Fentanyl

Fentanyl co to jest?

Fentanyl to silny lek przeciwbólowy dostępny na receptę. Wykorzystywany jest w anestezjologii, a także w leczeniu przewlekłego i ostrego bólu.

Jest to lek bardzo silny, gdyż należy do grupy opioidów, dlatego klasyfikowany jest jako narkotyczny lek przeciwbólowy, w związku z czym używa się wobec leku również określenia hyperreal. Mechanizm działania leku polega na tym, że substancja czynna zawarta w leku łączy się z receptorami opioidowymi, znajdującymi się w organizmie. W wyniku tego połączenia dochodzi do pobudzenia tychże receptorów. Działanie fentanylu jest znacznie silniejsze od działania morfiny, gdyż fentanyl znacznie lepiej rozpuszcza się w tłuszczach, dzięki czemu dużo łatwiej i szybciej przenika do mózgu. Lek dostępny jest w postaci tabletek, plastrów oraz ampułek.

Dawkowanie preparatu

Lek stosowany jest w leczeniu ostrego i przewlekłego bólu towarzyszącego różnym jednostkom chorobowym. W zależności od przyczyny podania leku dobierana jest zarówno dawka, jak i postać leku. Ampułki podawane są w formie wstrzyknięć, głównie przez anestezjologów, jako lek stosowane przed podaniem znieczulenia ogólnego, w jego trakcie, a także u pacjentów znajdujących się na oddziałach intensywnej opieki medycznej. Fentanyl w ampułkach podawany może być dożylnie (zarówno w postaci szybkiego wstrzyknięcia, czyli tzw. bolus, jak również we wlewie ciągłym oraz metodą PCA, domięśniowo, podskórnie, zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo. Lek sprawdza się również łącznie z preparatami do znieczulenia miejscowego, które podawane są podczas zabiegów ambulatoryjnych. Fentanyl lek, wykorzystywany jest w celach łagodzenia bólu również u pacjentów po leczeniu operacyjnym oraz w leczeniu bólu u pacjentów z zawałem serca. W postaci plastrów oraz tabletek, fentanyl sprawdza się w leczeniu bólu przewlekłego, w szczególności u pacjentów cierpiących na choroby nowotworowe.

Podawany jest także pacjentom, u których występują bóle pourazowe. Lek, w odpowiednio dużych dawkach, posiada również właściwości hamujące oddychanie, co jest szczególnie istotne w przypadku pacjentów, u których należy włączyć oddychanie wspomagane. W przypadku podania dożylnego, czas, który niezbędny jest do zniwelowania bólu pacjenta zależny jest od wielkości podanej dawki, ale również od tego, jakie inne leki przyjmuje pacjent.

U niektórych pacjentów pożądany efekt uzyskuje się już po upływie kilku minut, a u innych - kilku godzin. W przypadku plastrów, stężenie substancji czynnej wzrasta stopniowo przez pierwsze 12-24 godziny, aby następnie utrzymywać stałą wartość, aż do 72 godzin, do momentu usunięcia plastra. Wówczas stężenie leku w osoczu zaczyna spadać. Tabletki podpoliczkowe przyjmowane doustnie, gdzie nie należy ich połykać, lecz zostają wchłonięte przez błonę śluzową w jamie ustnej.

W tej postaci lek jest bardzo szybko wchłaniany. Lek można stosować zarówno u pacjentów dorosłych, a także u dzieci. W przypadku dzieci, które ukończyły 12 rok życia stosowane jest dawkowanie jak w przypadku osób dorosłych.

Lek może zostać podany dzieciom, które ukończyły 2 rok życia, jednak w tym przypadku dawka leku musi zostać przeliczona w zależności od masy ciała pacjenta. Zdarzają się również sytuacje, kiedy nie należy stosować leku fentanyl. Wśród przeciwwskazań wymienia się nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku, depresję oddechową, choroby zaporowe płuc. Nie należy stosować leku w połączeniu z inhibitorami monoaminooksydazy oraz w okresie do dwóch tygodni od zakończenia terapii.

Przyjęcie większej ilości leku od zalecanej

Szczegółowe dawkowanie leku ustalane jest przez lekarza prowadzącego. Ze względu na silne działanie przeciwbólowe oraz fakt, iż lek kwalifikowany jest do grupy leków narkotycznych, należy zachować szczególną ostrożność podczas jego przyjmowania. Przedawkowanie leku fentanyl wzf i actavis i objawy towarzyszące, związane są z indywidualnymi cechami pacjenta oraz jego wrażliwością. Wśród najczęściej stosowanych wskazywane są zaburzenia oddychania, spowolnienie czynności serca, sztywność mięśniową, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

W przypadku przedawkowania należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub udać do najbliższego oddziału ratunkowego, gdzie lekarz podejmie decyzję co do dalszego leczenia. Podczas terapii lekiem należy zachować szczególną ostrożność, gdyż u niektórych pacjentów zaobserwowano objawy uzależnienia, a także zwiększenia tolerancji leku.

Interakcje z alkoholem

Podczas przyjmowania leku fentanyl nie należy spożywać alkoholu, gdyż może nasilić bądź przedłużyć depresję obejmującą ośrodek oddechowy, wywoływany przez fentanyl.

Fentanyl w ciąży

Stosowanie leku u kobiet ciężarnych oraz wpływ leku na płód nie zostało do końca zbadane. Jednocześnie wiadomo, że lek przenika przez łożysko. Leku fentanyl nie zaleca się podawać w trakcie porodu, gdyż może wywołać depresję ośrodka oddechowego, co prowadzi do bardzo ciężkich powikłań. W sytuacjach, gdy zastosowanie leku podczas porodu było całkowicie niezbędne, należy być przygotowanym, aby w odpowiedni sposób zareagować i mieć możliwość podawania noworodkowi natychmiastowej odtrutki, którą jest m.in. nalokson.

Fentanyl a karmienie piersią

Substancja czynna leku przenika do mleka kobiecego. W trakcie stosowania leku nie należy karmić piersią. Jeżeli włączenie terapii było konieczne, to trzeba zrezygnować z karmienia przez cały okres trwania leczenia, a także do 24 godzin po przyjęciu ostatniej dawki leku.

Dystrybucja na terenie Polski:Janssen-Cilag Polska Sp. z o.o.