Rumianek – właściwości lecznicze, działanie i przeciwwskazania

Rumianek pospolity — co to?

Rumianek pospolity (łac. Matricaria chamomilla), znany także jako rumianek lekarski, to niewielka roślina z rodziny astrowatych. Jest rośliną roczną, szeroko rozpowszechnioną w Europie, Azji i Ameryce Północnej.

W Polsce rumianek pospolity jest jednym z najczęściej stosowanych surowców zielarskich ze względu na swoje właściwości zdrowotne i łatwość uprawy.

Roślina charakteryzuje się delikatnymi, białymi kwiatami. Koszyczki rumianku wykorzystuje się do przygotowania naparów, okładów oraz olejków eterycznych. 

Łagodne działanie rumianku sprawia, że jest bezpieczny dla wielu osób i może być stosowany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

Rumianek – właściwości

Rumianek to roślina bogata w związki bioaktywne, takie jak bisabolol, chamazulen, kwasy fenolowe oraz flawonoidy (np. luteolina, apigenina), które odpowiadają za jego właściwości:

• przeciwzapalne,
• antyseptyczne,
• rozkurczające,
• przeciwbakteryjne,
• przyspieszające gojenie się ran,
• uspokajające.

Dobroczynne właściwości rumianku znajdują szerokie zastosowanie zarówno w lecznictwie, jak i kosmetyce. 

Rumianek — działanie lecznicze 

Dzięki właściwościom prozdrowotnym rumianek może wspomagać leczenie wielu dolegliwości. Stosowany jest doustnie i zewnętrznie, np. do płukanek czy okładów. Na co pomaga rumianek? 

• łagodne stany zapalne przewody pokarmowego i dolegliwości żołądkowo-jelitowe: picie naparu z rumianku może przynieść ulgę osobom borykającym się ze wzdęciami, odbijaniem czy skurczami spastycznymi żołądka i jelit o niewielkim nasileniu,
• niewielkie owrzodzenia i stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej i gardła: stosowanie naparów do płukania jamy ustnej i gardła łagodzi stan zapalny ,
• stres i niepokój: olejki eteryczne obecne w kwiatach rumianku mają działanie relaksujące i mogą być wykorzystywane do aromaterapii w celu redukcji niewielkiego stresu i ułatwienia zasypiania,
• stany zapalne: rumianek jest często stosowany wspomagająco do przemywania skóry  i błon śluzowych w przypadku stanów zapalnych czy podrażnień, co przynosi ulgę i przyspiesza proces gojenia, również w leczeniu łagodnych stanów zapalnych skóry (oparzenia słoneczne) oraz ran powierzchniowych i niewielkich czyraków;
• przeziębienie: stosowany w postaci inhalacji łagodzi objawy,
• podrażnienia skóry i błon śluzowych w okolicy odbytu i narządów płciowych, po wykluczeniu przez lekarza poważnych schorzeń,
• problemy skórne: rumianek jest również wykorzystywany w kosmetyce, zwłaszcza w pielęgnacji skóry wrażliwej i problematycznej. Olejek rumiankowy wzmacnia naczynia krwionośne, łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie skóry.

Rumianek – przeciwwskazania

Chociaż rumianek jest zazwyczaj bezpieczny i korzystny dla zdrowia, w niektórych przypadkach może prowadzić do negatywnych skutków. Spożywanie rumianku może być przeciwwskazane dla osób uczulonych na astrowate, przyjmujących niektóre leki oraz dla kobiet w ciąży bez konsultacji z lekarzem.

Alergia na rumianek

Osoby uczulone na rumianek i inne rośliny z rodziny astrowatych, takie jak aksamitki, bylica, piołun czy ambrozja, mogą doświadczyć reakcji alergicznej. U osób cierpiących na tę alergię mogą pojawić się:

• swędzenie,
• zaczerwienienie skóry,
• wysypka,
• pieczenie,
• obrzęk.

W przypadku alergii na rumianek zaleca się unikanie kontaktu z tą rośliną oraz produktami zawierającymi rumianek.

Interakcje z lekami

Rumianek może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami.

Należy uważać na możliwe interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi (antykoagulantami), ponieważ rumianek zaburza ich działanie i może zwiększać ryzyko krwawienia. 

Może wzmagać działanie leków uspokajających, nasennych, przeciwlękowych, przeciwdrgawkowych i przeciwdepresyjnych, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych. 

Czy rumianek jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i dzieci?

Dla kobiet w ciąży, spożywanie rumianku w umiarkowanych ilościach, na przykład jako okazjonalna filiżanka herbaty, jest zazwyczaj uważane za bezpieczne. Z reguły nie zaleca się stosowania w okresie ciąży i karmienia piersią, ponieważ brak jest wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktu w tym okresie. Nie zaleca się stosowania produktów z rumiankiem bez konsultacji z lekarzem.

Dla dzieci, rumianek jest również uważany za stosunkowo bezpieczny w ograniczonych ilościach. Może być używany do łagodzenia dolegliwości takich jak kolka czy trudności z zasypianiem. Należy stosować go jednak ostrożnie u dzieci poniżej 12. miesiąca życia.

Czy można pić rumianek codziennie?

Picie herbaty rumiankowej codziennie może być korzystne dla organizmu, zwłaszcza jeśli chodzi o wspieranie układu trawiennego.

Spożycie naparu z rumianku 3 razy dziennie to bezpieczna ilość dla zdrowego dorosłego. Ważne jest jednak, aby słuchać swojego organizmu i obserwować, jak reaguje na takie dawki, zwłaszcza jeśli rumianek jest nowym dodatkiem do diety.

Należy pamiętać, aby nie przesadzać z ilością spożywanego naparu, ponieważ w nadmiarze rumianek może wywołać działania niepożądane, np. uczulenia skórne czy problemy gastryczne.