10 lat) stosowała hormonalną terapię zastępczą,
  • stwierdzono obecność mutacji genów BRCA1 lub BRCA2,
  • zaobserwowano nieprawidłowości podczas badania USG piersi,
  • stwierdzono zmiany podczas badania palpacyjnego.

Przeciwwskazania do mammografii

Przeciwwskazaniem do mammografii jest ciąża. Pacjentkom w ciąży zaleca się zamiast mammografii wykonanie USG piersi. Mammografia nie jest też wskazana u młodych kobiet, ponieważ struktura ich piersi, z dużą ilością tkanki gruczołowej, utrudnia uzyskanie wyraźnego obrazu.

Przygotowania do badania mammograficznego

Mammografia nie wymaga specjalistycznego przygotowania ze strony pacjentki. nie należy używać talku, balsamu, dezodorantu, ani kremu w okolicy górnej połowy ciała. Warto założyć dwuczęściowe ubranie, aby móc rozebrać się tylko od pasa w górę. Jeżeli już wcześniej wykonywana była mammografia lub podobne badania, należy przynieść ich wyniki (klisze i odpisy).

Mammografia: badanie przesiewowe w profilaktyce raka piersi

Wyniki mammografii przesiewowej

Wynik badania powinien zostać dostarczony lekarzowi kierującemu, który podda go dokładnej analizie. Najlepiej przynieść również wyniki wcześniejszych badań, jeżeli były wykonane, ponieważ pozwoli to ocenić lekarzowi zmiany w piersiach na przestrzeni lat. W opisie badania wykorzystywane są specjalistyczne pojęcia, jak mastopatia, mikrozwapnienia czy obecność pojedynczego guzka lub guza. Mammografia może uwidocznić również torbiele. W efekcie badania ocenie poddawana jest także budowa piersi (gruczołowo-włóknista lub gruczołowo-tłuszczowa).


Przeczytaj także:

Samobadanie piersi - badanie piersi w domu