Bactrim

antybiotyk-bactrim

Nazwa handlowa

Bactrim

Dostępność

Na receptę

Postać

Syrop, tabletki

Dawka

Syrop 240 mg/5 ml, tabletki 480 mg

Podanie

Doustne

Substancja czynna

Kotrimoksazol

Działanie

Przeciwbakteryjne

Ciąża

Stosowanie dopuszczone, gdy korzyści przekraczają ryzyko

Karmienie piersią

Stosowanie dopuszczone, gdy korzyści przekraczają ryzyko

Bactrim co to jest?

Bactrim jest antybiotykiem dla dorosłych, dzieci i niemowląt już od 6 tygodnia życia. Lek można nabyć wyłącznie na receptę. Występuje w 2 postaciach:

  • syrop Bactrim 240 mg/5 ml,
  • tabletki Bactrim 480 mg.

Lek działa przeciwbakteryjnie na drobnoustroje, które są wrażliwe na jego substancję czynną - kotrimoksazol. Stanowi ona połączenie sulfametoksazolu oraz trimetoprimu.

Wskazania do stosowania

Preparat stosuje się w następujących chorobach, o ile zostały spowodowane przez drobunoustroje wrażliwe na kotrimoksazol:

  • zapalenie ucha środkowego,
  • zaostrzenie przewlekłego zapalnie oskrzeli,
  • zakażenia przewodu pokarmowego - np. biegunka podróżnych i dur brzuszny,
  • zakażenia układu moczowego,
  • wrzód miękki,
  • zapalenie płuc spowodowane przez Pneumocystis jirovecii oraz zapobieganie chorobie u osób dorosłych i młodzieży, zwłaszcza z ciężkimi zaburzeniami odporności.

Antybiotyk Bactrim w tabletkach przeznaczony jest dla osób dorosłych i młodzieży w wieku 12-18 lat. Syrop Bactrim stosuje się u niemowląt i dzieci od 6 tygodnia do 12 roku życia.

Kiedy nie stosować tego leku

Preparatu nie mogą stosować osoby nadwrażliwe na kotrimoksazol lub inne składniki tabletek lub syropu. Ponadto przeciwwskazania do przyjmowania Bactrim stanowią:
  • wiek niemowlęcia poniżej 6 tygodnia życia - obie postaci leku,
  • wiek dziecka poniżej 12 roku życia - tabletki,
  • ciężka niewydolność nerek - klirens kreatyniny <15 ml/min,
  • ciężkie uszkodzenie miąższu wątroby,
  • równoczesne przyjmowanie dofetylidu.

Pełny skład prepratu

1 łyżeczka miarowa 5 ml syropu Bactrim zawiera 200 mg sulfametoksazolu oraz 40 mg trimetoprimu.
Substancje pomocnicze to: celuloza zdyspergowana, parahydroksybenzoesan propylu, parahydroksybenzoesan metylu, sorbitol 70%, polisorbat 80, esencja bananowa 85509 H, esencja waniliowa 73690-36, woda oczyszczona.

1 tabletka Bactrim zawiera 400 mg sulfametoksazolu oraz 80 mg trimetoprimu.

Dawkowanie preparatu

Preparat zażywa się doustnie - zaleca się stosować Bactrim po posiłku. Dawkowanie leku zależy od wieku i masy ciała pacjenta. Odpowiednią dawkę ustala lekarz biorąc pod uwagę przyczynę podania, indywidualny stan pacjenta oraz inne dolegające mu schorzenia.

Dawkowanie u niemowląt i dzieci poniżej 12 roku życia

Antybiotyk Bactrim u dzieci i niemowląt powyżej 6 tygodnia życia do ukończenia 12 lat należy stosować w postaci syropu. Zalecana dawka substancji czynnej, kotrimoksazolu, to 36 mg/kg mc. na dobę w 2 dawkach podzielonych stosowanych co 12 godzin. Zazwyczaj w zależności od wieku małego pacjenta stosuje się:

  • u niemowląt powyżej 6 tygodnia do 5 miesiąca życia - 2,5 ml syropu co 12 godzin,
  • u niemowląt i dzieci od 6 miesiąca do 5 roku życia - 5 ml syropu co 12 godzin,
  • u dzieci od 6 do 12 roku życia - 10 ml syropu co 12 godzin.

W przypadku zapalenia płuc wywołanego grzybem Pneumocystis jirovecii maksymalna dawka leku wynosi 120 mg/kg mc. na dobę. Antybiotyk należy wówczas stosować co 6 godzin w dawkach podzielonych po równo. Leczenie kontynuuje się przez 14 dni.

W profilaktyce zapalenia płuc powodowanego Pneumocystis jirovecii należy podawać dziecku 900 mg/m2 pc. kotrimoksazolu na dobę w podziale na 2 dawki co 12 godzin. Czas stosowania to 3 kolejne dni w tygodniu. Należy przy tym pamiętać, że maksymalna dawka dobowa Bactrim odpowiada 1920 mg kotrimoksazolu (czyli 1600 mg sulfametoksazolu i 320 mg trimetoprimu). 

Dawkowanie u dzieci powyżej 12 lat i osób dorosłych

Pacjenci w tym przedziale wiekowym powinni przyjmować lek w postaci tabletek. Jeśli nie ma możliwości, by pacjent połknął tabletkę, można stosować syrop Bactrim. Szczegółowe zalecenia dawkowania oraz to, jak długo stosować antybiotyk Bactrim zależą od rodzaju zwalczanej choroby.

  • Najczęściej zalecana dawka leku wynosi 960 mg substancji czynnej co 12 godzin.
  • Przy ciężkich zakażeniach zazwyczaj stosuje się 1440 mg leku również co 12 godzin. W zwalczaniu ostrych zakażeń antybiotyk należy przyjmować przez minimum 5 dni lub do momentu, w którym objawy zakażenia nie pojawiają się przez ostatnie 2 dni lub dłużej.
  • W przypadku wrzodu miękkiego należy przyjmować dawkę 960 mg co 12 godzin. Po 7 dniach stosowania trzeba zweryfikować efekty leczenia – jeśli nie udało się złagodzić objawów, to może oznaczać, że szczepy wywołujące chorobę są oporne na lek. Lekarz zadecyduje, czy przedłużenie terapii o kolejne 7 dni jest zasadne.
  • Stosując antybityk Bactrim na zapalenie płuc spowodowane grzybem Pneumocystis jiroveciimaksymalna dawka dobowa kotrimoksazolu wynosi 120 mg/kg mc. pacjenta. Lek należy stosować w dawkach podzielonych po równo co 6 godzin. Zalecany czas terapii wynosi 14 dni.
  • W profilaktyce zapalenia płuc powodowanego grzybem Pneumocystis jirovecii stosuje się dawkę leku w przedziale 480-960 mg raz na dobę.
  • Przy niepowikłanym, ostrym zapaleniu dróg moczowych należy zastosować pojedynczą dawkę jednorazową Bactrim w wysokości 1920-2880 mg. Najlepiej zażyć lek przed snem.
  • Jeśli preparat ma być stosowany przez długi czas, tj. powyżej 14 dni, to należy stosować co najmniej 480 mg antybiotyku co 12 godzin.

Szczególne grupy pacjentów

U osób w wieku podeszłym zalecane dawkowanie jest takie samo, jak ogólnie przyjęte dla osób dorosłych. Modyfikacji dawkowania mogą wymagać natomiast pacjenci z niewydolnością nerek. W zależności od wysokości klirensu kreatyniny:

  • CCr powyżej 30 ml/min – można stosować dawkowanie standardowe,
  • CCr w przedziale 15-30 ml/min – należy obniżyć dawkowanie do połowy standardowej ilości leku,
  • CCr poniżej 15 ml/min – antybiotyk Bactrim jest przeciwwskazany.

Pacjentom hemodializowanym należy podawać początkowo kotrimoksazol w normalnej dawce nasycającej, a po zakończeniu każdej hemodializy dodatkowo połowę dawki. Natomiast u osób dializowanych otrzewnowyo stosowanie leku jest niewskazane.

Przyjęcie większej ilości leku od zalecanej

W przypadku zastosowania zbyt dużej dawki antybiotyku należy skonsultować się z lekarzem. Przedawkowanie Bactrim może dawać objawy takie jak:

  • bóle i zawroty głowy,
  • nudności, wymioty, biegunka,
  • zaburzenia wzrokowe i umysłowe,
  • w ciężkich przypadkach - krwiomocz, bezmocz i krystaluria.

Jeśli pacjent przyjmuje zbyt dużą ilość leku przez dłuższy czas, to może wystąpić u niego przedawkowanie przewlekłe. Taki stan może prowadzić do zahamowania czynności szpiku (objawami są trombocytopenia lub leukopenią) oraz innych odchyleń w wynikach badań krwi, które spowodowane są niedoborem kwasu folinowego.

Możliwe skutki uboczne

Należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy medycznej, jeśli po zastosowaniu leku wystąpi wysypka na skórze lub pojawią się jakiekolwiek ciężkie skutki uboczne.

Często skutki uboczne Bactrim obejmowały:

  • wysypkę plamisto-grudkową z zazwyczaj towarzyszącym świądem,
  • złuszczające zapalenie skóry,
  • wysypkę odropodobną,
  • wysykę,
  • rumień,
  • świąd,
  • wykwity polekowe,
  • wymioty,
  • nudności,
  • wzrost aktywności aminotransferaz,
  • wzrost stężenia azotu mocznikowego we krwi,
  • wzrost stężenia kreatyniny we krwi.

Niezbyt często pojawiały się: pokrzywka, wzrost stężenia bilirubiny we krwi, zapalenie wątroby, biegunka, rzekomobłoniaste zapalenie jelit, zakażenia grzybicze (np. kandydoza), drgawki, zaburzenia czynności nerek.

Rzadko zgłaszano następujące działanie niepożądane: omamy, neuropatię (neuropatię obwodową i parestezję), niedokrwistość (aplastyczną, megaloblastyczną, hemolityczną/autoimmunologiczną), leukopenię, granulocytopenię, trombocytopenię, cholestazę, hipoglikemię (w szczególności u pacjentów niedożywionych, z nieprawidłową czynnością nerek, chorobami wątroby lub przyjmujących kotrimoksazol w dużych dawkach), zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie języka, ból żył i zapalenie żył, krystalurię.

Bardzo rzadko odnotowano natomiast: eakcje nadwrażliwości i reakcje alergiczne (obejmujące obrzęk naczynioruchowy, reakcje anafilaktoidalne, gorączkę, chorobę posurowiczą), rumień wielopostaciowy, ostrą uogólnioną osutkę krostkową, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, wysypkę polekową (której towarzyszyły eozynofilia i objawy ogólnoustrojowe), plamicę, plamicę Henocha-Schonleina, szumy uszne, zawroty głowy, ataksję, aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, objawy rzekomooponowe, methemoglobinemię, agranulocytozę, pancytopenię, alergiczne zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie błony naczyniowej oka, nadwrażliwość na światło, martwicę wątroby, rabdomiolizę, śródmiąższowe zapalenie nerek, zwiększoną diurezę, nacieki płucne.

Z częstością nieznaną, tj. niemożliwą do ustalnia w oparciu o dostępne dane zgłaszano: hiponatremię, hiperkaliemię (szczególnie u osób z zaburzeniami metabolizmu potasu, stosujących preparaty zwiększające stężenie potasu, z niewydolnością nerek lub stosujących wysokie dawki trimetoprimu np. w leczeniu zapalenia płuc spowodowanego przez Pneumocystis jirovecii), poronienie samoistne, zapalenie naczyń mózgowych, zapalenie naczyń płucnych, zapalenie naczyń siatkówki, zapalenie naczyń, martwicze zapalenie naczyń, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń, guzkowe zapalenie tętnic, ostre zapalenie trzustki, zespół zanikania przewodów żółciowych, bóle stawów, bóle mięśni, ostrą gorączkowa dermatozę neutrofilową, (zespół Sweeta). Część pacjentów, u których pojawiło się zapalenie trzustki, chorowało wcześniej na ciężkie choroby, m.in. AIDS.

Działania niepożądane u pacjentów seropozytywnych były podobne do tych, jakie występowały w populacji ogólnej. Jednakże u osób zakażonych wirusem HIV niektóre skutki uboczne Bactrim mogą pojawiać się częściej i mieć odmienny obraz kliniczny. Wśród pacjentów seropozytywnych bardzo często występowały: wysypka plamisto-grudkowa, świąd, gorączka (której zazwyczaj towarzyszyła wysypka plamisto-grudkowa), wymioty, nudności, mdłości, biegunka, jadłowstręt, leukopenia, granulocytopenia, trombocytopenia, wzrost aktywność aminotransferaz, hiperkaliemia. Niezbyt często pojawiały się hiponatremia i hipoglikemia.

Bactrim w ciąży

W przypadku antybiotyku Bactrim nie zostało jednoznacznie udowodnione, czy lek stosowany na wczesnym etapie ciąży wpływa istotnie na zwiększenie ryzyka wystąpienia wad rozwojowych u rozwijającego się płodu. Mimo to należy zachować szczególną ostrożność i stosować Bactrim w ciąży wyłącznie w sytuacjach, gdy jego podanie jest całkowicie niezbędne. Lekarz podejmując decyzję o terapii analizuje korzyści dla matki oraz ryzyko dla płodu. W przypadku konieczności wdrożenia leku kobietom ciężarnym zaleca się jednoczesne przyjmowanie kwasu foliowego, gdyż przypuszcza się, że substancja czynna może zniwelować jego ilość w organizmie. Nie zaleca się przyjmowania preparatu Bactrim w ostatnim etapie ciąży, ponieważ wiąże się to z ryzykiem wystąpienia u noworodka żółtaczki jąder podkorowych w mózgu.

Bactrim a karmienie piersią

Substancja czynna zastosowana w leku przenika do pokarmu kobiecego. Stosowanie antybiotyku podczas laktacji wymaga przeanalizowania, czy korzyści z leczenia przyniosą matce większą korzyść od potencjalnego zagrożenia dla dziecka.

Dystrybucja na terenie Polski: Roche Polska Sp. z o.o.

Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie może zastąpić przeczytania ulotki leku ani wizyty u lekarza. Zawsze przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

×
Zarezerwuj i odbierz
Wybierz opakowanie
Bactrim
  • #