Medicover
SHBG jest badaniem wykonywanym na podstawie analizy próbki krwi. Ocena stężenia tego białka ma zastosowanie w diagnozie zburzeń hormonalnych u kobiet i mężczyzn (np. przy zespole policystycznych jajników, idiopatycznym hirsutyzmie, niepłodności, zaburzeniach erekcji czy obniżonym libido u mężczyzn). Dowiedz się, kto powinien zrobić badanie oraz jakie choroby wykrywa oraz jakie powinny być wyniki pomiaru stężenia SHBG.
Spis treści:
Co to jest SHBG?
Globulina wiążąca hormony płciowe, czyli SHBG, jest to białko wytwarzane w wątrobie. Nazwa skrótowca wzięła się z jęz. angielskiego: sex hormone binding globulin.
SHBG wiąże się z testosteronem, dihydrotestosteronem i estradiolem, dzięki czemu odpowiada za transport hormonów płciowych we krwi.
Około 40-60 proc. testosteronu w organizmie występuje w formie związanej przez SHBG, czyli jako hormon nieaktywny metabolicznie. 2 proc. testosteronu jest dostępny dla komórek (wolny testosteron). Pozostała część jest związana z albuminami.
Jeśli stężenie SHBG jest nieprawidłowe, badanie ilości testosteronu we krwi może nie odzwierciedlać puli biodostępnego hormonu. Dlatego czasem zleca się te dwa badania jednocześnie albo oznaczenie SHBG stosuje się po uzyskaniu wyników badania stężenia testosteronu w sytuacji, gdy wyniki nie korelują z obrazem klinicznym.
Naturalnie zwiększone stężenie SHGB
Fizjologicznie stężenie SHBG zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, zmienia się w zależności od wieku. Jest podwyższone u dzieci. U starszych mężczyzn również obserwuje się podwyższanie stężenia tej globuliny z jednoczesnym spadkiem ilości testosteronu.
Naturalne obniżenie stężenia SHGB
Natomiast u kobiet po menopauzie, u których wygasła czynność jajników, stężenie SHBG, podobnie jak hormonów płciowych (estrogenów) spada.
Wskazania do badania SHBG
Decyzja o wykonaniu badania SHBG podejmowana jest przez lekarza - najczęściej endokrynologa lub ginekologa, gdy u pacjenta występują charakterystyczne objawy.
U mężczyzn oznaczenie stężenia SHBG znajduje zastosowanie w diagnostyce przyczyn obniżonego libido, problemów z erekcją i niepłodności. U kobiet natomiast badanie to zyskuje wartość w przypadku podejrzenia nadmiernej syntezy testosteronu, co może skutkować następstwami takimi, jak:
- zespół policystycznych jajników,
- idiopatyczny hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego),
- brak miesiączki,
- trądzik,
- niepłodność.
U kobiet globulina wiążąca hormony płciowe może być również zbadana w przypadku, gdy zachodzi podejrzenie wpływu stężenia SHBG na inne oznaczane w badaniu hormony, np. estrogen.
Badanie wykonywane jest w diagnozowaniu zaburzeń dojrzewania, w diagnostyce i kontroli stanu zdrowia pacjentów z anoreksją, monitorowaniu skuteczności leczenia w chorobach, w których koniecznie jest wdrożenie terapii hormonalnej oraz antyandrogenowej.
Poziom SHBG oznaczany jest też w diagnostyce tyreotoksykozy, gdzie pełni rolę markera tkankowego charakterystycznego dla zbyt wysokiego poziomu hormonów tarczycy.
Co wykrywa badanie SHBG
W badaniu SHBG wykrywane są specyficzne białka, które odpowiadają za transport oraz syntezę płciowych hormonów.
Przygotowanie do badania SHBG
Badanie SHBG wykonywane jest na podstawie próbki krwi. Aby uzyskać rzetelny wynik do laboratorium należy przyjść na czczo.
W którym dniu cyklu badać SHBG?
W przypadku oznaczenia stężenia SHBG badanie można robić dowolnego dnia, u niektórych kobiet lekarz może jednak zalecić wykonanie badania w 2.-4. dniu cyklu.
Normy SHBG
Wartości referencyjne dla SHBG zależne są od wieku i płci, np. u kobiet w ciąży obserwuje się wzrost stężenia tego białka. Wynik pomiaru stężenia zawsze powinien zinterpretować lekarz.
Wysokie SHBG
Zbyt wysokie SHBG obserwowane jest w przypadku, gdy wytwarzanych jest za mało hormonów płciowych. Podwyższone SGBH może oznaczać, że biodostępnego testosteronu jest mniej, niż wynika to z oznaczonej ilości całkowitej testosteronu.
Podwyższone stężenie SHBG w surowicy krwi występuje u ciężarnych, a także u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne. Charakterystyczne jest również dla wybranych stanów chorobowych. Najczęściej jest ono efektem nadczynności tarczycy, anoreksji i marskości wątroby, a także przyjmowaniem estrogenu (hormonalna terapia zastępcza i antykoncepcja doustna) oraz hipogonadyzmem (spowolnionym wytwarzaniem hormonów płciowych).
Niskie SHBG
Zbyt niskie stężenie oznaczać może problemy z nadczynnością tarczycy, trądzikiem czy hirsutyzmem. Niski poziom globuliny wiążącej hormony płciowe obserwuje się w chorobie policystycznych jajników, chorobie Cushinga czy w otyłości. Może być też efektem przyjmowania androgenów.
Tematy powiązane z globuliną wiążącą hormony płciowe SHBG