Medicover
Badanie kalprotektyny może być testem pierwszego rzutu, gdy pacjent zgłasza przewlekłe dolegliwości ze strony jelit. Pozwala odróżnić zespół jelita drażliwego od chorób przewodu pokarmowego wymagających leczenia, dzięki czemu wielu pacjentów może uniknąć kolonoskopii.
Co to jest kalprotektyna?
Kalprotektyna (CLP) jest białkiem ostrej fazy. Występuje głównie w należących do białych krwinek neutrofilach, ale także w monocytach i makrofagach. Pełni funkcję między innymi regulatora w procesach zapalnych, hamuje wzrost i proces przylegania patogennych bakterii do komórek śluzówki jelit. Dodatkowo zapoczątkowuje wędrówkę neutrofili do miejsca stanu zapalnego.
W niektórych chorobach, na przykład tych należących do grupy nieswoistych stanów zapalnych, czyli IBD (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zwiększa się przepuszczalność bariery jelitowej. W wyniku tego do jelit przenikają leukocyty uwalniające kalprotektynę, więc w efekcie wzrasta jej zawartość w kale.
W niewielkim stężeniu może występować też w kale zdrowych osób, dopiero wartości kalprotektyny znacząco przewyższające zakresy referencyjne mogą wskazywać na stan zapalny toczący się w układzie pokarmowym. Właściwości te sprawiają, że kalprotektyna jest markerem pozwalającym odróżnić u dorosłych i u dzieci zaburzenia przebiegające z podobnymi objawami, czyli czynnościowe zaburzenia jelit (np. zespół jelita drażliwego, czyli IBS) od chorób wymagających stałego monitorowania i leczenia, jakimi są nieswoiste zapalenia jelit. Tego typu nieinwazyjna diagnostyka różnicowa niejednokrotnie pozwala uniknąć kolonoskopii.
Wskazania do przeprowadzania badania poziomu kalprotektyny
IBS oraz początkowe fazy nieswoistych chorób jelit i układu pokarmowego często przebiegają z podobnymi objawami. Lekarz może zdecydować o skierowaniu pacjenta na badanie laboratoryjne kalprotektyny, gdy pacjent przewlekle cierpi na dolegliwości takie jak:
- bóle brzucha,
- biegunka, zaparcia, mogące występować naprzemiennie,
- wzdęcia i gazy.
Kalprotektyna może być zlecona przez lekarza w celu:
- odróżnienia choroby zapalnej w jelitach od zespołu jelita drażliwego i wyselekcjonowania pacjentów wymagających badań inwazyjnych,
- oceny stopnia zaawansowania choroby jelit,
- monitorowania efektów wdrożonego leczenia.
Normy poziomu kalprotektyny w kale - interpretacja wyników
Podczas badania oceniana jest obecność kalprotektyny w kale, a także jej ilość.
Jeżeli w dostarczonej próbce stwierdzono obecność nie więcej niż 50 µg/g, to najczęściej znaczy, że nie stwierdzono obecności stanu zapalnego, a dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego najpewniej mają inną przyczynę. W takim przypadku, gdy dodatkowo objawy nie budzą niepokoju, lekarz może odstąpić od wydania zalecenia przeprowadzenia kolonoskopii.
Podwyższony poziom kalprotektyny
Jeżeli uzyskany wynik zawiera się w przedziale między 50-150 µg/g, świadczy o toczącym się zapaleniu o łagodnym nasileniu. Przyczyna takiego stanu może być różna, np. infekcja lub alergia pokarmowa, ale także przyjmowanie przez pacjenta leków z grupy NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wskaźnik może też świadczyć m.in. o celiaki, zapaleniu błony śluzowej żołądka, zapaleniu trzustki czy marskości wątroby.
Wynik wyższy niż 150 µg/g oznacza, że pacjent zmaga się z chorobą zapalną jelit. W celu poznania dokładnej przyczyny konieczne jest wykonanie dalszych badań.
Obecność kalprotektyny w stężeniu wyższym niż 250 µg/g u osób ze zdiagnozowanymi nieswoistymi zapaleniami jelit oznacza, że doszło do uaktywnienia choroby, której towarzyszy zapalenie błony śluzowej o intensywnym nasileniu.
Wyniki badania należy pozostawić do interpretacji lekarza.
Przygotowanie do badania stężenia kalprotektyny w kale
Badanie nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań. Wystarczy próbkę około 2 gramów (wielkości ziarna fasoli) umieścić w czystym, plastikowym pojemniczku dostępnym w aptece i dostarczyć do laboratorium. Jeśli pacjent nie dostarcza próbki bezpośrednio po jej pobraniu, należy ją należy przechowywać w temperaturze 2-8 stopni.
Powiązane tematy