Medicover
Potas jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego nieprawidłowe stężenie może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Np. nadmiar potasu to ryzyko zaburzenia akcji serca lub objaw choroby nerek. Jaką funkcję pełni potas w organizmie? I kiedy należy zbadać jego stężenie?
Badanie do kupienia także bez abonamentu, całej Polsce.
Spis treści
Rola potasu
Potas, obok sodu, fosforu i magnezu, pełni w organizmie bardzo ważną funkcję. Jego stężenie oceniane jest zazwyczaj łącznie z innymi elektrolitami. Istotną właściwością elektrolitów jest fakt, że znajdując się w wodnym roztworze, są naładowane elektrycznie, co pozwala na przewodzenie prądu.
Jedną z ról, jakie odgrywa potas w organizmie jest właśnie utrzymanie prawidłowego napięcia elektrycznego (tzw. potencjału spoczynkowego) na błonach komórkowych, a także tzw. potencjału czynnościowego, który umożliwia przekazywanie impulsów elektrycznych między komórkami, co bezpośrednio przekłada się na prawidłowość ich funkcjonowania.
Powiązane badania elektrolitów, wskazania, przygotowanie i normy:
Rola potasu jest jednak znacznie szersza. Pierwiastek ten uczestniczy w syntezie białek. Dzięki niemu komórki organizmu mają możliwość produkowania energii. Pozwala kontrolować pracę mięśni. Jego zadaniem jest m.in. generowanie impulsów elektrycznych w komórkach, w tym także w mięśniu sercowym.
Można wskazać, że potas wykazuje właściwości antagonistyczne do sodu. Cechy te sprawiają, że pierwiastek pozwala zmniejszyć objętość płynów zewnątrzkomórkowych, tym samym kontrolując poziom wody w organizmie. Stężenie potasu ma wpływ również na kontrolę ciśnienia krwi.
Równie ważną rolę potas odgrywa w procesie syntezy pewnych grup białek, które są szczególnie istotne w procesie budowy mięśni. Wpływa zatem korzystnie na proces utrzymania prawidłowej masy mięśniowej.
Wykazując cechy antagonistyczne w odniesieniu do wapnia, potas wpływa za kontrolę napięcia mięśniowego. Istotną rolą potasu jest także możliwość utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej, co ma wpływ na zachowanie homeostazy organizmu.
Potas odpowiada również za pobudzanie organizmu do wydzielania insuliny.
Potas znajduje się we wszystkich płynach w organizmie, najwięcej jest go jednak wewnątrz komórek. Około 2 proc. tego pierwiastka występuje w płynie zewnątrzkomórkowym oraz w osoczu krwi.
Ponieważ stężenie potasu we krwi jest niskie, jego najmniejsze wahania mogą spowodować poważne konsekwencje dla organizmu.
Kiedy zrobić badanie stężenia potasu
Badanie wykonywane jest zazwyczaj na zlecenie lekarza, który podejrzewa, że u pacjenta występują nieprawidłowości w stężeniu pierwiastka lub zaburzenia elektrolitowe. Ponadto oznaczenie poziomu potasu jest pomocne w ocenie równowagi kwasowo-zasadowej.
Pomiar potasu w surowicy krwi wykorzystywany jest także jako metoda monitorowania niektórych chorób, w tym choroby Addisona.
Zaleca się sprawdzenie, czy pacjent ma prawidłowe stężenie potasu również:
- w podejrzeniu ostrej bądź przewlekłej niewydolności nerek,
- w cukrzycowej kwasicy ketonowej,
- w śpiączce mocznicowej,
- u pacjentów z wysokim ciśnieniem krwi,
- u osób, u których podejrzewa się niedrożność jelit,
- u osób nadużywających alkoholu w sposób przewlekły,
- u pacjentów, których stan zdrowia określany jest jako ciężki i wymagają wzmożonej opieki medycznej.
Przygotowania do badania potasu we krwi
Przygotowując się do badania, pacjent powinien pamiętać o tym, że zalecane jest, aby do laboratorium udać się w godzinach porannych. W zależności od zaleceń lekarza, badanie poziomu może odbyć się na czczo (zwykle w przypadku, gdy łączy się z innymi badaniami krwi) albo może być wykonane po posiłku.
Przygotowania do pobrania krwi na czczo rozpocznij już dzień przed wizytą w laboratorium. Należy zrezygnować ze spożywania tłustych i obfitych posiłków, a także unikać picia kawy i herbaty w ciągu 12 godzin poprzedzających badanie.
Normy potasu
Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu bardzo ważne jest, aby stężenie potasu utrzymywało się na określonym poziomie pozwalającym zapewnić równowagę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową.
Przyjmuje się, że wartości prawidłowe powinny zawierać się w przedziale 3,5-5,1 mmol/l.
Nadmiar potasu
Hiperkaliemia, czyli zbyt wysokie stężenie potasu w krwi, stanowi ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca, które mogą doprowadzić do stanu bezpośrednio zagrażającemu zdrowiu i życiu.
Nadmiar potasu może być skutkiem nieprawidłowej pracy nerek, ale także efektem występujących zakażeń. Podwyższony poziom potasu w nielicznych przypadkach obserwowany jest też u osób zażywających niektóre leki, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (jak Ibuprofen), beta-blokery. inhibotory konwertazy angiotensyny (kaptopryl, enalapryl) oraz diuretyki oszczędzające potas (np. triamteren, spinorolakton).
Hiperkaliemia może również być następstwem:
- choroby Adisona,
- powikłań cukrzycy,
- nadmiernej podaży potasu w diecie,
- hipoaldosteronizmu,
- nadmiernej podaży potasu we wlewach dożylnych.
Niedobór potasu
Niski poziom potasu jest stanem, który w medycynie określany jest jako hipokaliemia. Może on wystąpić m.in. u osób zażywających diuretyki, mające na celu obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
Niskie stężenia potasu występuje także w przypadku występowania intensywnych i długotrwałych wymiotów lub biegunki. Jest charakterystyczne również dla osób ze zdiagnozowanymi wybranymi chorobami nerek. U pacjentów z niedoborem potasu obserwuje się w szczególności zwiotczenie mięśni, wzrost ciśnienia krwi czy też zaburzenia rytmu serca.
Powiązane tematy