ALT jest jednym z badań, które wykorzystywane są w diagnostyce stanu i chorób wątroby. Poziomy ALT, wraz z AST, jest czułym wskaźnikiem uszkodzenia komórek wątroby. Wzrost aktywności ALT, może wskazywać na wirusowe zapalenie wątroby, marskość bądź stłuszczenie wątroby.

Badanie ALT jest wskaźnikiem uszkodzenia wątroby. Podwyższony poziom ATL wymaga podjęcia natychmiastowych działań w celu oceny stopnia uszkodzenia wątroby.

Spis treści:

  1. Co to jest ALT?
  2. Kiedy badać ALT?
  3. Przygotowanie do badania ALT
  4. Po co badać ALT?
  5. Norma ALT

Co to jest ALT?

Badanie ALT nazywane jest także ALAT lub GPT. Wszystkie nazwy są tożsame i dotyczą badania enzymu wewnątrzkomórkowego – aminotransferazy alaninowej, który znajduje się w hepatocytach, czyli w komórkach wątroby.

Enzym ALT występuje także w wielu tkankach poza wątrobą. Gdy komórki, w których znajduje się enzym, zostaną uszkodzone, wówczas w badaniu krwi poziom ALT wzrasta. Badanie ALT polega na oznaczeniu aktywności enzymu wątrobowego. Pozwala na diagnostykę chorób wątroby, a także ich różnicowanie oraz ocenę zaawansowania procesu chorobowego.

Kiedy wykonać badanie ALT?

Badanie ALT jest często wykorzystywanym badaniem służącym do diagnozowania stanu wątroby, zarówno w ostrych, jak i przewlekłych chorobach. Często wykonywane jest kontrolnie u pacjentów, którzy kwalifikowani są do grupy ryzyka chorób wątroby. Tu wskazać można pacjentów, którzy przyjmują stałe leki związane innymi chorobami, a wiadomo, że długotrwała farmakoterapia ma duże znaczenie dla stanu wątroby.

Jakie choroby wykazuje badanie ALT?

Wykonanie badania ALT wskazane jest także u osób, u których występują objawy chorób wątroby, np. żółtaczka, czyli:

  • żółte zabarwienie skóry,
  • błon śluzowych i gałek ocznych,
  • ciemną barwę moczu,
  • odbarwiony stolec.

Lekarze często decydują się także na kontrolę enzymów wątrobowych u pacjentów, którzy uskarżają się na nudności i wymioty, wzdęcia, ból brzucha. Wśród dodatkowych objawów często wymienia się także świąd skóry, osłabienie oraz zmęczenie.

Kontrola badania ALT zalecana jest także u:

  • osób nadużywających alkoholu,
  • osób, które borykają się z problemem otyłości i nadwagi,
  • kobiet, stosujących na stałe doustną antykoncepcję.

Przygotowanie do badania ALT

Do wykonania konieczna jest próbka krwi żylnej pacjenta. Pacjent musi zgłosić się do laboratorium na czczo, w godzinach porannych. Należy powstrzymać się od spożywania alkoholu na 24 godziny przed pobraniem krwi oraz poinformować lekarza o przyjmowanych lekach.

Na czczoW godzinach porannychSzczególne wymagania
TAKNIENIE

* Aby wyniki badania ALT wyszły prawidłowo, konieczne jest odpowiednie przygotowanie do badania.

Po co badać ALT?

Badanie ALT wykonywane jest w celu kontroli stanu wątroby. Ma duże znaczenie u osób, których wątroba narażona jest na niekorzystne czynniki, jak:

  • leki,
  • doustne środki hormonalne (antykoncepcja),
  • nadużywanie alkoholu, 
  • ryzyko występowania przewlekłych oraz ostrych chorób wątroby.

Norma ALT

Wynik ALT uznawany za prawidłowy nie powinien przekraczać 35–40 IU/l. Ostatnio zaproponowano obniżenie górnej granicy wartości prawidłowych ALT do 30 IU/l u mężczyzn i 19 IU/l u kobiet. Wynik zależy od wielu czynników, a wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie. Interpretacja wyników należy do lekarza. U dzieci tuż po porodzie podwyższony poziom ALT jest zjawiskiem fizjologicznym.

Wyniki mogą być też podwyższone w chorobach układu krążenia, jako efekt uboczny stosowania wielu leków, m.in. 

  • statyn,
  • doustnych leków antykoncepcyjnych,
  • leków przeciwnowotworowych.

W praktyce diagnostycznej ALT wykonywany jest łącznie z drugim badaniem enzymów wątrobowych AST, a interpretacja dotycząca stanu wątroby formułowana jest na podstawie ich wzajemnych proporcji, co wykorzystuje się w różnicowaniu przyczyn uszkodzenia wątroby.